سرگیجه و دیابت
در این مقاله به بحث درباره رابطه بین سرگیجه و دیابت می‌پردازیم. افراد مبتلا به دیابت و خانواده آن‌ها باید بدانند که سرگیجه یکی از علائم اصلی دیابت است و سریعاً باید درمان شود.
کربوهیدرات‌ها منبع اصلی گلوکز هستند که توسط سلول‌های بدن طی متابولیسم به انرژی تبدیل می‌شوند. مصرف غذا منجر به افزایش گلوکز خون می‌شود. هورمون انسولین تولید شده توسط پانکراس سلول‌های بدن را به جذب گلوکز از خون تحریک می‌کند و به این ترتیب سطح قند خون را تنظیم می‌کند. اگر انسولین کافی توسط پانکراس تولید نشود یا اگر سلول‌ها نسبت به انسولین ایمن شوند، سطح گلوکلز خون افزایش پیدا می‌کند که دیابت نامیده می‌شود. اگر این سؤال در ذهن شماست که آیا سرگیجه از علائم دیابت است باید گفت که پاسخ مثبت است.
سرگیجه و سطح قند خون
شرایطی که افزایش سطح قند خون مشاهده می‌شود هیپرگلیسمی نامیده می‌شود. به سطح قند خون پایین هیپوگلیسمی گفته می‌شود. نوسانات سطح قند خون در افراد دیابتی نسبت به افراد عادی می‌تواند شدید‌تر باشد. همچنین، هیپرگلیسمی و هیپوگلیسمی می‌توانند منجر به سرگیجه شوند.
هیپوگلیسمی: فرد مبتلا به دیابت اگر بیش از حد دارو مصرف کند یا اگر وعده‌های غذایی خصوصاً صبحانه را حذف کند، سطح گلوکز خون ممکن است کاهش پیدا کند. هیپوگلیسمی ممکن است عارضه جانبی برخی داروهای خاص باشد. نوروپاتی دیابتی عبارتی است که برای توصیف اعصاب صدمه دیده ناشی از دیابت استفاده می‌شود. نوروپاتی خود ایمنی دیابتی می‌تواند منجر به افزایش ضربان قلب، کاهش فشار خون، سرگیجه و سیاهی رفتن چشم‌ها هنگام بلند شدن سریع از زمین شود.
تأمین پیوسته و کافی گلوکز به مغز برای کارکرد صحیح آن ضروری است. تأمین ناکافی یا اختلال در تأمین گلوکز بع مغز منجر به سرگیجه و علائم دیابت مانند عصبانیت، لرزش، پریشانی، عرق کردن، ضعف، اضطراب، خواب آلودگی، غش و مشکل در تکلم می‌شود. دوستان و اعضای خانواده افراد دیابتی باید از این علائم مطلع باشند چون، در صورت بروز علائم باید سریعاً به او قند یا غذاهای شیرین بدهند. در این صورت به فرد مبتلا باید گلوکاگون تزریق شود. این روش به حفظ جان بیمار کمک می‌کند در غیر این صورت ممکن است شخص تشنج کند و به کما برود. هیپوگلیسمی شدید می‌تواند منجر به مرگ شود.
هیپوگلیسمی هنگام خواب نیز ممکن است اتفاق بیافتد. شخص ممکن است کابوس ببیند و با صدای بلند گریه کند. فردی که هنگام خواب دچار هیپوگلیسمی می‌شود ممکن است با افزایش تحریک‌پذیری و احساس خستگی بعد از بیدار شدن از خواب مواجه شود. اعضای خانواده باید مراقب این علائم باشند.
انسولین هورمونی است که به کاهش قند خون کمک می‌کند در عوض گلوکاگون، هورمونی که توسط پانکراس تولید می‌شود، باعث افزایش سطح گلوکز خون می‌شود. گلوکاگون تجزیه گلیکوژن در کبد را افزایش می‌دهد که به آزادسازی گلوکز به جریان خون کمک می‌کند. در برخی افراد، اختلال در واکنش به گلوکاگون مسئول هیپوگلیسمی است.
هیپرگلیسمی: هیپرگلیسمی نیز یکی از علل شایع سرگیجه است. اگر پانکراس نتواند انسولین کافی تولید کند، سطح گلوکز خون افزایش پیدا می‌کند. در مورد مقاومت به انسولین، افزایش سطح گلوکز خون مشاهده می‌شود. در دیابت نوع 2 که به خاطر مقاومت به انسولین به وجود می‌آید، پانکراس سعی می‌کند انسولین بیشتر و بیشتری برای کنترل سطح قند خون تولید کند. در نتیجه، سطح قند خون افت می‌کند. نوسانات شدید در سطح قند خون منجر به عدم تعادل هورمون‌ها می‌شود. به علاوه، ظرفیت پانکراس محدود است. فعالیت بیش از حد پانکراس در نهایت منجر به اختلال در عملکرد آن می‌شود. عدم کفایت انسولین منجر به افزایش سطح گلوکز خون می‌شود.
هیپرگلیسمی می‌تواند باعث دفع آب بدن و متابولیسم ناهوازی شود. این بیماری می‌تواند منجر به تغییرات در تعادل اسید و باز شود. افزایش سطح گلوکز خون در بدن کارکردهای متابولیک را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند منجر به غش و سرگیجه شود. افزایش سطح قند خون ممکن است با علائمی مانند خشکی دهان، افزایش تشنگی، تاری دید، خستگی و سرگیجه همراه باشد. افزایش بسیار زیاد سطح قند خون ممکن است منجر به مشکل در تنفس، عدم هوشیاری یا کما شود.
فرد دیابتی باید داروهای خود را به موقع و طبق دستور پزشک مصرف کند. او باید رژیم غذایی با شاخص قند پایین داشته باشد و به طور منظم ورزش کند. رژیم غذایی مناسب و ورزش کردن به کنترل نوسانات سطح قند خون کمک می‌کنند. اگر علائم ناشی از دیابت از جمله سرگیجه خفیف باشند، با تغییرات در سبک زندگی و رژیم غذایی می‌توان آن‌ها را با کنترل سطح قند خون کاهش داد.
منبع:راسخون
