یکی از پهناورترین استانهای کشور ایران است. مرکز و پرجمعیت‌ترین شهر این استان، شهر سمنان است.این استان از نظر اقتصادی جایگاه در خور توجهی در اقتصاد کشور دارد
مساحت این استان برابر با ۹۷٬۴۹۱ کیلومتر مربع که ۵٫۹ درصد مساحت کل کشور را شامل می‌شود. این استان از نظر مساحت هفتمین استان ایران است.
مردم
در سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت استان ۷۰۲٬۰۰۰ نفر بوده که از این تعداد ۳۵۶٬۰۰۰ نفر مرد و ۳۴۶٬۰۰۰ زن بوده‌اند. تراکم نسبی جمعیت در همین سال ۷/۲ نفر در هر کیلومترمربع بوده‌است. استان سمنان کمترین تراکم نسبی جمعیت در ایران را دارد.جالب توجه اینکه این استان پهناور کمتر از یک درصد جمعیت کشور را در خود جای داده‌است.
تقریباً تمامی مردم این استان مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند. بر پایه سرشماری سال ۱۳۸۵ از ۵۸۹٬۷۴۲ نفر جمعیت استان ۵۸۶٬۲۹۷ نفر مسلمان، ۲۹ نفر زرتشتی، ۳۲۹ نفر مسیحی، ۱ نفر کلیمی، ۶۴۵ نفر سایر و ۲۴۴۱ نفر اظهار نشده در استان زندگی می‌کنند
زبان
اکثر اهالی استان سمنان به زبان فارسی سخن می‌گویند. از بین شهرهای استان تنها اهالی شهرهای سنگسر و ایوانکی فارس‌زبان نیستند و به زبان‌های سنگسری و تاتی تکلم می‌کنند. زبان سمنانی که بومی‌ترین زبان استان است، جای خود را در مرکز استان تقریباً به فارسی داده، اما گونه‌های مختلف آن هنوز در بسیاری از شهرها و روستاها مانند مهدیشهر، سرخه یا لاسجرد رایج است.سمنانی زبانی انعطاف‌ناپذیر است. واژه‌های بیگانه را به سختی می‌پذیرد و حتی به نظر می‌رسد که تا حدود یکی دو سده گذشته در مقابل ورود واژه‌های فارسی نیز مقاومت به خرج داده باشد. همچنین خاصیت ترکیب‌پذیری و ساخت واژه‌های جدید در این زبان در مقایسه با فارسی بسیار ضعیف است.
صنایع دستی
استان سمنان از مراکز قابل توجه صنایع دستی کشور است. در این استان انواع صنایع دستی نظیر قالیبافی، گلیم بافی، نمدمالی، سرامیک و سفالسازی و… وجود دارد که هر یک از آن‌ها سوغاتی گرانقدر برای بازدیدکنندگان از استان به‌شمار می‌آیند.
مهم‌ترین صنایع دستی استان عبارت‌اند از:
- قالیبافی و تولید قالی و قالیچه
- گلیم بافی
- نمد مالی
- چاپ قلمکار
- سفالگری و سرامیک
- دستباف‌ها
موقعیت اقتصادی و اجتماعی
این استان از نظر اقتصادی جایگاه در خور توجهی در اقتصاد کشور دارد. بخش صنعت استان به علت نزدیکی با استان تهران، دارا بودن شبکه ارتباطی پیشرفته و راه‌آهن با استانهای تهران، خراسان، مازندران و درآینده از گرمسار و آرادان به آران و بیدگل به اصفهان و جنوب کشور و کشف ذخائر معدنی مهم، طی سال‌های اخیر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده‌است. توزیع جمعیت و تراکم آن در این استان یکسان نمی‌باشد و آهنگ افزایش آن با مقایسه تراکم نسبی سال‌های گذشته از میزان مساوی تبعیت نمی‌کند.
صنعت و معدن
در اجرای مفاد قانون تأسیس شرکت شهرکهای صنعتی ایران در سال ۱۳۶۴ شرکت شهرکهای صنعتی سمنان تأسیس و فعالیت خود را آغاز نمود. شرکت شهرکهای صنعتی سمنان هم‌اکنون دارای ۱۱ شهرک صنعتی مصوب در شهرهای سمنان، دامغان، شاهرود گرمسار، ایوانکی، شهمیرزاد، مهدیشهر، سرخه، آرادان و شهرکهای تخصصی گچ عبدل آباد و افتر در شهرستان سرخه می‌باشد. لازم است ذکر شود۶ ناحیه صنعتی لاسجرد در شهرستان سرخه، یاتری، ابرسیج و بیارجمند در شهرستان شاهرود، فولادمحله در شهرستان مهدیشهر، صیدآباد در دامغان، از سازمان جهاد کشاورزی استان به این شرکت انتقال یافت.
بر اساس اطلاعات موجود علاوه بر واحدهای صنعتی در حال تولید، واحدهای قابل توجه دیگری نیز در دست ساختمان است که از این تعداد بیشترین واحد در شهرستان سمنان (۵۶٪) و کمترین واحد در شهرستان دامغان (۱۳٪) مستقر هستند. با توجه به وضعیت زمین‌شناسی منطقه، این استان از نظر تنوع مواد معدنی نیز یکی از مناطق غنی کشور به‌شمار می‌آید. معادن فعال استان را زغال سنگ، کرومیت، گچ، نمک، سیلیس، سولفات دوسود، دولومیت، پتاس، خاک‌های صنعتی، مس، سرب، روی، بوکسیت، منگنز، گوگرد، فسفات و… تشکیل میدهند.
همچنین دارا بودن رتبه نخست در تولید نمک، سولفات سدیم و گچ، رتبه دوم تولید ذغالسنگ و همچنین رتبه سوم تولید کرومیت در کل کشور از ویژگی‌های این استان است.
دو نیروگاه قدس سمنان و نیروگاه شهید بسطامی شاهرود از منابع تولید انرژی این ناحیه است.
