شهرستان میناب از شمال به رودان، از غرب به بندرعباس و خلیج‌فارس، از شرق به استان کرمان و از جنوب به جاسک و تنگه هرمز متصل است. شهرستان میناب، دومین شهرستان پرجمعیت و پررونق استان هرمزگان است که دارای ۳ بخش به نام‌های بیابان، میناب مرکزی، سندرک و ۱۳ دهستان است. این شهرستان در سال ۱۳۳۴ به‌عنوان شهرستان مستقل ثبت شد. میناب از جمله شهرهایی است که حاشیه‌ای پررونق‌تر از مرکز دارد به طوری‌که قفط ۲۲درصد جمعیت این شهرستان در شهر میناب ساکن هستند.
🔴تاریخ
جلگه میناب بیش از ۱۰۰هزار سال قدمت دارد؛ اما قدمت شهر به ۲۵۰۰ سال می‌رسد که در زمان ساسانیان رونق یافت. مردم محلی بر این باورند که در روزگاران دور دو خواهر به نام‌های «بی‌بی مینو» و «بی‌بی نازنین» این شهر را بنا نهادند.
در محل کنونی میناب، در سال ۱۳۰۰م شهری آباد قرار داشت که مرکز ایالت هرمز کهنه و دارای ۷ قلعه بود که با حمله تیمورلنگ ویران شدند. بافت کنونی شهر در دامنه «قلعه ویرانه هزاره» یا «قلعه بی‌بی مینو» قرار گرفته است. در کتاب‌های تاریخی از دشت میناب با نام هرمز کهنه یاد شده و از دیرباز تاکنون نام‌های زیادی برای آن ذکر شده است که قدیمی‌ترین آن‌ها شهر اوراگانا، مربوط به زمان هخامنشیان بود. با توجه به نزدیکی با دریا و وجود رودهایی در اطراف شهر به «میان آب» هم معروف شد و کم‌کم با گذشت زمان به میناب تغییر نام داد.
🔴آب و هوا
آب و هوای میناب به دلیل تأثیرگرفتن از آب‌وهوای بیابانی و نیمه بیابانی، گرم و خشک است. میناب در تابستان گرم و مرطوب بوده و در زمستان معتدل میشود. گاهی و به‌ندرت نیز یخبندان در این شهر رخ می‌دهد. بارندگی‌هایش بیشتر در فصل زمستان اتفاق می‌افتد و به طور کلی شهری دو فصله است که تابستانی به طول ۹ ماه و زمستانی به طول ۳ ماه دارد.
با توجه به اقلیم این ناحیه، بارش‌ها بیشتر به‌صورت رگباری و کوتاه مشاهده میشود. شرجی‌بودن از صفات بارز این منطقه است که در نزدیکی کوه‌ها از شدتش کم میشود. در میناب ارتفاعات متعددی وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به کوه گدارا (رشته کوهی بریده بریده به ارتفاع ۶۴۷ متر) و کوه بشاکرد از دنباله‌های رشته‌کوه‌های زاگرس و همچنین کوه سفید با ارتفاع ۳۲۳ متر واقع در شرق میناب اشاره کرد. کوه سفید در دامنه‌اش به وسیله رود میناب از کوه خاکو جدا شده است.
🔴غذای محلی
استان هرمزگان و شهر میناب، به دلیل شرایط خاص آب‌وهوایی و خصوصیات اقلیمی خود، دارای غذاهای متنوع و خوش‌آب‌ورنگی است. رفت‌وآمد تجار در بندرگاه، باعث شده روش پخت غذا در این استان از غذاهای عربی و هندی تأثیر بپذیرد، به‌طوری که بسیاری از ادویه‌های این منطقه هندی است و غذاها نیز شباهت زیادی به غذاهای هندی دارند. همچنین هرمزگان به علت مجاورت با دریا، تنوع غذای دریایی زیادی دارد و ماهی عنصر اصلی غذاهای بومی این منطقه است. مثلاً مهیاوه یک غذای مخصوص جنوبی و نوعی غذای آبکی تیره‌رنگ و شور و تند است که آن را با نوعی ماهی ریز به نام موتو درست می‌کنند. این غذا را با نان یا همراه غذاهای دیگر می‌خورند. قلیه نیز یکی دیگر از غداهای معروف جنوب است که آن را یا با ماهی یا میگو درست می‌کنند. از دیگر غذاهای می‌توان به کتلت ماهی، ماهی شوری، هواری ماهی (پلو ماهی)، خوراک کموک و سوراغ اشاره کرد. ترشی انبه از ترشی‌های مخصوص میناب که به دو صورت انبه چغاله یا انبه نارس تهیه میشود.
🔴سوغات
یکی از شغل‌های مردم این شهر ماهی‌گیری است، که به شکل سنتی و مدرن انجام میشود و می‌توان گفت ماهی و میگو سوغات معروف این استان هستند. لیموترش، انبه و خرما، عمده محصولات باغی این منطقه هستند که گزینه‌های خوبی برای سوعاتی محسوب می‌شوند.
خرمای کشت‌شده در این شهر با کیفیت عالی و قیمت کم می‌تواند برای گردشگران وسوسه‌کننده باشد. همچنین عسل خرما، شیره خرما و چیپس خرما از فراورده‌های پرطرفدار این ناحیه است. باقی مرکبات مثل نارنگی، پرتقال، گریپ‌فروت، لیمو لیسبون و لیمو شیرین نیز برای سوغات بسیار مناسبند.
🔴صنایع دستی
سفال‌گری از مهم‌ترین صنایع دستی این شهر است که در روستاهای اطراف میناب از جمله بهمنی، شهوار و حکمی رواج دارد. مهم‌ترین محصول سفالی، کوزه آبی به نام جهل است که به صورت گرد و کُرَوی با گردنی استوانه‌ای‌شکل ساخته میشود. از دیگر ساخته‌های سفالی قلیان، سرقلیان، انواع اسباب بازی‌های سفالی و انواع لیوان‌ها را می‌توان نام برد.
همچنین هنگام جذر و مد دریا، مقدار زیادی از انواع صدف‌ها، حلزون‌ها و بقایای آبزیان خلیج فارس در سواحل این شهر می‌ریزد که اهالی بومی از آن‌ها برای تابلوی نقش برجسته، آویز، پرده، زیورآلات و… استفاده می‌کنند. برقع، گلابتون، خوس دوزی، رودوزی، سوزن‌دوزی و حصیربافی نیز از صنایع دستی مینابی‌هاست.
🔴جاذبه های دیدنی
🔷قلعه هزاره
قلعه هزاره از زمان هخامنشیان تا اواخر دوره قاجار، مرکز حکومت محلی بوده است و در اطراف آن، خندقی وجود داشت. این قلعه در بخش مرکزی شهرستان از نقاط دیدنی میناب است. قلعه سیریک نیز در بخش سیریک واقع شده که به کلات میرحاجی هم معروف است. این قلعه، امیرنشین بوده و در قرن هشتم تا دهم هجری از آن استفاده می‌شده است. قلعه کردر یا کلات نادرشاهی در میان نخلستان بزرگی در ۱۳کیلومتری جنوب میناب قرار دارد. این قلعه چندین برج دارد که در بدنه هر کدام از آن‌ها سوراخ‌هایی برای نشانه‌گیری و نظارت بر محیط اطراف در نظر گرفته شده است.
🔷معبد عشاق (حریره)
معبد عشاق (حریره) در روستای کروک واقع در بخش بیابان میناب است. افسانه‌ای به این شرح درباره این قلعه ذکر می‌کنند که حدود ۴۰۰ سال پیش، دو جوان از دو طایفه دشمن به هم دل می‌بندند و برای ازدواج، با مخالفت شدید قبایل روبه‌رو می‌شوند. درگیری بین دو قبیله به مرگ این دو جوان می‌انجامد. جسد آن دو را روی شتر قرار می‌دهند و به سمت مقصد نامعلومی راهی می‌کنند.
همان زمان بنای یادبودی در محل زمین‌گذاشتن بدن‌های این دو ساختند. جالب است بدانید که به علت کمبود آب، در ساخت این بنا از شیر شتر استفاده شده است. از دیگر آثار تاریخی شهر، می‌توان از آب‌انبار شیرین و فرهاد، قنات آب شهر و حوض سنگی یاد کرد.
🔷جنگل حرا تیاب
جنگل حرا تیاب یکی از مناطق زیبای میناب بوده که به علت پوشش گیاهی نادرش معروف است. درختان مانگروی منطقه از اسفند تا اردیبهشت شکوفه دارند که زمان مناسبی برای بازدید از آن است.
پس در سفرتان به استان هرمزگان، حتماً بازدید از جنگل حرا تیاب را در برنامه‌تان قرار دهید.
🔷پنجشنبه بازار میناب
پنجشنبه بازار میناب یکی از مکان‌های دیدنی است که با فعالیت اقتصادی مردم به‌خصوص زنان، درآمیخته. آوازه این بازار جهانی شده، به‌طوری‌که جهانگردهایی برای بازدید از این بازار قدیمی به میناب میآیند. این بازار در مرکز شهر قرار گرفته و دارای دو قسمت است. یک قسمت آن سرپوشیده بوده و قسمت دیگر آن به میدان اصلی شهر می‌رسد. در این محل می‌توان صنایع دستی و تولیدات سنتی و خانگی نظیر سفال، حصیر، ماهی، غذای محلی و لباس دست‌دوز را تهیه کرد. در واقع اینجا، جای مناسبی برای خرید سوغات میناب است.
🔷سواحل میناب
سواحل میناب در ۲۰کیلومتری مرکز شهر با چشم‌اندازی بکر از دریا و درختان حرا قرار گرفته است. ساحل کوهستانک، یکی از سواحل زیبای میناب است که با داشتن امکانات اقامتی و رفاهی، هر ساله میزبان گردشگران زیادی از نقاط مختلف کشور است.
این ساحل دارای پناهگاه صیادی و شناورهای صیادی و تجاری است که باعث رونق آن شده‌اند.
اطلاعات سایر شهرستان های استان هرمزگان را در سامانه زمات می توانید مطالعه نمایید.
