سیم کشی و یا به اصطلاح برقکاری ساختمان ، برخلاف چیزی که همیشه تصور می شود ، امری کاملا تخصصی است . چه بسا اگر سیم کشی ساختمان به هر دلیلی اشتباه انجام شود ، در تمام طول عمر استفاده از ساختمان ، ساکنین را با زحمت مواجه می سازد ، مثلا تصور کنید که به علت عدم مهارت سیم کش یا برقکار ساختمان ، پریز در نقطه ای نصب گردیده که اگر کنار آن تختخواب قرار گیرد ، دیگر نمی توان به آن به سهولت دسترسی داشت . این عامل به خودی خود ، سبب نارضایتی ساکنین خواهد شد.
خدمات قابل ارائه در حرفه برقکاری و الکتریک عبارتند از :
خدمات فنی مهندسی برق ساختمان
سیم کشی روشنایی ساختمان
سیم کشی آیفون های تصویری
سیم کشی آنتن های مرکزی
خدمات سیم کشی و نصب دوربین های مداربسته
سیم کشی و تهیه تابلوهای روان تبلیغاتی
قواعد و قوانین سیم کشی ساختمان چیست ؟
باید به این نکته به صورت کاملا جدی توجه داشت که مهارت سیم کشی ساختمان ، تنها به صورت تجربی به دست نمی آید ، به این صورت که ممکن است شخصی سال ها تجربه سیم کشی داشته باشد ، اما از رعایت برخی قوانین آن هیچ اطلاعی نداشته باشد . در همین راستا توصیه و تاکید ما همواره بر این نکته بوده است که سیم کشی و برقکاری ساختمان می بایست بر اساس نشریه های مربوط به آن اعم از نشریه ۱۱۰ و مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان باشد.
مبانی سیم کشی ساختمان چقدر پیچیده است ؟
در واقع نمی توان آن را پیچیدگی نامید ، اما نکاتی در سیم کشی نهفته است که می تواند اساس برقکاری ساختمان را به کلی متحول کند. تاکید اساسی ما همواره بر یک نکته است : “سیم کشی بر اساس نقشه مهندسی”
همیشه نقشه در اولویت اول قرار دارد ، در مرحله بعد با توجه به قوانین موجود می توان عمل کرد ، برخی این قوانین نیز عبارتند از :
ارتفاع تمام کلیدهای روشنایی : ۱۱۰ تا ۱۲۰ سانتی متر ارتفاع پریز در آشپزخانه ۶۰ و ۱۲۰ سانتی متر ارتفاع پریز در حمام ۱۲۰ سانتی متر ارتفاع کلید کولر ۱۳۰ سانتی متر کلید ها باید در ساختمان به وسیله لیزر یا شلنگ تراز لول شوند.
همان گونه که تاکنون گفتیم، سیم کشی ساختمان، از جمله خدمات بسیار حساس ساختمانی می باشد. در حقیقت نکات مختلفی می بایست در این زمینه مدنظر متخصصین قرار گیرد. مهم ترین این نکات، استانداردها هستند. استانداردهای سیم کشی ساختمان، به صراحت در مواردی همانند فاصله ها، قطر سیم ها و ظرفیت فیوزها نکاتی را بیان می دارند. در این نوشتار می کوشیم تا کلیه استانداردهای سیم کشی را به صورت مختصر بیان نماییم.
۱- استاندارد فاصله ها در سیم کشی ساختمان
در بحث سیم کشی و برق کاری، حتما می بایست یک سری فاصله به عنوان فاصله استاندارد رعایت گردند. این فواصل به شرح زیر می باشند:
الف) فاصله کلیدهای ساختمانی از کف: ۱۱۰ تا ۱۲۰ سانتی متر ب) فاصله پریزهای برق، تلفن و آنتن ساختمان از کف: ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر ج) فاصله جعبه فیوز ساختمان از لوله های گاز و آب: ۱ متر د) فاصله پنل و گوشی آیفون ساختمان از کف: ۱۴۰ تا ۱۵۰ سانتی متر ه) فاصله آویز لامپ ها از سقف ساختمان: ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر و) فاصله قوطی ها از چارچوب ساختمان: ۱۵ تا ۲۵ سانتی متر
۲- استاندارد سطح مقطع سیم ها در برقکاری و سیم کشی ساختمان
الف) سیم های به کاربرده شده در ساختمان برای روشنایی: سطح مقطع ۱٫۵ میلی متر ب) سیم های به کار برده شده برای پریز ساختمان: سطح مقطع ۲٫۵ میلی متر ج) سیم های به کار رفته به عنوان سیم های اصلی برق: سطح مقطع ۴ میلی متر د) سیم های به کار رفته برای کولر آبی: سطح مقطع ۲٫۵ میلی متر ه) سیم های به کار رفته برای کولر گازی: سطح مقطع ۴ میلی متر
۳- استاندارد ظرفیت فیوزها در سیم کشی ساختمان
در مکان های مختلف ساختمان، فیوزها با مصارف گوناگونی به کار می روند. در امر سیم کشی ساختمان می بایست دقت شود که از فیوز با ظرفیت مناسب برای آن بخش استفاده شود. ظرفیت فیوزها به صورت خلاصه عبارتند از:
الف) ظرفیت فیوز برای روشنایی: ۱۰ آمپر ب) ظرفیت فیوز برای پریزها: ۱۶ آمپر ج) ظرفیت فیوز برای کولرگازی و فیوز اصلی ساختمان: ۲۰ آمپر د) ظرفیت فیوز برای کنتور ساختمان: ۲۵ آمپر
۴- توجه به جای گرفتن اسباب و اثاثیه در سیم کشی ساختمان
از جمله نکات بسیار مهمی که می بایست در امر سیم کشی ساختمان، مدنظر متخصصان مربوطه قرار گیرد، جای گیری اسباب و اثاثیه است. در واقع یک برق کار ماهر، می بایست جایگاه کلیه وسایل برقی را در ذهن خود مدنظر داشته باشد. از جمله جایگاه ها، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
۱– جایگاه لباس شویی در آشپزخانه ۲– جایگاه پکیج در آشپزخانه ۳– جایگاه یخچال در آشپزخانه ۴– جایگاه گاز در آشپزخانه لازم به ذکر است که برخی جایگاه ها، با توجه به پلان از قبل مشخص نیستند. در این موارد، می توان با توجه به سلیقه و یا نظر کارفرما جایگاه ها را در نظر گرفت.
سیم کشی ساختمان که با اصطلاح برقکاری ساختمان نیز شناخته می شود، نکات خاص خود را داراست. در حقیقت چیزی که در این امر اهمیت دارد، انجام سیم کشی به نحو احسن و قابل قبول است. در سیم کشی ساختمان می بایست سعی شود که کلیه استانداردها و مقررات مربوطه رعایت شوند و نتیجه آن، طبعا انجام یک سیم کشی ایمن و استاندارد خواهد بود.
در این نوشته سعی می کنیم تا حتی الامکان، مهم ترین نکات را در مورد سیم کشی ساختمان برای شما یاد آور شویم.
سیم کشی یا برق کاری آشپزخانه
طبیعتا سیم کشی و یا برقکاری هر قسمت از خانه، نکات مخصوصی داشته که می بایست رعایت شوند. ما در این بخش سعی می کنیم که نکات مربوط به سیم کشی و برق رسانی آشپزخانه را یاد آور شویم. این نکات عبارتند از:
۱– معمولا اجاق گاز و لباسشویی، از جمله وسایلی هستند که در آشپزخانه قرار دارد. متاسفانه در برخی آشپزخانه ها به علت عدم آشنایی متخصص مربوطه با نکات و اصول برقکاری، پریز ها در ارتفاع بالا تعبیه می شوند. با این حال در آشپزخانه حتما بایستی این مورد دیده شده و برای همین موضوع (تامین برق اجاق گاز و لباسشویی) پریزهایی در ارتفاع پایین تر و مناسب تر تعبیه گردند.
۲– هود، یکی دیگر از مهم ترین وسایل آشپزخانه است که درست بالای اجاق گاز قرار می گیرد. طبیعتا در سیم کشی، می بایست در مورد هود نیز تدابیری صورت گیرد. به همین دلیل توصیه می شود که برای برق رسانی به هود، از پریز اجاق گاز یک سیم فاز و یک نول به سمت هود کشیده شوند.
۳– با توجه به این که آشپزخانه ها امروزه اغلب به شکل اپن هستند، معمولا برای سهولت دسترسی، تلفن در روی اپن قرار می گیرد. به همین علت می بایست در حد فاصل آشپزخانه و اتاق، در قسمت اپن، پریز برق و تلفن قرار داده شود.
۴– نکته بسیار مهمی که پس از چند ماه سبب ناراحتی بسیاری از کارفرمایان شده است، این است که برقکار غیر حرفه ای در ورودی آشپزخانه، کلید روشنایی سقف را قرار نداده و این باعث شده است که آشپزخانه تاریک باشد. این مشکل شاید در ظاهر مشکل کوچکی به نظر برسد اما در عمل متوجه خواهیم شد که مشکلی بزرگ است، چرا که ساکنین در نیمه شب برای روشن کردن آشپزخانه گاهی مجبورند مقداری از مسیر را در تاریکی طی نمایند.
۵– یکی از اشتباهاتی که متاسفانه بعضا شاهد آن هستیم، تعبیه پریز برق در کنار ظرفشویی است. بعضا برخی در سیم کشی ساختمان، پریز برق را در کنار ظرفشویی تعبیه می کنند که این سبب ایجاد اتصال کوتاه به دلیل رطوبت شده و ممکن است حتی آتش سوزی را به بار آورد. به همین دلیل همواره تاکید داریم که سیم کشی ساختمان را به شکلی حرفه ای انجام داده و حتما آن را به افراد متخصص بسپارید.
۶– با توجه به این که پوشش آشپزخانه معمولا از جنس سرامیک است، جایگذاری پریز ها به سهولت انجام شده و نیازی به کنده کاری ندارد.
۷– یکی از مهم ترین قسمت های سیم کشی در آشپزخانه، هالوژن های آرک آشپزخانه هستند. با توجه به این که بسیاری این کلیدها را در حالت عادی خاموش می کنند، می بایست ترجیحا کلید جداگانه ای برای آن ها در نظر گرفته شود.
سیم کشی پذیرایی
همانند سیم کشی و برق رسانی آشپزخانه، سیم کشی پذیرایی و سایر مکان های دیگر ساختمان، فرمول ها و قوانین خاص خود را دارا است. در این زمینه نیز باید دقت شود که حتما این نوع برق رسانی می بایست به شکلی حرفه ای صورت گیرد، چرا که پذیرایی خانه، محلی است که بیش تر از سایر فضاها در دید مهمانان قرار داشته و از این جهت از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.
در سیم کشی پذیرایی می بایست دقت شود که کلیدها و پریزها هر کدام می بایست به صورت مجزا اجرا شوند. در همین راستا، بر اساس استاندارد سیم کشی ساختمان، از هر پریز به پریز دیگر، می بایست از سیم هایی به قطر ۲٫۵ استفاده شده و در نهایت به جعبه فیوز منتهی شود.
به صورت کلی می توان گفت در سیم کشی ساختمان، دو روش کلی برای ارتباط پریزها وجود دارد:
روش اول: استفاده از ترمینال برای ارتباط با پریز روش دوم: استفاده از اتصال سیم های یک پریز به پریز دیگر
نکته مهمی که در این قسمت وجود دارد، این است که در واقع سیم فاز، می بایست در داخل جعبه فیوز هدایت شده و به یک فیوز اتصال یابد. به علاوه، می بایست این سیم، انشعابی از فیوز اصلی دریافت نماید. لازم به ذکر است که در برقکاری ساختمان، قطعه ای مسلی به نام شمش نول در جعبه فیوز وجود داشته که هم محل اتصال سیم نول می باشد.
