البرز

سی و یکمین استان کشور است که در تاریخ ۸۹٫۴٫۷ به‌طور رسمی شکل گرفته است. البرز در منطقه رشته کوه‌های البرز غربی و در یک ناحیه تقریبا کوهستانی قرار دارد و شامل شهرستان‌های کرج، طالقان، ساوجبلاغ، نظرآباد، اشتهارد و فردیس است شهر کرج نیز مرکز استان است. بخش مهمی از رشته‌کوه البرز از شمال استان عبور می‌کند و نام استان را از آن خود کرده است. اقوام گوناگونی از گذشته در دامنه رشته کوه‌های البرز به خاطر آب و هوای مناسب و رودخانه‌های جاری آن سکونت داشتند. این استان از نظر زیبایی‌های طبیعی نظیر چشمه‌ها و رودخانه‌ها، آبشارهای مرتفع، کوه‌های بلند، درختان کهنسال، پوشش گیاهی و جانوری متنوع یکی از گردشگرپذیرترین استان‌ها است. همچنین مناظر طبیعی و تاریخی محور کرج-چالوس به‌عنوان «یکی از زیباترین جاده‌های گردشگری جهان» در راس این زیبایی‌ها قرار دارد. البرز از استان‌های مهم کشور در بخش تولید محصولات کشاروزی محسوب می‌شود و این موقعیت خود را مدیون داشتن شرایط اقلیمی ممتاز، خاک حاصلخیز، خاکدار بودن بیش از ۷۰ درصد از اراضی، کیفیت مناسب و مطلوب آب‌های سطحی و زیرزمینی، وجود شرایط کشت دوم و سوم در برخی نقاط، وجود نهالستان برای عرضه به کل کشور و به ویژه امکان تصفیه و بازیافت فاضلاب است. دامپروری، پرورش ماهی‌های سرد آبی و صنایعی همچون صنایع غذایی، نساجی، چرم سازی و صنایع سلولز تامین‌کننده اقتصاد استان است. جغرافیا و اقلیم استان البرز با مساحت ۵۱۲۱٫۶۹۴ کیلومتر مربع در شمال ايران قرار دارد و ۳٫۶۵ درصد از مساحت کل کشور را از آن خود کرده است. این استان از شمال به استان مازندران، از جنوب به استان مرکزی، از غرب به استان قزوین و از شرق به استان تهران محدود می‌شود. اقلیم استان البرز متاثر از ارتفاعات البرز است. بارندگی‌های این منطقه از ماه‌های آبان و آذر آغاز شده و تا اواسط اردیبهشت ماه ادامه می‌یابد. استان البرز از نظر اقلیمی متنوع است به گونه‌ای که از اقلیم بیابانی در قسمت‌های جنوبی (به دليل مجاورت با دشت) شروع و تا اقلیم‌های نیمه مرطوب و مرطوب در قسمت‌های شمالی ادامه پیدا می‌کند. متوسط میزان بارندگی البرز ۲۵۰ میلی‌متر در سال است. بیشتر بارندگی استان به شکل برف بوده و در اواخر زمستان و اوایل بهار بیشترین میزان بارش و در مرداد ماه نیز کمترین میزان بارش را دارد. دی و مرداد به ترتیب سردترین و گرم‌ترین ماه‌های سال هستند. استان البرز در دامنه‌های جنوبی سلسله جبال البرز واقع شده است. این بخش از ارتفاعات البرز مرتفع‌ترین قلل البرز را دارد. ارتفاعات کندوان و کوه‌های طالقان در شمال و شمال غربی استان تا محل تلاقی رودخانه الموت به رودخانه طالقان کشیده شده و همچون دیواری عظیم دو اقلیم شمال و جنوب ارتفاعات البرز را از یکدیگر جدا کرده است. منطقه بیابانی استان (زمین‌های دشتی و هموار ) نیز از جنوب شرق منطقه یعنی از جنوب شرق شهریار شروع شده و در حد فاصل جاده شهریار، اشتهارد و بزرگراه تهران-قزوین تا غرب نظرآباد و آبیک (سه راهی زیاران و طالقان) امتداد می‌یابد که بخش اعظم آن از جنس رسوبات آبرفتی و بخش کمی هم از جنس رسوبات آهکی و نیکل و زمین‌های شوره‌زار است. این استان در یک ناحیه تقریبا کوهستانی قرار دارد، طوری که بیش از دو سوم آن را منطقه کوهستانی و کمتر از یک سوم آن را دشت و زمین‌های خشک و شوره‌زار ، تپه‌ها و کوه‌های کم‌ارتفاع، رشته‌کوه‌هایی با ارتفاع متوسط، اراضی تراس گونه، زمین‌های هموار، نیمه هموار پای کوهی یا میان کوهی، ارتفاعات و قلل مرتفع تشکیل داده است. اختلاف ارتفاع استان ۳۵۵۹ متر است که این امر یکی از دلایل تنوع اقلیمی و زیستگاهی و … در این استان است. دره‌های عميق و دشت‌های وسيع همراه با طبیعت سرسبز و دیدنی، حاصل وجود ناهمواری‌های طبيعی در این استان است. مردم‌شناسی براساس سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت این استان ۲ ملیون و ۴۱۲ هزار و ۵۱۳ نفر است. استان البرز به دلیل مهاجرت بالای خود همواره زادگاه انواع اقوام بوده و نقطه قوت آن ترکیب قومیتی است و در زمره یکی از قطب‌های فرهنگی کشور قرار دارد و هر کدام از قومیت‌ها به زبان یا لهجه خود سخن می‌گویند. قوم‌هایی نظیر لر، کرد، ترک و مازندرانی به‌صورت غیر متمرکز در نقاط مختلف استان ساکن هستند و به این زبان‌ها یا گویش‌ها نیز صحبت می‌کنند. مردم ترک در نظرآباد و کرج، تات‌ها در اشتهارد، طالقان و آسارا زندگی می‌کنند. همچنین در کرج عده‌ای از کرد، لر، شمالی و عرب ساکن هستند. سوغات و صنایع دستی خرید سوغات از لذت‌بخش‌ترین بخش‌های سفر است و به وسیله آن می‌توان خاطره شیرین سفر را تا مدتی زنده نگه داشت. اما خرید صنایع دستی که حاصل هنر دستان ارزشمند است، خاطره سفر را تا ابد زنده نگه می‌دارد. سیب، عسل، کوزه‌سازی و گلدان‌سازی از مهم‌ترین سوغات و صنایع دستی البرز است. دیدنی‌ها استان البرز که به آن ایران کوچک نیز گفته می‌شود به خاطر موقعیت جغرافیایی سالانه پذیرای میلیون‌ها گردشگر داخلی و خارجی است. این استان زیبا با وجود وسعت کم خود کلکسیونی از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری است. جاده چالوس، باغ لاله گچسر در آسارا، سد امیرکبیر یا سد کرج در ۲۵ کیلومتری جاده کرج به چالوس، پیست اسکی دیزین کرج، روستای برغان ساوجبلاغ، کاروانسرای شاه عباسی کرج، کاخ مروارید یا شمس کرج، کاخ سلیمانیه کرج، غار یخ مراد گچسر، قلعه احمدآباد (خانه دکتر مصدق) نظرآباد، پارک جنگلی جهان نما در کرج، روستای آتشگاه کرج، سد و دریاچه‌ زیبای طالقان، آبشار و روستای اورازان طالقان، پل شاه عباسی کرج، آق‌تپه مهرشهر، حمام مصباح کرج، شاهزاده حسین ساوجبلاغ از مهم‌ترین دیدنی‌های استان است.