سوادکوه، یکی از شهرهای شرقی استان مازندران است. این شهرستان در مرز تلاقی سه استان مازندران، سمنان و تهران قرار گرفته است.
بهترین راه دسترسی به شهرستان سوادکوه، رانندگی در جاده فیروزکوه است. شما با انتخاب جاده فیروزکوه پس از حدود سه ساعت رانندگی به این شهرستان می‌رسید.
این شهرستان یکی از بخش های حیرت انگیز این استان است که با توجه به زیبایی های محصورکننده ای که در خود جای داده است توانسته عنوان بهشت گردشگری را برای خود کسب کند. این منطقه بین دو منطقه خشک و مرطوب و همچنین جنگل و کوهستان قرار دارد که منجر به ایجاد آب و هوای ویژه ای شده است که هر گردشگری را مجاب به دیدن جاذبه های سوادکوه می کند.
وجه تسمیه و تاریخچه
سوادکوه در دوران مختلف تاریخ، محدوده ثابتی نداشته و همواره حدود و مرز آن در اثر عوامل طبیعی، اقتصادی و سیاسی تغییر یافته‌است. کشفیات باستان‌شناسی به همراه اسناد و مکتوبات تاریخی حاکی از آن است که سوادکوه از نواحی کهن طبرستان و ایران بوده و انسجام بافت اجتماعی و فرهنگی آن در دوران اساطیری ایران ریشه دارد. این ناحیه همواره در تعیین مسیر تاریخ طبرستان حضور مؤثر داشته و مورد توجه حکام دولت مرکزی بوده‌است.
مورخینی مانند ابن اسفندیار تا قبل از قرن دهم هجری قمری آن را جزئی از تپورستان در ایالت فرشوادگر ذکر کرده‌اند که از شرق تا جرجان، از غرب تا دیار آذربایجان، از جنوب تا نواحی ری، قومس و دامغان وسعت داشت.
جاذبه های گردشگری سوادکوه
دریاچه لفور
دریاچه لفور یکی از جاذبه های سوادکوه است که پتانسیل بالایی برای جذب گردشگر دارا می باشد. این منطقه در میان این شهرستان و در استان مازندران قرار دارد و نمونه ی بارزی از یک مکان دیدنی است که دارای طبیعتی زیبا، آب و هوایی متعادل و پوشش گیاهی انبوهی است. با بهره برداری از این دریاچه آب روستای شهرهای بابل، بابلسر، قائمشهر، جویبار، امیرکلا، خزر شهر و فریدون کنار تامین می شود. همچنین یادتان باشد با پیاده روی در جنگل توسکا، عکس‌های یادگاری بگیرید و در گنجینه خاطراتتان آن‌ها را ثبت نمایید.
بعد از گشت و گذار خود در دریاچه لفور به بازدید از دیگر دیدنی های سوادکوه همچون دریاچه شورمست، رودخانه کسیلیان، سد سنبل رود، آبشار آهکی اسکلیم و آبشار تزر بروید تا لذت سفرتان در مازندران چندین برابر شود. بهترین زمان برای بازدید از این دریاچه ماه ها اردیبهشت تا شهریور است.
پاییز هم دیگر جای خودش را دارد اگرچه کمی هوا سرد می شود اما تماشای برگ های خزان رنگارنگی که در این منطقه وجود دارد می تواند برای شما جذابیت بالایی داشته باشد.
جنگل لفور
یکی دیگر از جاذبه های این استان جنگل های سرسبز لفور است که در این بهشت گردشگری قرار دارد. این ناحیه جنگلی در مرکز دهستان لفور و شارقلت قرار گرفته و در مسیر و محدوده اطراف سد دارای زمینه بسیار مساعد برای اجرای طرح های توریستی هستند.
البته به غیر از این که این جنگل دارای امکانات مناسب اقامتی و پذیرایی می باشد جاذبه های گردشگری بسیار زیبایی مثل روستاهای بکر سواد کوه هم در آن وجود دارد. برخی از این روستاها عبارتند از : روستای بورخانی، گشنیان، نفت چال، چاکسر، اسبوکلا، گالش کلا، میرار کلا، غوزک رودبار و چندین روستای جذاب دیگر هستند.
سفر به این منطقه در ایام تعطیل به خصوص عید نوروز از جذابیت بسیار بالایی برخوردار می شود و از پر طرفدارترین جاذبه های این شهرستان است. درباره ی جنگل لفور می توانید در مجله ی الی گشت بیشتر مطالعه بفرمایید.
جنگل راش از جاهای دیدنی سوادکوه در تابستان
جنگل های معروف و جذاب راش یکی دیگر از جاذبه های سوادکوه هستند که پیشنهاد می کنیم حتما در سفرتان به سمت این شهرستان مازندرانی از آن دیدن کنید. جنگل های راش محلی برای رشد و نمو یکی از گونه های کمیاب از درختانی به نام راش می باشد.
این جنگل با طبیعت بسیار زیبای خود می تواند لحظاتی سرشار از آرامش را برای تان به ارمغان بیاورد. درون جنگل های راش که از مکان های دیدنی این استان هستند، آبشار زیبایی هم وجود دارد که جلوه ی بی نظیری را به طبیعت این منطقه از استان مازندران داده است.
جنگل راش سواد کوه در ارتفاع نسبتا بالاییی واقع شده است و دارای آب و هوای کوهستانی است. بنابراین بهترین فصل سفر برای استفاده از طبیعت این منطقه، اواسط بهار تا اوایل زمستان است اما اگر از عاشقان فصل پاییز هستید و برگ ریزان هزار رنگش برایتان جذابیت دارد، بهترین زمان برای بازدید از این جنگل پاییز است.
آبشار گزو
آبشاری به نام گزو در استان مازندران قرار دارد که از جذاب ترین جاذبه های سوادکوه محسوب می شود و با ارتفاع ۴۸ متری که در منطقه ی جنگلی و سرسبز لفور در کنار امامزاده ای معروف واقع است. این آبشار خود از دو آبشار دیگر تشکیل شده که درارتفاع اولین آبشار در حدود ۵ متری و دومین آبشار در فاصله ی ۴۳ متری قرار گرفته است. قرار گرفتن این آبشار در میان جنگل انبوه همچون ماری بر گردن جنگل است. بهترین زمان برای بازدید از این آبشار در فصل های بهار، تیر، مهر و آبان است.
به منظور دسترسی به این آبشار دو راه ارتباطی وجود دارد، یکی آن که از لفور در پشت سد البرز در جاده کارسنگ است که با طی ۲۳ کیلومتر جاده خاکی و جنگلی به این منطقه می‌رسید. راه دیگر مسیر جمشید آباد در ۵ کیلومتری زیرآب است که در نهایت به همان مسیر لفور و کارسنگ ملحق می‌شود. در طی این مسیر تقریبا ۲.۵ الی ۳ ساعت راه در پیش خواهید داشت و پس از آن به امامزاده ای به همین نام خواهید رسید که از آنجا مسیری پاکوب با شیبی نسبتا تند تا زیر آبشار را مشاهده می کنید که یک ساعت و نیم چنگل پیمایی شما را به این جاذبه خواهد رساند.
غار زنگیان
از دیگر جاهای دیدنی این استان غاری است به نام زنگیان که برای رفتن به آن باید از روستای آلاشت که در ادامه راجع به آن صحبت خواهیم کرد بگذرید تا به یک دو راهی در ابتدای مسیر آن برسید. هنگامی که به این دو راهی رسیدید یک فرعی در سمت چپ وجود دارد که می بایست آن را انتخاب کنید و بعد از پیموندن ۱۵ کیلومتر به روستای زنگیان که این غار در آن وجود دارد خواهید رسید.
دو مسیر بسیار زیبا و دارای سازه های آهکی برای پیمایش این غار وجود دارد. اگر قصد رفتن به این غار زیبا را دارید توصیه می کنیم بدون غارنوردان حرفه ای وارد غار نشوید.
روستای آلاشت
نام آلاشت در زبان محلی به معنی آشیانه عقاب است. وجه تسمیه آن نیز احتمالاً وجود عقاب های فراوان در کوه‌های بلند این منطقه‌است. مسیر اصلی آلاشت بعد از فیروزکوه و شهر زیر آب و روبروی پاسگاه پلیس راه آغاز می شود. برای پیدا کردن این جاده می توانید از تابلوی آلاشت ۳۵ کیلومتر کمک بگیرید و زمان تقریبی برای رسیدن به این مقصد در حدود ۳ تا ۴ ساعت از تهران است. این روستای دوست داشتنی، در فهرست آثار ملی کشور به ثبت ملی رسیده است و میانگین سالیانه بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلی لیتر بارش دارد.
این روستای دوشت یکی از جذاب ترین جاذبه های سوادکوه محسوب می شود و دارای حیات وحش حفاظت شده ای می باشد. درباره ی آلاشت می توانید مطالب بیشتری را در مجله ی الی گشت مطالعه بفرمایید.
پل ورسک یکی از مناطق دیدنی سوادکوه
یکی از مشهورترین و زیباترین جاذبه های سوادکوه پلی است بنام ورسک که نقش بسیار مهمی در پیروزی متفقین در جنگ جهانی دوم داشته است. ساخت پل ورسک در سال ۱۳۱۳ آغاز شد و در اردیبهشت ماه ۱۳۱۵ در عرض دو سال تمام شد. مهندسان این پل به منظور حل مشکل شیب حرکت قطار و همچنین افزایش ضریب قدت لوکوموتیو در گردنه های کوه های البرز تضمیم گرفتند مسیر به شکل سه پل را به وجود بیاورند.
این مسیر بعد از اجرا به “سه خط طلا” معروف شد و جلوه ی زیبایی از هنر مهندسی انسان را پیش چشم بینندگان گذاشت. سه خط طلا در سه کیلومتری پل ورسک قرار دارد و بعد از گذر از روستای ورسک، در ارتفاعات شرق جاده تهران-شمال دیده می شود.
دریاچه شورمست، یکی از جاذبه های طبیعی این منطقه
از دیگر دیدنی های این منطقه که سالانه مسافران زیادی را به سمت خود جذب می کند، دریاچه شورمست است. بازدید از این دریاچه طبیعی می تواند برایتان تجربه ای منحصر به فرد از آرامش و لذت را به همراه داشته باشید. از جمله تفریحات هیجان انگیزی که در این دریاچه مهیا است دوچرخه سواری و قایق سواری است که در هنگام حرکت آرام می توانید از تماشای جنگل های انبور توسکا هم لذت ببرید.
دریاچه شورمست، به صورت شرقی – غربی گسترده شده و طولانی ترین کناره ی آن ۳۰۰ متر و عرض آن در حدود ۷۰ متر می باشد که در ارتفاع حدود ۹۴۰ متری از سطح دریا قرار دارد. دریاچه شورمست برای بسیاری از جانوران محل زندگی و حیاتشان است. جانورانی نظیر مارآبی، قورباغه، انواع ماهی، ملخ و … درون این آن زندگی می کنند.
به مظور دسترسی به دریاچه ی شورمست می بایست از جاده ی فیروزکوه به سمت قائمشهر و پس از طی کردن حدود ۶۵ کیلومتر از جاده فیروزکوه به پل سفید می رسید. با کمی حرکت در سمت راست جاده پمپ بنزینی وجود دارد که از آن می توانید بگذرید و جلوتر تابلوی شومست را خواهید دید.
اوریم از جنگل های زیبا سوادکوه
یکی از دیگر جاذبه های دیدنی این استان، منطقه ی جنگلی به نام اوریم است. این منطقه در دهستانی به نام راستوپی قرار گرفته است. این منطقه دارای آب و هوایی بسیار معتدل و حتی کمی سرد است.
این منطقه مخصوصا در تابستان یکی از مورد اقبال ترین جاذبه های سوادکوه مازندران می شود. پل راه آهنی هم که در این منطقه قرا دارد نزدیک به ۷۰ سال از عمر آن می گذرد و امروزه در آثار ملی ایران نیز نامش ثبت شده است.
ارفه کوه، یکی از زیباترین جاذبه های سوادکوه
این جنگل بسیار زیبا را که به آن ارفع کوه هم می گویند در منطقه ی البرز قرار گرفته و از توابع این استان است.
این جنگل بسیار خوش آب و هواست و دارای چشم اندازی بسیار زیبا به بسیاری از قله های معروف است.
خیلی از افراد برای دیدن آبشارها و بسیاری از جاذبه های دیدنی منطقه ی سوادکوه به این جنگل سفر می کنند. این منطقه همچنین دارای تنوع بسیار زیادی از حیواناتی مثل گراز، پلنگ، گرگ و خرس است.
صنایع دستی :
از مهم‌ترین صنایع دستی سوادکوه می‌توان صنایع چوبی مانند قاشق، لاک، لاکچه، کچه، ملاقه، آبگردان، ظروف و کاسه‌های ویژه دامداران، تلم برای تبدیل ماست به دوغ و کره را برشمرد. در اطراف شیرگاه و در دهستان شرق و غرب شیرگاه و در بخش لفور تولید نخ ابریشم به صورت سنتی و دست بافته‌های ابریشمی متداول است.
در مناطقی مانند دهستان لفور و منطقه خوش آب و هوای آلاشت دست بافته‌های زیبایی مانند شمد، کرچال، پتوهای نخی، جوراب و دستکش پشمی، باشلق، چوخا، پارچه‌های دلیجی رایج بوده و طرح‌های رکمی و کوتری زیر روی جوراب‌ها دیدنی و خیره‌کننده‌است. در اکثر نقاط مواد کده نیز گلیم بافی و جاجیم بافی نیز صورت می‌گیرد. یکی از صنایع دستی بسیار مهم ناحیه سوادکوه فرش بافی است که در کار اصلی منطقه یعنی دامپروری ریشه دارد.
مسیر تکاملی فرش بافی از نمدمالی و گلیم بافی و جاجیم بافی تا فرش‌های دست بافت چندین قرن سابقه دارد. دقت و تسلط مردم سوادکوه به در زمینه تولید، نوع، کیفیت و نقش قالی، نشانگر آشنائی آنان به زیرو بم این صنعت زیبا و سودآور می‌باشد.
غذاهای سنتی
مردم سوادکوه بسیار مهمان‌نواز و سخاوت‌مند هستند و میهمان در نزد آنان از حرمت و ارزش والایی برخوردار است. بدین خاطر در پذیرائی و تزئین سفره غذا نیز دارای ذوق و سابقه درخشانی می‌باشند در طبخ غذا هم هنر و ظرافت بسیاری به‌کار می‌برند. برخی از غذاهای سنتی این منطقه عبارتند از:
تیرنگ بشتی: که غذای بسیار لذیذ و مقدس بوده و به غذاهای دسته‌جمعی و گروهی معروف است. تهیه آن بدین صورت می‌باشد که برنج مرغوب با شیر پخته می‌شود و سپس روغن حیوانی را تفت داده و به آن اضافه می‌کنند و در ادامه شیر، ماست و سر ماست نیز با آن مخلوط شده و پس از بهم زدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ارسیولی: که نوعی نان است و با آرد برنج و تنور سنتی تهیه می‌شود و کیفیت و طعم آن نیز کم‌نظیر است.
کماج: نوعی شیرینی مقدسی است و با آرد، زردچوبه، کره یا روغن حیوانی و شیر درست می‌شود و بسیار مطبوع و خوش‌خوراک می‌باشد. این غذا بیشتر توسط دامداران تهیه می‌شود.
حلوای مخصوص: که در عروسی‌ها و اعیاد و جشن‌های مذهبی، سنتی و ملی تهیه می‌گردد. از فراورده‌های دیگر غذائی این منطقه می‌توان به پیسه گنه و محصولات لبنی مانند خامه، سرشیر، ماست، سرماست، دوغ، کشک، پنیر، کره، آلوشه و تنقلاتی مانند پشت‌زیک، ماکلمه و نان کتی اشاره کرد.
جهت آشنایی بیشتر با شهر های دیگر مازندران به سامانه زمات مراجعه کنید
