یکی از شهرستان‌های جذاب و تماشایی در استان پهناور سیستان و بلوچستان با نام خاش شناخته می‌شود. شهرستان خاش با مساحت ۱۹۳۷۶ کیلومتر مربع در مرکز استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته و فاصله مرکز شهرستان تا مرکز استان ۱۸۰ کیلومتر است.
جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، برابر با ۱۲۹،۶۴۵ نفر بوده‌است.
آب و هوا
خاش به سبب ارتفاع بلند از سطح دریا از آب و هوای مطلوب تری نسبت به سایر نقاط استان سیستان و بلوچستان برخوردار است . به طور کلی شهرستان خاش دارای آب و هوای گرم و خشک می‌باشد. میانگین بارش سالانه در این شهرستان حدود ۱۰ میلی‌متر و دمای آن در زمستان های سرد به ۱۰ درجه زیر صفر میرسد اما به طور عادی سردترین روز های سال در خاش ۵ درجه زیر صفر و گرمترین روز های تابستان دمای ۴۰ درجه سانتی گراد است. خوش آب و هوا ترین منطقه این شهر دامنه‌های کوه تفتان می‌باشد که بلند ترین قله در جنوب شرق کشور و تنها آتشفشان نیمه فعال کشور است.
پیشینه تاریخی
سرزمین خاش یکی از قدیمی ترین و کهن ترین سرزمین های ایران اسلامی است. وجود آثار باستانی در روستاهای ایرندگان، کارواندر و دامنه های تفتان، قدمت این سرزمین را تایید می کند. مردم خاش از نظر اسکان منطقه ای به دو دسته بلوچ های مهاجر و بومی تقسیم می شوند. تاریخ مدون خاش از زمان حمله نادرشاه به هندوستان برمی گردد. سابقه تصمیمات کشوری به 100 سال قبل و اسکان ارتش توسط رضا خان بر می گردد. از سال 1305 تیپ نظامی در شهر خاش مستقر گردید و آبادی و توسعه این شهر ازآن تاریخ آغاز گردید. به علت خوش آب و هوایی منطقه نسبت به سایر مناطق استان به "خوش" یا "وش" خوانده می شده که به مرور زمان به "خاش" تغییر یافته است.
صنایع دستی
✅ سوزن‌دوزی بلوچی ✅ سکه‌دوزی بلوچی ✅ آیینه‌دوزی بلوچی ✅ گلیم‌بافی بلوچی ✅ پتش‌بافی بلوچی ✅ حصیربافی بلوچی ✅ سیاه‌چادربافی بلوچی
صنعت و معدن
تعداد صنایع موجود شهرستان خاش، ۳۱ واحد می‌باشد. در سال ۱۳۸۲ تعداد ۳ کارگاه فعال، مسئولیت استخراج معادن را به عهده داشته که عمده‌ترین معادن موجود در سطح این شهرستان عبارت‌اند از: آهک، مارن پوزولان، سنگ لاشه معادن ساختمانی، تالک، کرومیت، مس، آهن و...؛ سهم شهرستان از کارگاه‌های معدنی فعال استان ۲۰٪ می‌باشد که از این حیث در رتبه اوّل استان سیستان و بلوچستان قرار دارد. میزان تولیدات اسمی سالانه گروه معدنی غیر فلزی ۵۰/۰۰۰ تن می‌باشد که ۴۱/۲٪ تولیدات معدنی کل استان را به خود اختصاص داده و از این حیث، در رتبه اوّل استان سیستان و بلوچستان قرار دارد.
محصولات کشاورزی
در این شهرستان که با توجه به ویژگیهای آب و هوایی خاص خود و برخورداری از خاک حاصلخیز مناسب و آب فراوان ( منهای خشکسالی های اخیر ) بیشترین موقعــیت کشاورزی در استان را بدست آورده است . بطوریکه در ارتفاعات تفتان انواع درختان شامل زردآلو ، گردو ، بادام ، آلو و ...... در قسمت جنوبی شهرستان نخیلات ، مرکبـات ، برنج ، و .... در اراضی شرقی شهرستان در مجاورت مرز پاکستان نخیلات دیم در سطح زیاد با کیفیت مناسب ، در دشت گوهر کوه باغات پسته ، همچنین امـکان کشت سایر محصولات نظیر انار ، زیتون ، گندم ، یونجه ، زیره سبز ، محصولات جا لیزی و سبزی وصیفی جات ، حتی زعفران را به منطقه داده است ، لذا با توجه به تنـــــــــــوع کشت محصولات فوق دور از واقعیت نیست که شهرستان خاش را به ایرانی کوچک بنامیم.
خوراک در شهرستان خاش
قوت غالب شهرستان غذاهای متکی بر نان بوده و غذاهای بومی و محلی شهرستان نظیر تنورچه، خورشت اناردانه ، کشک محلی، گندم شیر ، سبزک، ترشک، راپنگ، مالیدگ، گوین و ... با چاشنی هایی نظیر آچار، رب انار و انار دانه زبانزد عام و خاص است. بطوریکه شهرستان خاش را با غذاهای موصوف میشناسند. غذاهای محلی شهرستان خاش همواره در جشنواره محلی و استانی تهیه و به نمایش گذاشته می شوند.
جاذبه‌های گردشگری خاش
✅ کوه تفتان در حوالی شهرستان خاش
✅ رودخانه کاواری در حوالی شهرستان خاش
✅ چشمه گل فشان پیر گل در حوالی شهرستان خاش
✅ غار پوسه در حوالی شهرستان خاش
✅ درخت سروِ زربین در روستای دهپابید در حوالی شهرستان خاش
✅ قلعه حیدر آباد در حوالی شهرستان خاش
