یکی از خوش آب و هواترین نقاط ایران است که هر ساله پذیرای دهها هزار گردشگر میباشد. شهر تاریخی و توریستی ماسوله به دلیل داشتن معماری منحصربهفرد در جهان شناخته شدهاست.
ماسوله با کوهستانهای مرتفع، جنگل و ییلاقات سرسبز از توریستیترین مناطق شمالی ایران با جلوههای طبیعی فراوان به ویژه در اواخر بهار و فصل تابستان است و قلهٔ شاه معلم در ماسوله با ارتفاع ۳٬۰۵۰ متر بلندترین نقطه استان گیلان و هدفی جذاب برای گروههای کوهنوردی میباشد. دو هتل در داخل فضای معماری سنتی ماسوله و چندین هتل در جادهٔ منتهی به آن پذیرای گردشگران ایرانی و خارجی هستند همچنین تعداد زیادی مهمانخانه و خانهٔ اجارهای هم در این زمینه وجود دارند.
..
.
? علت نام ماسوله
حداقل از سده 8 و 9 هجری به این ور نام شهر ماسوله به همین شکل کنونی کاربرد دارد. که برخی آن را گرفته شده از اسم کوهی در کنار روستای ماسوله به نام ماه سالار می داند و به باور آنها این منطقه ماسال خطاب می شود.به عبارتی دیگر کلمه ماسوله از دو بخش «ماس» و «اوله» تشکیل شده است. بخش اول در فرهنگ های ایرانی به مفهوم کوه و مانع و قسمت دوم نیز به معنای ارتفاع است که در ترکیب با «های» تصغیر به مفهوم «مانند» آمده است. بنابر این ماسوله را می توان « کوه بلند » و «کوه انند » معنا کرد.با تکیه بر زبانهای سانسکریت و فارسی میانه آنرا «ماه کوچک» یا « سرزمین ماه کوچک» نیز معنا کرده اند.
? آب و هوای ماسوله
ماسوله با هوایی مهآلود و آکنده از عطر دلنشین بابونه و گلپر و با آب و هوایی کوهستانی، با بهارهای سرزنده و آکنده از ابرهای بارانزا، تابستانهایی معتدل و خنک، پاییزی به هفت رنگ رنگینکمان و زمستانهایی سرد و برفی شناخته میشود.ماسوله بیش از یک ماه سال در یخبندان شدید به سر میبرد. بیشتر روزها هوا ابری و مهآلود است و همین امر، زیباییهای ماسوله را دو چندان میکند. رطوبت نسبتا بالایی بهعلت بارش برف و باران بسیار در ماسوله احساس میشود، اما این رطوبت بهعلت خنکی هوا، نهتنها آزاردهنده نیست، بلکه بسیار دلچسب است. ماسوله بیش از یک صد روز مهآلود دارد و متوسط دمای سالانه، حدود ۱۲ درجه سانتیگراد است.
? اقتصاد ماسوله
قرار داشتن در شاهراه ارتباطی سابق و وجود هشت کاروانسرا موید این مطلب است که پیشه بسیاری از مردمان ماسوله داد و ستد بودهاست. صنایع دستی ماسوله شامل صنایع فلزی و چوبی نیز تا حدود دهه شصت رواج داشته که در حال حاضر به کلی از بین رفتهاست. اقتصاد ماسوله در حال حاضر مبتنی بر توریسم است.
? صنایع دستی و سوغات
چاقوسازی یکی از ده ها هنر و صنایع دستی ماسوله به شمار می رود که با شاخ گوزن ساخته می شوند. تولید انواع جوراب های پشمی و کاموایی، عروسک های زینتی، ساخت کیف و… از دیگر صنایع دستی این منطقه محسوب می شوند. چیزی که بیشتر از همه در بین بازارهای محلی ماسوله خودنمایی می کند تنوع رنگ های محصولات است که مورد توجه لنز عکاسان داخلی و خارجی نیز قرار گرفته است.
.
آش دوغ، شیرینی محلی اگردک، عسلطبیعی و… نیز جزو خوراکی های لذیذ این منطقه محسوب می شود.
.
.
.
? غذای سنتی ماسوله
انواع غذاهای شمالی و محلی در رستورانهای ماسوله سرو میشود که در میان آنها میتوان به کباب ترش، باقلا قاتق، میرزاقاسمی و شامی کباب اشاره کرد
.
.
? جاهای دیدنی ماسوله
شهر تاریخی و گردشگری ماسوله با معماری منحصربهفرد و قدمتی از ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ سال قبل، یکی از خاصترین روستاها یا شهرهای پلکانی جهان به شمار میآید. این شهر با کوهستانهای مرتفع، جنگل و ییلاقات سرسبز و همچنین موزهها و قلههای متعدد، یکی از پرطرفدارترین مقاصد گردشگری، بهخصوص در اواخر فصل بهار و فصل تابستان است. هر سال، هزاران گردشگر و کوهنورد به این منطقه زیبا در استان گیلان سفر میکنند تا از دیدنیهای تاریخی و طبیعی ماسوله دیدن کنند و خاطراتی فراموشنشدنی برای خود بسازند.
.
.
? آبشار کوشم
آبشار کوشم، بلندترین آبشار ماسوله با ارتفاع ۳۰ متر در انتهای دره جنگلی ماسوله و در ارتفاعات این منطقه قرار دارد. مسیر زیبای دسترسی به این آبشار با شیبی ملایم در امتداد رودخانه و در جهت مخالف جریان آب، یکی از جاذبههای گردشگری شهر ماسوله است که افراد علاقهمند به کوهنوردی را بهسمت خود جلب میکند. پس از حدود یک ساعت کوهنوری و عبور از چند آبشار کوچک به انتهای تنگه و یک دیواره سنگی میرسید که آب از بالای آن به پایین میریزد و آبشار زیبای کوشم را به وجود میآورد.
.
? رودخانه و آبشار ماسوله رودخان
رودخانه ماسوله رودخان، رودخانهای نسبتا پر آب است که از بالای کوهستان و از چشمههای بالا دستی و برفهای در حال آب شدن سرچشمه میگیرد. این رودخانه از مرکز شهر ماسوله عبور میکند و سپس مسیرش را در کنار جاده ماسوله ادامه میدهد. رودخانه ماسوله در منطقه سرایان به دو رود زیگل و لیکوند تغییر نام میدهد و در منطقه چومثقال وارد تالاب انزلی میشود. آب این رودخانه در انتها، شالیزارهای برنج را آبیاری میکند. در داخل ماسوله با دیواره بلندی در کنار رود مواجه میشوید که از ورود سیلابها به داخل شهر جلوگیری میکند. آبشار زیبایی به همین نام با ارتفاع بیش از ۲۰ متر، روی رودخانه ماسوله رودخان و در غرب ماسوله و در ابتدای جاده ماجلان قرار دارد. با کمی پیادهروی در مسیر رودخانه و در جهت مخالف ریزش آب به آبشار میرسید. آبشار ماسوله رودخان در نزدیکی پارکینگ ماسوله قرار دارد.
.
? آبشار خرم بو (خربو)
آبشار «خُرَّم بو» که در زبان تالشی، بهصورت «خَربُو» تلفظ میشود، یکی از زیباترین آبشارهای این منطقه است که در کنار جنگلهای اطراف، به خرمی بهشت میماند. این آبشار، یکی از بکرترین جاذبههای طبیعی ماسوله است و کمتر کسی به بازدید از آن میرود. برای رسیدن به آبشار خرم بو، باید پس از عبور از بازار ماسوله، حدود دو کیلومتر در کوههای ماسوله کوهپیمایی کنید و در ضمن، برای پیدا کردن آن به یک راهنمای محلی نیاز دارید.آبهای خروشان آبشار خرم بو از ارتفاع ۲۰ متری به پایین میریزد و نبود جاده تا آبشار بزرگ خرم بو، سبب شده است که طبیعت این منطقه تا حد زیادی دست نخورده باقی بماند. در مسیر رسیدن به آبشار بزرگ، میتوانید از سایت سنگنوردی، آبشار کوچک خربو و بقعه امامزاده هاشم دیدن کنید و از آب گوارای چشمه ماسوله بنوشید.
.
.
? آبشار توریشوم
آبشار تریشوم یکی از آبشارهای پرآب و مبهوتکننده استان گیلان است که در دامنه قله تریشوم ماسوله قرار دارد. آبشار تریشوم یا «تروشوم» یکی از آبشارهای پرآب و مبهوتکننده استان گیلان است که در دامنه قله تریشوم ماسوله قرار دارد. قله تریشوم، ۲,۸۵۰ متر ارتفاع دارد و در ارتفاعات شهر ماسوله واقع شده است. در مسیر بسیار زیبا و جنگلی آبشار توریشوم، چشمههای فراوانی وجود دارد که تماشای آنها به راستی روحنواز است.آب آبشار توریشوم در بیشتر مواقع سال سرد است و از قله تریشوم سرچشمه میگیرد. یکی از دو حوضچه آبشار، عمیق و مناسب برای آبتنی است. پس فرصت را از دست ندهید و تنی به آب بزنید. در ماههای بهاری با آب شدن برفها، احتمال گلآلود شدن و بالا آمدن سطح آب حوضچههای آبشار وجود دارد. در مسیر رسیدن به آبشار باید دو بار از رودخانه عبور کنید، پس اگر متوجه بالا آمدن سطح آب شدید، با توجه به سیلخیز بودن منطقه، آبشار را بلافاصله ترک کنید.مسیر دستیابی به آبشار تریشوم از جاده فومن-ماسوله آغاز میشود و حدود یک تا ۱٫۵ ساعت با شهر ماسوله فاصله دارد. آبشار تریشوم در یک کیلومتری شهر تاریخی ماسوله در آخرین دوراهی مسیر به نام دوراهی «اشکلت» قرار دارد و برای دسترسی به بالای آبشار، به وسایل فنی نیاز خواهید داشت.
.
? آبشار لارچشمه
آبشار لارچشمه، یک پدیده طبیعی بینظیر و زیبا با ارتفاع حدود ۶ متر است که در میان درختان سرسبز و متراکم جنگلهای شمال ایران قرار دارد. این آبشار درست پیش از روستای ماسوله در کنار جاده فومن واقع شده است و وجود حوضچههای کوچک آبی، زیبایی فوقالعادهای به آن اعطا کرده است. وجود قهوهخانه، استراحتگاه و رستوران در مجاورت این آبشار خروشان، این جاذبه گردشگری را به مکانی دوستداشتنی برای علاقهمندان به طبیعتگردی، تبدیل کرده است.
.
.
? پارک جنگلی ماسوله
پارک جنگلی ماسوله یکی از جاذبههای بکر شهر ماسوله است که با آب و هوایی خنک و پاکیزه، چشماندازهای کوهستانی و جنگلهایی زیبا با پوشش گیاهی متراکم و درختانی بلند، هر بینندهای را مبهوت خود خواهد کرد. بخش عظیمی از این پارک زیبا با وسعت حدود ۲۴۰۰ هکتار از کوهستان و میانبدها تشکیل میشود. پارک جنگلی ماسوله یکی از بزرگترین پارکهای این منطقه است و حدود ۸۰۰ تا ۱۸۰۰ متر از سطح آب دریا فاصله دارد. این پارک در ﻏﺮب ﻓﻮﻣﻦ و ۳۵ ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮی آن واقع شده است و علاوه بر اینکه یک مکان تفریحی به شمار میآید، از محیط زیست، درختان و گونههای مختلف گیاهی محافظت میکند. انواع درختان فندق، راش، ممرز، توسکا، درخت آزاد، گیاهان دارویی و علفی در پارک جنگلی ماسوله دیده میشوند. شما میتوانید در این پارک جنگلی بینظیر از امکانات رفاهی، آلاچیق، رستوران و دکهها استفاده کنید. آش دوغ، یکی از خوردنیهای مشهور پارک جنگلی ماسوله است، پس از مزه کردن آن بههیچوجه غافل نشوید.
.
? قله شاه معلم (ماسوله داغی)
قله شاه معلم که با نام ماسوله داغی نیز شناخته میشود، با ارتفاع ۳۰۵۰ متر در شمال غربی ماسوله، دومین قله بلند استان گیلان است که در میان کوهنوردان بهدلیل راه سخت و زیبایی بیبدیل چشماندازهای آن، از جایگاه و اهمیت بخصوصی برخوردار است. داغی در زبان آذری بهمعنای «کوه» است و ماسوله داغی یا شاه معلم بهمعنای «کوه ماسوله» است. دلیل نامگذاری این کوه به نام شاه معلم به باور مردم این منطقه، حضور فردی عابد و پرهیزگار به نام «شاه معلم» بوده است که سالها برای انجام امور عبادی، سیر و سلوک معنوی و دستیابی به کمال، به این قله پناه برده و به عبادت مشغول بوده است. عبادتگاهی که پس از مرگ وی و طبق وصیتنامه او، به مدفن و آرامگاه ابدی این عارف تبدیل شده است. حضور در این منطقه بسیار خاطرهانگیز بوده و لحظاتی ناب و دلچسب را برای گردشگران به ارمغان خواهد داشت.
.
? ییلاق کوربار ماسوله
ییلاق کوربار ماسوله یا کوه روبار، یکی از تماشاییترین ییلاقهای استان گیلان است که در میان کوههای سرسبز و جنگلی واقع شده است. یکی از ویژگیهای منحصربهفرد این ییلاق، مسیر دسترسی دیدنی و جالب توجه آن است. این مسیر با طبیعتی بکر و مناظری جذاب، مکانی مناسب برای عکاسی، کوهنوردی، طبیعتگردی و پیادهروی است. مسیر چند ساعته رسیدن به ییلاق کوربار، مسیری نسبتا سخت با شیب ملایم و در برخی نقاط، با شیبی تند است. اما مطمئن باشید که زیباییهای مسیر و طبیعت مدهوشکننده ییلاق کوربار، بهمحض رسیدن به مقصد، تمام خستگیهای شما را از تنتان در خواهد آورد.
.
? ییلاق للندیز
ییلاق للندیز، یکی از ییلاقهای کمتر شناخته شده ماسوله است که جاده ماشینرو ندارد. مسیر دو ساعته رسیدن به این ییلاق از میان جنگل میگذرد و باید آن را پیاده طی کنید. هیچگونه امکانات رفاهی یا تفریحی در ییلاق للندیز وجود ندارد و تنها یک چشمه آب در آن دیده میشود. چوپانها گلههای گوسفند را از روستاهای اطراف برای چرا به للندیز میآورند. ییلاق للندیز با چشماندازی خارقالعاده و آرامشی پر از سکون، لحظات بهیادماندنی را برای شما خلق میکند.
.
? ییلاق آندره
ییلاق آندره، یکی از ییلاقهای زیبای بخش سردارجنگل فومن است که در فاصله ۵ کیلومتری ماسوله و در مرز بین گیلان و زنجان و در مسیر جاده ماسوله به خلخال قرار دارد. این ییلاق با طبیعتی زیبا و جاذبههای طبیعی بکر، مکان موردعلاقه طبیعتگردان و گردشگران است.
.
? چشمه آب معدنی علی زاخونی
چشمه آب معدنی علی زاخونی که با نام چشمه «زمزمه» نیز مشهور است، یکی از پدیدههای بینظیر طبیعی در استان گیلان به شمار میآید. آب این چشمه، مملو از بیکربنات است و رنگ آن بهدلیل نزدیک بودن به معدن آن، نارنجی است. طعم آب چشمه تلخ و نامطلوب است، اما گفته میشود که نوشیدن آن برای درمان بسیاری از بیماریها از جمله مشکلات گوارشی، مفید است. ساکنان محلی، آب چشمه زمزمه را با مقداری شکر مخلوط میکنند و آن را برای بهبود بیماریهای ریوی و گوارشی مینوشند.چشمه آب معدنی علی زاخونی در کنار رود خلشتریا یا ماسوله رودخان واقع شده است و دبی آب آن، یک لیتر بر ثانیه است. در حال حاضر، آب چشمه از طریق لولهای به قطر ۸ سانتیمتر به خارج از حوضچه چشمه میریزد و سپس به سوی رودخانه سرازیر میشود. این چشمه در نزدیکی هتل آرام ماسوله قرار دارد.
.
? خانههای پلکانی ماسوله
/
? موزه مردم شناسی ماسوله
موزه مردم شناسی ماسوله، تنها موزه شخصی ایران در سال ۱۳۸۱ به همت «فرهاد شرفی ماسولهای» در ورودی شهر تاریخی ماسوله تاسیس شد. این موزه در سه بخش مجزا، مجموعهای از اشیای فرهنگی مردم روستای زیبای ماسوله را به نمایش میگذارد. اسناد تاریخی، ابزار و وسایل مربوط به صد سال اخیر منطقه ماسوله و اطراف آن در بخش اول موزه، وسایل مربوط به دو قرن اخیر منطقه ماسوله و روستاهای اطراف آن در قسمت دوم موزه و اشیایی با قدمت بیش از چهار قرن در بخش سوم موزه نگهداری میشوند.
کوزهها، جامها، کفشهای سنتی، پولهای قدیمی، چینههای گلی، کتیبه، انواع داس، گهواره، ابزارآلات کشاورزی، انواع سفال، اشیای قیمتی، وسایل و ابزارهایی ساخته شده از کاغذ، شیشه، چرم، چوب و سنگ و همچنین وسایل جنگی، انواع کارهای دستی و غیره از جمله اشیای مرتبط با تاریخ ماسوله و روستاهای اطراف آن هستند که در این موزه به نمایش گذاشته شدهاند. متاسفانه در حال حاضر این موزه خصوصی تعطیل شده است.
.
? موزه حیات وحش
در موزه حیات وحش، مجموعهای از حیوانات تاکسیدرمی شده که در مناطق اطراف، تالابها، جنگلها و کوهها زندگی میکنند، به نمایش گذاشته میشود. این موزه در کنار بازار و در یکی از خانههای پلکانی ماسوله در منزل شخصی آقای شاهپور اخوان قرار دارد.شما در اینجا میتوانید ۸۰ گونه از حیوانات مانند راسو، گورکن، گراز، قاقوم، کفتار، شاهین، عقاب، چنگر، بوتیمار، غازهای وحشی، حواصیل ارغوانی، قو، طاووس، سنقر تالابی، کبک، گربه وحشی سمور آبی یا قرقاول و پلیکان را ببینید که در جادههای گیلان، جان خود را از دست دادهاند و توسط آقای اخوان، جمعآوری و تاکسیدرمی شدهاند. یک خرس قهوهای ۸۰۰ کیلویی در این موزه وجود دارد که شاید ارزشمندترین حیوان تاکسیدرمی شده این مجموعه باشد.
.
.
? موزه میراث فرهنگی
موزه میراث فرهنگی، یک خانه تاریخی به نام «خانه درزی» است که یادگاری از دوران پهلوی است، اما در آن آثاری از دوران قاجاریه، ابزار حرفههای سنتی و اسناد مربوط به نهضت جنگل برای نمایش وجود دارند. این موزه کوچک در محله «کشه سر» ماسوله واقع شده است و بازدید از آن، خالی از لطف نیست. بنای خانه درزی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است و خشت، گل و چوب از مصالح به کار رفته در آن هستند.
.
.
? موزه مجاور بقعه «عون بن علی»
مجموعهای از سنگ مزارهای قدیمی، ضریح قدیمی امامزاده، کتاب و آثاری از دوره تیموری و صفوی در موزه مجاور بقعه «عون بن علی»، قابلمشاهده هستند.