آمبولی چیست؟
آمبولی شریانی وقفه ناگهانی جریان خون به اعضای بدن یا بخشی از بدن به علت لخته (آمبولی) است. آمبولی؛ لخته خون یا یک قطعه از پلاک است که مانند یک لخته عمل می کند. آمبولی به معنی بیش از یک لخته و یا تکه ای از پلاک است.
هنگامی که لخته از جایی به جای دیگر بدن می رود آمبولی نامیده می شود. آمبولی شریانی ممکن است یک یا چند لخته باشد.لخته شدن می تواند در جریان خون عروق گیر کند وباعث ایجاد انسداد خون و اکسیژن شود، که می تواند به مرگ بافتی ( نکروز) منجر شود
آمبولی شریانی ( سرخرگی ) عبارت است از تشکیل لخته خونی در قلب یا یک شریان که ممکن است به
به اعضای بدن که آن سرخرگ خونرسانی میکند رفته و سبب قطع خونرسانی شود .
آمبولی ( لخته خون ) شریان‌های بزرگ یا کوچک را در هر نقطه از بدن، به ویژه شریان‌های‌اندام تحتانی یا شریان‌هایی که به مغز، روده، اندام‌های فوقانی یا کلیه می‌روند، درگیر میکند
علایم شایع :
بسته به مکان استقرار آمبولی، موارد زیر رخ می‌دهند
۱. اندام‌ها: درد و سردی در اندام تحتانی یا فوقانی ( پاها و دستها )؛ ضعف، کرختی، سوزن سوزن شدن و احساس سوزش؛ ضعف یا فقدان نبض بعد از محل انسداد جریان خون. این علام با استراحت فروکش می‌کنند.
۲. روده: درد شدید شکمی، تهوع، استفراغ که بعد از غذا خوردن تشدید میگردد .
۳. مغز: کوری موقت، مشکل در تکلم، فلج نسبی، کاهش شنوایی، سردرد ، گیجی واختلال هوشیاری.
علل بیماری :
در برخی بیماریها لخته ممکن است در داخل قلب یا رگ خونی تشکیل شود. با رشد لخته، قسمت‌های کوچک یا بزرگی کنده می‌شوند و با جریان خون به اندام‌ها ، شکم ،مغز یا سایر قسمت‌ها می‌روند. تعدادی از این بیماریها عبارتند از:
۱. بیماری دریچه‌ای قلب
۲. اختلال در ضربان قلب
۳. سکته قلبی
۴. انوریسم یا گشاد شدگی شریان
پیشگیری :
در صورت ابتلا به اختلال در ضربان قلب یا بیماری دریچه‌ای قلبی برای کنترل بیماری، به برنامه درمان خود پایبند باشید. برای ممانعت از تشکیل لخته‌های خونی ، داروهای ضد انعقاد مصرف کنید. برای سالم نگه داشتن عروق خونی، مرتب ورزش کنید.
عواقب مورد انتظار :
به اعضای آسیب دیده، وضعیت رگ خونی عضو و اندازه آمبولی بستگی دارد. لخته‌های موجود در اندام‌ها را می‌توان با جراحی برداشت و باعث تسکین علایم شد. لخته‌هایی که به مغز، کلیه و روده‌ها می‌روند، ممکن است قبل از این که بتوان آنها را برداشت، باعث مرگ یا ناتوانی دایمی گردند. لذا نیز به بررسی سریعتر و دقیقتر نیز دارد.
عوارض احتمالی :
مرگ بافت یا آسیب شدید به سلول‌هایی که در اثر یک لخته از اکسیژن محروم شده‌اند.
سیاه شدن اندام که منجر به قطع دست و پا میگردد.
درمان :
آزمون‌های تشخیصی می‌تواند شامل آرتریوگرافی (رادیوگرافی خونی پس از تزریق ماده حاجب) باشد. درمان زودهنگام، ضروری و معمولاً نیازمند جراحی (آمبولکتومی) است. جراحی برای ترمیم یا جایگزینی عروق خونی آسیب‌دیده یا برای برداشتن یک لخته به وسیله بالن یا بای‌پس عروقی میباشد.
داروها :
ضد انعقادها برای رقیق کردن خون و کاهش احتمال ایجاد آمبولی، گشادکننده‌های عروقی برای اتساع عروق خونی.
فعالیت :
تا برقراری مجدد جریان خون به وسیله جراحی یا درمان‌های دیگر، استراحت کامل الزامی است.
رژیم غذایی :
در طول بهبودی رژیم غذایی خاصی ندارد. البته در صورت وجود بیماری زمینه ای همانند فشار خون و دیابت نیازمند کنترل رژیم غذایی هستند.
منبع: tabnakbato
