قند
قند و شکر زیاد تنها برای دندانهای شما مضر نیست، بلکه میتواند به کبدتان نیز آسیب برساند. این اندام از نوعی قند به نام فروکتوز برای تولید چربی استفاده میکند. مصرف بیش از حد شکر تصفیه شده باعث تجمع چربی شده و میتواند به بیماری کبد منجر شود. بعضی از مطالعات نشان میدهد قند میتواند به اندازه الکل برای کبد مضر باشد. بنابراین حتی اگر دچار اضافه وزن نیستید در مصرف نوشابه، شیرینی، آب نبات و… احتیاط کنید.
مونو سدیم گلوتامات
“مونوسدیم گلوتامات” یکی از تشدید کنندههای طعم غذاست. ظاهر این ماده شبیه کریستالهای نمک یا شکر است و به خودی خود مزهای ندارد، اما موجب افزایش سایر مزهها میشود. این ماده بیشتر در غذاهای آماده و پردازش شده امروزی وجود دارد. (ممکن است عناوینی همچون”پروتئین هیدرولیز شده گیاهی”، “عصاره مخمر” و یا “عصاره سویا” بر روی برچسب مواد غذایی نشان دهنده وجود این ماده باشد.) تحقیقاتی که بر روی حیوانات انجام گرفته است، نشان میدهد که این ماده شیمیایی میتواند کبد را چرب و ملتهب کند و منجر به ایجاد بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) و سرطان کبد شود. البته طبق نظر دانشمندان برای اینکه مشخص شود آیا این مواد همان تأثیر را نیز بر روی انسان دارند یا خیر، احتیاج به تحقیقات بیشتری وجود دارد.
سنفیتون
سنفیتون درختچه ایست که در اروپا و آسیا یافت میشود. برگهای آن حاوی یک ماده شیمیایی است که به کاهش تورم و سلامت پوست کمک میکند و در بعضی از کرمهای ضد درد وجود دارد. اما هر چیزی که برچسب طبیعی دارد، لزوماً ایمن نیست. سنفیتون دارای موادی ایست که میتواند به کبد آسیب برساند. بنابراین محصولاتی را که حاوی آن هستند را بیش از 10 روز پشت سر هم و به طور کلی به مدت 6 هفته در طول سال مصرف نکنید. تنها میزان کمی از آن را به کار ببرید و بر روی پوستهای زخم شده و آسیب دیده استفاده نکنید.
چاقی
اگر دارای اضافه وزن هستید، ممکن است چربی در سلولهای کبدی نیز ساخته شده و منجر به بروز کبد چرب غیر الکلی شود. این شرایط میتواند باعث تورم کبد شود. با گذشت زمان، بافتهای سخت جایگزین بافتهای سالم میشوند. (موقعیتی که پزشکان به آن سیروز میگویند) افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند، افراد میانسال و مبتلایان به دیابت بیشتر در معرض خطر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی هستند. هیچ درمانی وجود ندارد، اما تغذیه مناسب و ورزش ممکن است بتواند روند بیماری را معکوس کند.
مصرف بیش از حد ویتامین
ویتامین A در تخم مرغ، شیر و همچنین میوهها و سبزیجات تازه، به ویژه آنهایی که قرمز، نارنجی و یا زرد رنگ هستند، وجود دارد. این ویتامین به بهبود بینایی، تقویت استخوانها و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند. مکملهای ویتامین A نیز در دسترس هستند، اما نباید فراموش کرد که دوزهای بسیار بالا از این ویتامین میتواند برای کبد سمی باشد. بنابراین هرگز از این ویتامین بیش از 10،000 IU در روز مصرف نکنید.
خال کوبی غیراستریل
اگر در محلی بهداشتی و دارای مجوز بدن خود را تاتو کنید، احتمال ابتلا به عفونتهای جدی همچون هپاتیت C پایین میآید، اما اگر ابزارهای مورد استفاده به درستی تمیز و ضد عفونی نشده باشند، خطر ابتلا به هپاتیت C افزایش خواهد یافت. ویروس از طریق تماس با خون فرد آلوده، منتشر میشود و باعث بیماریهای کبدی شدید میشود که گاهی اوقات مادام العمر هستند.
نوشابهها
دانشمندان رژیم غذایی گروهی از افرادی را که مبتلا به کبد چرب غیر الکلی بودند را با در نظر گرفتن وزن، میزان چربی بدن و ابتلا به دیابت، بررسی کردند. مشخص شد 80 درصد از آنها در روز دو بار یا بیشتر نوشابه مینوشیدند. محققان معتقدند که ممکن است شیرین کننده های مصنوعی مشکل ساز باشند.
داروهای ضد افسردگی
برخی از داروهای ضد افسردگی چنان که بدون تجویز و پایش مکرر زیر نظر پزشک تجویز شود، میتواند به کبد شما آسیب برسانند، حتی اگر تنها چند روز مصرف شوند. در برخی موارد، این آسیب میتواند کشنده باشد. افراد سالمند یا کسانی که مقدار زیادی دارو مصرف میکنند، بیشتر در معرض خطر هستند؛ زیرا ممکن است کبد آنها از قبل آسیب دیده باشد. اگر داروهای ضد افسردگی مصرف میکنید، با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید کمترین دوز مورد نیاز خود را مصرف میکنید و هرگز دارو را خودسرانه قطع یا مصرف نکنید. علائم بیماری کبد را بشناسید و در صورت بروز آنها اقدامات لازم را انجام دهید.
چربیهای ترانس
چربیهای ترانس چربیهایی مصنوعی هستند که در غذاهای پخته و فراوری شده وجود دارند. اگر رژیم غذایی شما سرشار از چربیهای ترانس باشد، نه تنها اضافه وزن پیدا خواهید کرد، بلکه احتمال ابتلا به بیماری شدید کبدی نیز بیشتر میشود. یک پژوهش نشان داد موشهایی که رژیم غذاییشان شامل فست فود با میزان چربیهای ترانس بالا بود، پس از تنها 4 ماه دچار آسیب کبدی شدند.