جوی دو سر
جو دو سر یا یولاف با (نام علمی: Avena sativa) گیاهی است از خانواده گندمیان که دارای گلهای بسیار ریز و نامشخص است. گیاهی علفی یکساله است که به عنوان غذای دام کشت میشود.
گلهای جو دو سر سنبلهای هستند و دانههای آن دارای مقدار زیادی هیدروکربن مانند نشاسته و همچنین اسیدهای چربی مانند اسید پالمتیک، اسید اولئیک و اسید لینولئیک را در ترکیبات خود داراست. یولاف ریشه افشان و ساقه بند بند و توخالی دارد که هرکدام به یک خوشه منتهی میشود. برگهای آن باریک است و قسمت پائینی آنها به صورت غلافی دور ساقه را احاطه میکند.
جو دو سر نیز همانند برنج و جو دارای پوسته (هال) میباشد. جو دوسر دارای یک سری برجستگی مو مانند به نام تریکوم است که این برجستگیها سبب سختی کار با جو دو سر میشوند زیرا در هوا معلق میشوند و سبب سوزش بدن میگردند.
از نظر ساختمانی جو دو سر کاملاً باریک و کشیده است و از دو طرف یکسان است برای همین به آن جوی دو سر گویند. تا به امروز نیز در ایران به طور گسترده کشت نمیشود. با این حال برای اولین بار در شهر اصفهان جو دو سر به طور زراعی کشت شد.
در گذشته ارقام مورد کشت جو دو سر دارای مقدار متوسطی بتاگلوکان و مقدار متوسطی روغن بودند. در حالی که در حال حاضر ارقامی از جو دو سر اصلاح شده است که حاوی ۱۸ درصد روغن هستند که این میزان دو برابر مقدار روغن در ارقام قدیمی این گیاه است و گروهی دیگر از ارقام اصلاح شده این گیاه دارای مقدار بسیار فراوانی بتاگلوکان هستندکه جو دو سرهای بتاگلوکان نامیده میشوند
[۱] این ارقام برای درمان بیماران دارای دیابت نوع ۲ تولید میشوند، زیرا ثابت شده بتاگلوکان موجود در این ارقام در درمان و پیشگیری این بیماران مؤثر است. مطالعات زیادی نشان داده که مصرف آرد جو دو سر سبب کاهش میزان کلسترول بد خون و افزایش میزان کلسترول خوب خون و کاهش خطر گرفتگی عروق کرونر قلب میشود و از سال ۱۹۸۰ تا امروز تحقیقات زیادی در رابطه با نقش بتاگلوکان در جلوگیری از انواع سرطانها انجام شده و مشخص شده است که این ماده اثرات ضد تومور بسیار قوی دارد. هم چنین بتاگلوکان موجود در این ارقام جو دو سر اثرات ضد ویروسی و ضد باکتریایی ثابت شدهای دارد.
[۲] جو دو سر منبع خوبی از انرژی، پروتئین و چربی برای انسان و مخصوصاً بچهها است.
خواص جوی دو سر
1- هم چنین به خاطر داشتن مادهای خاص، دارای اثراتی ویژه جهت پوستهای خشک و خارش داراست.
2- محصولات حمام از جمله محلولهای کلوییدی، صابون، ژل و پودرهای حاوی عصارهٔ جو دو سر در بازار عرضه شدهاند.
3- از عصاره نوعی جو دو سر در طب سنتی آیورودا جهت ترک اعتیاد تریاک استفاده میشده است.
یک گزارش علمی نشان میدهد که جو دو سر ممکن است میل به سیگار را کاهش دهد. یک تحقیق که بر روی ۲۶ نفر سیگاری انجام شد، نشان داد که پس از مصرف ۴ هفته از عصاره هیدرو الکلی جو دو سر، تعداد سیگار روزانهٔ آنها از ۲۰ سیگار در روز به ۶ عدد کاهش یافت. کاهش سیگار افراد مذکور حداقل تا دو ماه ادامه یافت و این در حالی بود که گروه کنترل که از دارونما استفاده میکردند روزانه ۱۷ سیگار میکشیدند.
4- چای تهیه شده از جو دو سر دارای اثرات آرام بخش، مسکن و ادرارآور بوده و در تسکین آرتروز و روماتیسم مؤثر است.
5- یک تحقیق نشان داد که مصرف روزانهٔ ۱۰۰ گرم جو دو سر خشک به مدت سه هفته باعث کاهش ۲۳درصد کلسترول تام، ۲۳ درصد کلسترول LDL، ۲۱ درصد تری گلیسیرید، و ۲۰درصد کلسترول HDL شده است.
6- جو دو سر به دلیل نداشتن گلوتن و دارا بودن فیبر بالا یبوست را بر طرف میکند و مشکلات گوارشی را بر طرف میکند.
7- از اثرات دیگر جو دوسر که در مطالعات اخیر اثبات گردیده است، اثر کاهش اسید اوریک آن است.
طرز تهیه چای جوی دو سر:
رای تهیه چای جو دوسر دانههای جو دو سر را با آسیاب خرد نموده، یک لیوان آب جوش را به سه گرم از آن اضافه کرده و ۲۰ دقیقه صبر میکنیم تا محلول دم بکشد. پس از آن محلول را صاف کرده و بدون قند و یا با شیرینی کم مصرف میکنیم.
منبع: fa.wikipedia