گیاه ریحان، گیاهی بوته ای یک ساله است که معمولاً طول آن بین 20 تا 45 سانتیمتر است و عطر و بویی مطلوب دارد. رنگ ساقه ی بوته ی ریحان سبز تند است و برگ های منظم و بیضی شکل دارد. این گیاه علاوه بر استفاده در امور پخت و پز، دارای خواص درمانی بسیاری نیز می باشد.کاهش بیماری های قلبی عروقی، پیشگیری از بروز سرطان، حفظ سلامتی پوست، مو و استخوان برخی از خواص ریحان است.
ریحان یک سبزی معطر است که می تواند فعالیت رادیکال های آزاد را محدود کند. رادیکال های آزاد در بدن کاری به جز آسیب زدن به سلول ها و بروز بیماری های مختلف ندارند. به ویژه این که یکی از عوامل ابتلا به بیماری های قلبی عروقی همین رادیکال های آزاد هستند. آنتی اکسیدان های طبیعی موجود در ریحان شما را از آسیب های گذر زمان، پیری زودهنگام سلول ها و همچنین بیماری های پوستی حفظ می کنند.
تخم ریحان
در تخم ریحان ترکیباتی نظیر روغن خوشبو، لعاب، لینالول، استراگل، سینئول، اوژنول، متیل کاوی کول، اوسیمن، سینامات متیل، مواد قلیایی، آنتول و سسکی ترپن و در برگ ریحان ماده ای به نام اوسیمن وجود دارد.
خواص درمانی ریحان :
1) ریحان آرامش دهنده ی اعصاب است و برای درمان سردردهای عصبی بسیار مؤثر است. اگر 20 تا 50 گرم ساقه ی ریحان که دارای برگ و گل است را در یک لیتر آب جوش بریزید و 12 دقیقه دم کنید . سپس آن را صاف و شیرین نمایید و پس از هر غذا 1 فنجان بنوشید که غم و اندوه و افسردگی را برطرف می کند.
2) ریحان گیاهی نشاط آور است. دم کرده ی 50 گرم ریحان که شیرین شده باشد پس از هر غذا برای معالجه ی سردردهای یک طرفه (میگرن ) و سردردهای عصبی مفید است . حتی استنشاق بوی ریحان له کرده سردردهای ناشی از سفر را برطرف می کند.
3) دم کرده ی 50 گرم ریحان که با عسل شیرین شده باشد برای برطرف کردن گلودرد و آنژین مؤثر است. برای درمان آسم نیز می توان جوشانده ی غلیظی از ریحان تهیه کرد و روزی چند مرتبه دهان را با آن شستشو داد. جوشانده ی سرد آن نیز تب بر است. پس در بیماری های تورمی گلو و سرما خوردگی حتماً از ریحان استفاده کنید.
4) دانه ی ریحان نیز به علت داشتن لعاب فراوان نرم کننده است و در رفع ورم کلیه و ترشحات زنانگی مفید است.
5) ریحان ضد دل پیچه است ، پس چه خوب است افرادی که دستگاه گوارش حساس دارند و سریع نفخ می کنند با غذا ریحان مصرف کنند.
6) ریحان در درمان اسهال هم مؤثر است . خوردن تخم بو داده ی ریحان برای درمان اسهال اثر شفا بخش دارد.
7) جوشانده ی ریحان گرفتگی دستگاه گوارش را رفع می کند و ضد تهوع و استفراغ است.
8) ریحان سرشار از بتاکارون و کاروتنوئید است ،و بعنوان آنتی هستامین است،که با کلسترول مبارزه می کند، و منبع بسیار عالی از منیزیم است. جریان خون را به قلب و سایر نقاط بدن بهبود می بخشد ,و در نتیجه سلامت قلب و عروق را تضمین میکند.
9) ریحان منبع خوبی از آهن است 2. فنجان ریحان تازه یا یک قاشق غذا خوری ریحان خشک شده 10 درصد آهن مورد نیاز بدن را تامین میکند .اگر شما کمبود آهن دارید ،باید ریحان را دررژیم غذایی خود بگنجانید. دختران درسن بلوغ باید برای جبران آهن از دست رفته از ریحان استفاده کنند
بعد از یک روز کاری سخت و یا یک غذای سنگین، جوشانده ی برگ های تازه ی ریحان می تواند خواب راحتی را برای شما به ارمغان بیاورد.
مصرف ریحان در دوران بارداری
در بارداری به دلیل اثر تحریک کننده ی رحم و سقط آوری، همچنین اثر موتاژنیک ترکیب موجود در روغن فرار آن (استراگل) نباید مصرف شود. البته مصرف آن به اندازه ی مقدار کمی که در سبزی خوردن استفاده می شود مشکلی ایجاد نمی کند بلکه به صورت دارویی و دمکرده نباید استفاده شود.
مصرف ریحان در دوران شیردهی
در مادران شیرده به خاطر اثر موتاژنیک جزئی فرار آن یعنی استراگل نباید مصرف شود.
تداخلات دارویی و ریحان
با توجه به نبود مستندات علمی، بهتر است با احتیاط مصرف شود.
موارد منع مصرف ریحان
* مصرف طولانی مدت آن به خاطر پتانسیل اثر سرطان زایی ترکیب استراگل ممنوع است.
* مصرف این گیاه در اطفال و یا کودکان نوپا ممنوع است که به خاطر جزء سمی استراگل آن می باشد.
* مضرّ دماغ است.فواید درمانی ریحان در طب سنتی
منبع : نمناک
