بیماری مننژیت چیست ؟
غشاء اطراف نخاع و مغز مننژ نامیده می شود و هنگامی که آنها ملتهب شوند بیماری مننژیت بروز می کند.
انواع مننژیت
شامل مننژیت باکتریایی ،مننژیت ویروسی ،مننژیت قارچی و غیره است که تفاوت بسیاری با هم دارند.
عامل بیماری
این بیماری معمولاً توسط یک عفونت ویروسی ایجاد می‌شود ولی مننژیت باکتریایی ،به طور معمول خطرناکتر از نوع ویروسی آن است و در موارد بسیار باعث بروز مشکلات ثانویه در مغز و سیستم عصبی می شود.
هر دو نوع مننژیت ویروسی و مننژیت باکتریایی از طریق تماس مستقیم و ترشحات دهان و بینی توانایی انتقال را دارند. افراد سالم که علائمی از خود نشان نمی دهند می توانند حامل باکتری یا ویروس باشند و آنرا به دیگران منتقل کنند. استفاده از ظروف غذاخوری مشترک، سرفه و عطسه کردن بدون گرفتن جلوی دهان یا حتی استفاده از سیگار مشترک می تواند این بیماری را منتشر کند. مننژیت ویروسی می تواند از طریق تماس با مدفوع نیز منتقل شود.
علائم مننژیت در بزرگسالان و کودکان
مننژیت در کودکان می‌تواند باعث بد خلق و خو شدن آنها شود. کودک بیمار از غذا خوردن امتناع می کند. مننژیت در نوزادان و کودکان ممکن است با اختلالات پوستی مواجه همراه شود و نوزاد موقع بلند کردن و به آغوش گرفتن گریه کند. کودکان با سن بالاتر ممکن است علائمی مانند آنفلوانزا داشته باشند. همچنین ممکن است با سرفه و مشکلات تنفسی مواجه شوند.
علائم مننژیت در بزرگسالان و نوجوانان و جوانان
عبارت است از سفتی و درد گردن به ویژه زمانی که چانه را به قفسه سینه نزدیک می کنند، تب و لرز، سردرد، استفراغ، کاهش هوشیاری، خواب آلودگی و تشنج.
دیگر علایم مننژیت در کودکان و بزرگسالان عبارتند از تغییرات ذهنی، حساسیت به نور، بی قراری، برآمدگی استخوان جمجمه، تحریک پذیری کودکان، تنفس سریع و متمایل شدن قوس سر و گردن به عقب.
برای تشخیص بیماری مننژیت و تعیین نوع مننژیت از آزمایشهای گرفتن مایع مغزی نخاعی، آزمایش خون، عکسبرداری قفسه سینه و سی تی اسکن سر استفاده می شود تا عامل اصلی ایجاد کننده علائم شناسایی شوند.
عوارض
عوارض بیماری مننژیت شامل از دست دادن شنوایی، مشکل حافظه، ناتوانی در یادگیری، آسیب مغزی، مشکل در راه رفتن، تشنج، نارسایی کلیه، تجمع مایع بین جمجمه و مغز، هیدروسفالی، شوک و در نهایت مرگ می شود.
پیشگیری از بیماری مننژیت در کودکان و بزرگسالان
تزریق واکسن مننژیت برای کودکان یعنی واکسن هموفیلیس نوع B از ابتلا به مننژیت پیشگیری می کند.
همچنین واکسن کونژوگه پنوموکوک در پیشگیری از مننژیت پنوموکوکی موثر است. این نوع از واکسن مننژیت برای کودکان مفید بوده و دوران کودکی را ایمن سازی می کند.
عوارض واکسن مننژیت
عبارتند از درد خفیف و قرمزی در محل تزریق، تب موقت. همچنین به صورت نادر ممکن است واکسن مننژیت عوارض حساسیتی یا آلرژیک داشته باشد از قبیل گرفتگی صدا، خس خس کردن، اشکال در تنفس یا تورم، کهیر، خارش، گرم شدن پوست یا قرمزی، رنگ پریدگی، انقباض شکم، اسهال، استفراغ، اضطراب یا سردرد، ضعف، گیجی، سردرد خفیف یا از دست دادن هشیاری.
فرادی که در تماس با بیماران مبتلا به مننژیت مننگوکوکی هستند برای جلوگیری از عفونی شدن باید آنتی بیوتیک دریافت کنند.
بیماران باید استراحت کافی کنند.
در تماس با افراد آلوده نباشید. گوشت ها را کاملا بپزید و از مصرف پنیر ساخته شده از شیر غیراستریلیزه اجتناب کنید.
دست های خود را پس از دستشویی، تعویض پوشک، سرفه و پاک کردن بینی کاملا بشویید. دستگیره های درب را با آب و صابون بشویید و ضد عفونی کنید. از بوسیدن و به اشترک گذاشتن لیوان، قاشق، چنگال، بشقاب و ماتیک با افراد آلوده خودداری کنید.
از خود در برابر گزش پشه و حشرات دیگر که می توانند حامل بیماری باشد محافظت کنید. موش ها را از محل زندگیتان دور کنید.
درمان بیماری مننژیت
مننژیت باکتریایی
نیاز به بستری کردن فوری در بیمارستان دارد. بسیار خطرناک و کشنده می باشد. هنگامی که باکتری وارد خون شود، باعث تخریب دیواره عروق خونی می شود و موجب خونریزی در پوست و اعضای داخلی می شود. این نوع مننژیت، در کمتر از چند ساعت فرد را از پا درمی آورد. در موارد غیر کشنده، معلولیت دائمی می دهد و شامل قطع عضو و یا زخم شدید می باشد. مننژیت باکتریایی نیاز به درمان سریع با آنتی بیوتیک های داخل وریدی و داروهای کورتیزونی برای اطمینان از بهبود و کاهش عوارض آن همچون ورم مغزی یا تشنج دارد.
نوع آنتی‌بیوتیک با نگرش به نوع باکتری که از آزمایش مغزی نخاعی می‌توان برای شناسایی آن بهره گرفت تعیین می‌شود. در کنار مصرف آنتی‌بیوتیک، پزشک متخصص بر اساس موقعیت و چگونگی وضع بیمار، درمان هایی را نیز برای تورم بافت مغز، شوک، تشنج یا کم آبی بدن بیمار در نظر می‌گیرد.
مننژیت ویروسی
خفیف تر است و غالبا بیشتر از مننژیت باکتریایی رخ می دهد. این نوع از مننژیت ناشی از عفونت روده ای می باشد. آنتی بیوتیک ها قادر به درمان مننژیت ویروسی نیستند و در بیشتر موارد مننژیت ویروسی خود به خود در طول چند هفته بهبود می یابد. درمان انواع ساده مننژیت ویروسی شامل استراحت، مصرف فراوان مایعات و مصرف داروهای مسکن برای کاهش درد و تب است.
مننژیت قارچی
با داروهای ضد قارچ درمان می شود. البته این داروها اثرات جانبی جدی داشته و ممکن است شروع درمان با این داروها تا زمان تشخیص آزمایشگاهی مننژیت قارچی به تعویق بیفتد.
مننژیت های غیر عفونی
که به علت حساسیت به دارو یا بیماری های خود ایمنی رخ داده اند را ممکن است با داروهای کورتیزونی درمان نمایند. در بعضی از موارد نیاز به درمان خاصی نبوده و بیماری خود به خود بهبود می یابد.
اگر علت مننژیت شما معلوم نباشد، پزشک شروع به استفاده از درمان های ضد ویروسی و آنتی بیوتیکی تا زمان مشخص شدن علت بیماری می کند.
منبع: khalayegh
