صرف مواد مخدر در بین جوانان و نوجوانان، علاوه بر تاثیرپذیری از تحریکات همسالان و دوستان ناباب، دلایل گوناگونی دارد؛ گاهی فراموشی از تنش های زندگی، گریزهای موقت و حتی به ادعای برخی از نوجوانان درک زیباتری از جهان! اما باید اذعان کرد که مصرف مواد به هیچ عنوان به تندرستی یا چالاکی بیشتر فرد کمک نمی کند، باعث افزایش خلاقیت نمی شود یا توانایی یک نوجوان را در مقابله با مشکلات زندگی افزایش نمی دهد. حجم عمده تحقیقات نشان می دهد که مصرف مواد برای هر یک از ویژگی های یاد شده نه تنها مفید نیست، بلکه بسیار زیان آور است. بنابراین هر نوع ادعا در مورد اثرات مثبت مواد مخدر، اساس علمی ندارد. هرچند مصرف مواد مخدر صرفا محدود به گروه سنی نوجوانان نیست، بلکه در بین بزرگسالان تاریخچه ای چند هزار ساله دارد.
یکی از مواد اعتیادآوری که این روزها درباره‌اش صحبت می‌شود، شیشه است. شیشه یک ماده محرک و از خانواده آمفتامین‌هاست که متاسفانه مصرف آن بین برخی جوانان مشاهده می‌شود. ناآگاهی از پدیده اعتیاد و ماهیت دقیق این بیماری باعث باورهای اشتباه می شود. این باور که مصرف تفریحی مواد اعتیادآور نیست، یکی از آنهاست. بسیاری از افرادی که دچار اعتیاد شده اند، با همین فکر شروع کرده اند که مصرف گاه و بیگاه و تفریحی مواد، اعتیادآور نیست.
همه افراد در اولین مصرف گمان می کنند که این آخرین مصرف آنها خواهد بود، اما پژوهش های مختلف نشان داده که بعنوان مثال مصرف شیشه باعث تحریک قسمت لذت در مغز می شود و چنان اثری از خود به جا می گذارد که فرد را تحت هر شرایطی به ادامه مصرف وادار می کند. بنابراین مصرف کنندگان تفننی مواد خصوصا جوانان و نوجوانان فقط یک قدم تا اعتیاد فاصله دارند. در راستای فراگیر شدن این معضل اجتماعی و لزوم بر اطلاع رسانی بیشتر جهت جلوگیری از ابتلای جوانان و نوجوانان این مرزوبوم به هر نوع اعتیاد، در ادامه این ایمیل به علائم و نشانه‌های فیزیکی و جسمی اعتیاد اشاره می کنیم :
اعتیاد به هرگونه وابستگی جسمی یا روانی که به گونه ای منفی زندگی فرد را متاثر سازد اطلاق می شود. در واقع بیماری است با ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی که علاوه بر آسیبهای فراوانی که به سلامتی جسمی و روانی و در نتیجه تمامی ابعاد زندگی فرد وارد می آورد، آثار تخریبی فراوانی را نیز بر روی خانواده و جامعه بر جای می گذارد.
وابستگی روانی (ذهنی) مشخصه اصلی اعتیاد بوده و برخلاف تصوری که بعضا در جامعه به چشم می خورد بسیاری از موادی که وابستگی جسمی به همراه ندارند (و از اینرو اعتیاد آور تلقی نمی گردند) دارای وابستگی روانی و کشش شدید بوده (یعنی در واقع اعتیاد آور هستند) و به مراتب فاجعه بارتر از مواد با وابستگی جسمی می باشند.
● چه مواد و داروهایی اعتیاد آور هستند؟
مواد اعتیاد آور طیف بسیار وسیعی را در برگرفته و عمدتا شامل مواد مخدر(مثل تریاک، هروئین، شیره، کدئین، دیفنوکسیلات، مرفین، پتدین، متادون، ترامادول، کرک، تمجزیک یا بوپرنورفین …)، مواد محرک و توهم زا (مثل کوکائین، شیشه، قرص اکستازی، حشیش،LSD …)، برخی آرام بخش ها (عمدتا از داروهای گروه دیازپام)، سیگار، الکل می باشد. با توجه به تعریف اعتیاد و نقش مهم وابستگی روانی در آن موارد دیگری از جمله قمار، موبایل های هوشمند و اینترنت نیز اعتیاد آور می باشند.
علائم و نشانه‌های فیزیکی و جسمی سوءمصرف مواد :
1. سرخ شدن چشمها
2. نگاه‌های مات به مدت طولانی
3. نامفهوم و جویده شدن طرز صحبت
4. عدم تعادل در حرکات
5. کم شدن توجه به نظافت
6. محلهای متعدد تزریق سرنگ در بدن
7. غیبت‌های مکرر از کلاس درس و کاهش علاقه به تحصیل
8. بی قراری شدید
9. تغییرات ناگهانی خُلق
10. به مشام رسیدن بوهای غیر عادی از دهان یا لباس
11. وجود سوزنها و سنجاقهای سیاه شده، قاشق خمیده و دود گرفته و ورق آلومینیومی
12. لوله‌های خالی خودکار، کبریت نیم سوخته در محلهای غیر معمول
13. طولانی شدن زمان ماندن در دستشویی و حمام
14. ناپدید شدن بعضی اشیاء در خانه
15. خواب آلودگی
16. تغییر دوستان
17. تأخیر در حرکات و کندشدن رفتارها
علائم مصرف مواد مخدر در جوانان و نوجوانان
تشخیص رفتارهای آشکار دوره نوجوانی از رفتارهای ناشی از مصرف مواد مخدر دشوار است. زیرا بسیاری از این تغییرات کاملاً شبیه به هم هستند. چنانچه والدین و اعضای موثر خانواده نسبت به نشانگان و علائم اولیه مصرف مواد در جوانان و نوجوانان حساس و هوشیار باشند، می توانند در بسیاری از موارد مانع از وخیم تر شدن اوضاع و انحطاط کامل جوان شوند.
مهمترین این علائم عبارتند از:
1. انزواطلبی، خستگی و بی تفاوتی نسبت به خانواده و ارزش های حاکم بر آن.
2. خشونت، پرخاشگری و قانون شکنی.
3. عدم تمایل به صحبت و مشورت با والدین و نزدیکان.
4. کاهش نمرات درسی و بی علاقگی نسبت به درس و آموزش.
5. نداشتن فعالیت های جسمی _ ورزشی.
6. کاهش اعتماد به نفس، خویشتن داری و ثبات درونی.
7. تغییرات شدید خواب (بی خوابی، خواب آلودگی، خوابیدن در طول روز، کابوس دیدن و…).
8. تغییرات شدید در عادات غذا خوردن (بی اشتهایی، کم خوراکی، پرخوری و…).
9. عدم تمایل به برقراری رابطه دوستی با سایر هم سالان.
10. کاهش توان تحمل و بردباری در برابر مشکلات.
11. عدم پذیرش مسئولیت و ضعف در تصمیم گیری.
12. عدم تمرکز بر مسائل، فراموشی و بی توجهی.
13. قرمزی چشم ها و آب ریزش بینی.
14. نیاز شدید به پول اضافی (برای خرید مواد) و رفتارهای غیرمسئولانه (بزهکاری و دزدی از خانه).
منبع: www.persian-star.org
