لاهیجان
تاریخچه
شهرستان لاهیجان تا قبل از سال ۱۳۴۵ از آستانه اشرفیه تا چابکسر را تحت حوزه استحفاظی خود داشت و با یک فرمانداری اداره می‌شد که پیش از انقلاب اسلامی ایران بخشهای رودسر و لنگرود هر کدام به شهرستان تبدیل شدند و پس از انقلاب اسلامی نیز بخشهای آستانه اشرفیه و سیاهکل نیز هر کدام به شهرستان تبدیل و هم اکنون فقط بخش رودبنه باقیمانده‌است. لاهیجان پیش از انقلاب با توجه به وسعت و موقعیت تاریخی، فرهنگی، توریستی به همراه شهرستان‌های ایلام، سمنان و همدان در ردیف فرمانداری کل قرار داشته که این شهرستان‌ها به فرمانداری کل تبدیل شدند اما لاهیجان از لیست فرمانداری کل حذف شد و پس از انقلاب اسلامی ایران فرمانداری‌های کل ایلام، سمنان و همدان به استان ارتقاء یافتند اما لاهیجان همچنان شهرستان باقی ماند و فرمانداری‌های کل نیز پس از انقلاب از تقسیمات کشوری حذف شدند و مدارس عالی مدیریت که در شهرستان‌های مذکور وجود داشت به دانشکده مدرسه عالی مدیریت تبدیل و مدرسه عالی مدیریت لاهیجان نیز منحل شد.
جغرافیا
لاهیجان منطقه‌ای است که از شمال به دریای خزر، از شرق به لنگرود، از جنوب به دیلمان، از جنوب غربی به سیاهکل و از غرب به آستانه اشرفیه محدود می‌شود که در ۵۰ درجه و صفر دقیقه شرقی و در ۳۷ درجه و ۱۱ دقیقه شمالی عرض جغرافیایی قرار دارد. در سال ۱۳۸۹، جمعیت شهر لاهیجان ۱۶۶٬۱۹۱ نفر برآورد شده‌است. این شهر ساخته‌شده بر سرزمینی هموار و جلگهای است که حاصل رسوبات به جای مانده از رودهای گیلان است. از نظر موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های تاریخی یکی از شهرهای مهم گیلان به شمار می‌رود و مدت‌ها مرکز بخش بیه‌پیش گیلان بوده‌است. شهرستان لاهیجان دارای دو بخش رودبنه و مرکزی و ۸ دهستان به نامهای رودبنه، دهستان شیرجوپشت، آهندان، بازکیاگوراب، لفمجان، چوشل ،لیالستان و لیل است. این شهرستان بر پایه آخرین سرشماری در سال ۱۳۸۵، دارای جمعیتی بیش از ۱۶۲٫۸۹۸ نفر بوده‌است که حدود نیمی از آن‌را جمعیت روستایی و نیم دیگر را شهری تشکیل می‌دهد. شهرستان لاهیجان به دلیل تجدید تقسیمات متعدد در گیلان از ابتدای قرن بیستم به طرز قابل توجهی کوچک شده‌است. در تجدید نظر ۱۹۳۷ لاهیجان شهرستانی بود که همه شرق سفیدرود در گیلان را شامل می‌شد. در ۱۹۶۱ دو شهرستان به نامهای لنگرود و رودسر در این منطقه ایجاد شدند. در ۱۹۶۱ آستانه اشرفیه و سیاهکل که سابقاً بخشهای مستقلی در لاهیجان بودند شهرستان شدند. از آن زمان لاهیجان فقط شامل هفت دهستان با مساحت ۴۱۰ کیلومتر مربع (هفتمین شهرستان در گیلان از نظر مساحت) و جمعیت کل ۱۶۱٬۸۱۹ شامل جمعیت روستایی ۸۶۳۵۴ (۵۳٫۴ درصد کل جمعیت) بوده‌است که تراکم جمعیت ۲۱۰ نفر در کیلومتر مربع را دارد. لاهیجان هموار و جلگهای بوده از رسوبات ناشی از سفید رود بر جای مانده‌است. هموارترین نقطه جلگه لاهیجان در در بخشهای شمالی آن در مجاورت دریا ست از شمال به سمت جنوب بر ارتفاع افزوده می‌شود. بخش غربی کوههای البرز شرق و جنوب لاهیجان را در بر گرفته‌است که از آن جمله می‌توان به شیطان کوه، گمل و آهتا کوه اشاره کرد. شیب تند دامنه‌های کوهها به سوی دریای خزر و شیب کم شان به سوی دره شاهرود است. گسل البرز که از لاهیجان شروع می‌شود تا جنوب گنبدکاووس ادامه دارد. در غرب لاهیجان، یک گسل چپگرد به نام گسل سفیدرود به طور شمال خاوری – جنوب باختری این گسل را جابهجا کرده‌است.
آب و هوا
در تابستان اقلیم لاهیجان گرم و مرطوب است. در زمستان ابتدا بادهای گرم شدید می‌وزد و سپس برف می‌بارد. رطوبت نسبی ۷۶ تا ۷۹ درصد بوده و گاهی به صد درصد می‌رسد.
محصولات
– چای- محصول اصلی کشاورزی لاهیجان است. سندیکای کارخانجات چای شمال و اداره کل چای شمال ایران در این شهر قرار دارند. – برنج – پیله ابریشم – کنف – کوکی های لاهیجان
اماکن دیدنی
– شیطان کوه – بام سبز – استخر لاهیجان – تله کابین لاهیجان (فاز اول تله‌کابین لاهیجان که از فراز بام سبز آن آغاز شده، در سال ۱۳۸۴ شمسی راه‌اندازی گردید) – پارک بعثت (باغ ملی) – پارک جنگلی میرصفا – تالاب بین‌المللی امیرکلایه: این تالاب محافظت شده، به وسعت بیش از هزار و دویست هکتار، در ۳۶ کیلومتری شمال شرق لاهیجان و در کنار دریای خزر واقع شده‌است و زیست‌گاه انواع پرندگان، خرندگان، ماهیان و دوزیستان محسوب می‌شود. – تالاب سوستان – روستای سرچشمه و کوه عطاکوه در جاده شوسه‌ای که از پشت روستای سرچشمه به بالای کوه کشیده می‌شود در دامن جنگلی باصفا و باغات چای و نمای زیبا از روستاهای اطراف از جمله سطلسر-سیاهرودبار-کوره و کاه بیجار و روستاهای شهرستان لنگرود. از بالای کوه نیز دریای خزر را می‌توان دید. مردم روستاهای اطراف در روز سیزده بدر برای تفریح به دامن طبیعت زیبای این منطقه می‌آیند. در روزگاران کهن نیز یکی از مکانهای معروف منطقه به شمار می‌رفت و اسم تاریخی آن در دامنه‌های کوه<بازار ده> بود. یکی دیگر از جای تفریحی این کوه پر رمز و راز که در روستای ستار آباد واقع است غار ایست بنام<شوپر چال.> (شوپر نام محلی خفاش و چال نیز یعنبی گودال) – روستای ماهی موشه و آبشار دیدنی آن – روستای بکر و جنگلی گردکوه (روستای کوهپایه‌ای جنگلی که دارای درختان کهنسال افرا و بلوط و توسکا می‌باشد.) – روستای بکر و زیبای چی‌چی‌نی کوتی (به معنای لانه گنجشک) که در کوهپایه‌های آن گونه‌های جانوری مختلف از جمله خرس قهوه‌ای، شغال و روباه و کفتار و نوعی خوک خاکستری در این جنگل‌ها زندگی می‌کنند.
تقسیمات کشوری
این شهرستان دارای دو بخش و هفت دهستان به نامهای زیر است:
– بخش مرکزی شهرستان لاهیجان:
– دهستان آهندان
– دهستان بازکیا گوراب
– دهستان دیزبن
– دهستان لفمجان
– دهستان لیالستان
– دهستان لیل
– دهستان مالفجان شهرها: لاهیجان.
– بخش رودبنه:
– دهستان رودبنه
– دهستان شیرجوپشت
– شهرها: رودبنه
مشاهیر علمی لاهیجان
– دکتر محمدعلی مجتهدی گیلانی استاد ریاضی بنیانگذار دانشگاه صنعتی شریف و مدیر دبیرستان البرز
– دکتر هوشنگ منتصری، ریاضیدان، رییس سابق دانشگاه تبریز و استاندار سابق کرمان
– دکتر رضا رادمنش رییس سابق فراکسیون حزب توده در مجلس شورای ملی و استاد فیزیک دانشگاه لایپزیگ
– بهرام ناصرشریف رییس کالج مهندسی دانشگاه رودآیلند
– علی لاهیجی مورخ
پزشکان
– دکتر محمدرضا حکیم‌زاده لاهیجی بنیانگذار آسایشگاه سالمندان ومعلولین کهریزک تهران
– ابوالحسن ضیاظریفی از پیشگامان مبارزه با سل در ایران
– جعفر عادلی رانکوهی، رییس سابق اداره بهداری، نماینده لاهیجان و نایب رییس کمیسیون بهداری بیست و چهارمین دوره مجلس شورای ملی
شخصیت های ادبی
– احمد میر احسان شاعر و فیلمساز
– محمدحسین مهدوی م. موید-شاعر
– بیژن نجدی شاعر و نویسنده
– مهرداد فلاح شاعر نوگرا
– حزین لاهیجی شاعر بزرگ سبک هندی
– محمدامین لاهیجی متخلص به م. راما
– نیما یوشیج، چند سال در لاهیجان معلمی کرد و شعر سرود
– لقائی لاهیجانی شاعر
– طالب لاهیجانی شاعر
– رضای لاهیجانی شاعر
– یحیی قاضی لاهیجانی گیلانی
– سرور مهکامه محصص لاهیجانی شاعر
– مجتبی مهدوی شاعر و نویسنده
– فتح‌الله صفاری لاهیجانی شاعر
– محمدقاسم صابر لاهیجانی شاعر
– واصل لاهیجی شاعر
– قراری لاهیجی شاعر
– شمسای زرین قلم لاهیجی
– مولانا کامی لاهیجانی
– عبدالله یقینی لاهیجی
– محمدرضا ناصرشریف (ناصرالاسلام متخلص به خائف لاهیجی 1318-1251)
– عبدالله ناصرشریف
سینما، تئاتر، تلویزیون
– پرویز صیاد، بازیگر
– فلور نظری، بازیگر
– احمد میراحسان، منتقد سینما و فیلمساز
– آزاده صمدی بازیگر
– رامین پرچمی بازیگر
– آفرین عبیسی، بازیگر
– هومن بهمنش، مدیر فیلمبرداری
سیاسی و نظامی
– خان احمد خان، آخرین کارکیای کیاییان – دکتر ابراهیم حشمت پزشک و از سران نهضت جنگل و فرماندار لاهیجان در جمهوری شورایی گیلان – سرتیپ محمدعلی صفاری بنیانگذار نیروی دریایی ارتش شاهنشاهی و رئیس شهربانی کل کشور و شهردار تهران و نماینده مجلس سنا – دکتر رضا رادمنش نماینده لاهیجان در مجلس شورای ملّی و رییس سابق فراکسیون حزب توده در مجلس شورای ملی – شاه اسماعیل صفوی، بنیانگذار سلسله صفوی ۵ سال در گیلان به سر برد و تعلیمات خود را در این شهر دید. – سپهبد ابوالحسن سعادتمند کفیل سابق وزارت اطلاعات و جهانگردی – فریده قطبی مادر فرح پهلوی همسر سوم محمدرضا شاه پهلوی – آیت‌الله شیخ عبدالله لاهیجی از مراجع سه گانه نجف حامی نهضت مشروطیت ایران – آیت‌الله محمدعلی فیض لاهیجی، رییس سابق دیوان عدالت اداری ایران – ایرج ندیمی نماینده سابق لاهیجان و نایب رییس سابق کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی – احمد قوام السلطنه، نخست‌وزیر سابق ایران که مدت زیادی در لاهیجان اقامت داشت – میرزا هادی خان دبیر رسایل لاهیجی کارمند مالیه و نماینده لاهیجان در دوره اوّل مجلس شورای ملّی – میرزا کاظم‌خان صفاری مالک و نماینده مجلس مؤسسان – علی اصغر فیاض فاضلی شهردار لاهیجان و نماینده ادوار ۲۲ و ۲۳ مجلس شورای ملّی – حسن ضیاظریفی – عبدالکریم لاهیجی حقوقدان برجسته بین المللی – ابوالحسن کریمی، اولین فرماندار لاهیجان در نظام جمهوری اسلامی ایران – امیر سرتیپ ستاد فرزاد اسماعیلی، فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء (ص) ارتش جمهوری اسلامی ایران
منبع:www.gilansoghat.com
