ماه مبارک رمضان در ترکیه

ماه مبارک رمضان در ترکیه ، آداب خاصی دارد و مردم مسلمان ترکیه مانند همه مسلمانان جهان در ماه مبارک رمضان آداب و رسوم خاصی دارند و مشتاقانه و با تلاش فراوان سعی در ارتقای معنویات خود در این ایام دارند که این موضوع نشان از فرهنگ غنی اسلامی دراین کشور دارد.حدود ۹۸درصد جمعیت ۷۰میلیونی ترکیه را مسلمانان تشکیل می دهند که از این نظر این کشور در ردیف یکی از بزرگترین کشورهای اسلامی در جهان اسلام به شمار می رود. ماه رمضان در ترکیه از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار است و به همین علت آغاز این ماه مبارک و نیز پایان آن که ” عید فطر ” است با شکوه خاصی جشن گرفته می شود. مردم ترکیه ، شروع ماه رمضان در ترکیه راخیر و برکت می خوانند و دست کم یک ماه مانده به آغاز این ماه تقریبا همه مردم خود را برای استقبال از آن آماده می کنند.از یک ماه مانده به ماه رمضان در ترکیه خریدهای مختلف و مخصوص این ماه آغاز می شود و مردم خود را برای ضیافت الله آماده می کنند…

ماه مبارک رمضان در ترکیه با صرف خوراکی های مخصوص همراه است . زیتون، خرما، دست کم دو نوع پنیر شامل پنیرمعمولی و پنیر موسوم به کاشار از جمله مواد غذایی پرمصرف در این ماه است به طوری که این اقلام را در ماه رمضان تقریبا در تمامی منازل می توان مشاهده کرد.عموم مردم در این کشور بر این اعتقادند که سفره های ماه رمضان با خیر و برکت همراه است. در ماه رمضان در ترکیه یک نوع نان مخصوص به نام “پیده رمضان” پخت می شود و ساعاتی قبل از افطار صف های طولانی در مقابل نانوایی هایی که پیده را عرضه می کنند می توان مشاهده کرد.

در ترکیه مرسوم است که مردم افطار خود را با آب، خرما و یا زیتون باز کنند و به همین علت است که این سه ماده غذایی را می توان در تمامی سفره های افطار در ترکیه مشاهده کرد.در سفره های افطار بعد از بازکردن افطار به طورعمده سوپ های محلی که از آنها به عنوان”شوربا ” نام برده می شود، صرف می شود.بعد از خوردن ” شوربا ” نیز معمولا یک غذای گوشتی به همراه برنج، ماکارونی و یا بلغور خورده می شود. ماست، انواع سالادها نیز در سفره های رمضان یافت می شود.در ماه رمضان یک نوع شیرینی مخصوص به نام ” گوللاچ “‌نیز پخت می شود. شیرینی یاد شده که با نشاسته و شیر طبخ می شود به همراه گردو و پاشیدن دانه های انار بر روی آن مصرف می شود . بعد از افطار عمدتا جوانان محل دور یکدیگر جمع شده و تا پاسی از شب را به بازی و یا گردش می گذرانند.مسلمانان قبل از شروع ماه رمضان در ترکیه به تزئین خیابان‌ها و مساجد می پردازند و با چراغانی و آذین بندی مساجد و گذرها، آمدن ماه رمضان را به یکدیگر تبریک می‌گویند.

رمضان در ترکیه با شکوه فراوانی گرامی داشته می شود، برپایی مراسم های افطاری، برگزاری جشن های بعد از افطار تنها بخش هایی از مراسم های ماه رمضان هستند.
در برخی از مناطق و شهرهای مختلف نمایشگاه هایی برپا و در آن بازی های سنتی همانند بازی های خیمه شب بازی، برنامه موسیقی های مذهبی و اصیل و نیز بخش رمضان های سنتی برگزار می شود.

در بخش رمضان های سنتی،شربت فروشان، آب نبات فروشان، شیرینی و پشمک فروشان و قهوه خانه هایی به روش های سنتی بازمانده از دوران سنتی با لباس ها و وسایل متعلق به دوران عثمانی به فروش محصولات خود می پردازند.در سال های اخیر در بسیاری از شهرها و روستاهای ترکیه، برای افطاری دادن به افراد روزه دار، در خیابان ها چادرهایی برای سرویس افطاری برپا می شود و افراد خیر و یا شهرداریها روزه داران را در این چادرها اطعام کرده و از انها پذیرایی می کنند.به طور مثال شهرداری آنکارا در ۲۵ نقطه مختلف شهر بسته های مواد غذایی و شوینده را همه روزه در ایام ماه مبارک رمضان در اختیار ۴۰۰ هزار خانوار و خانواده های بی بضاعت قرار می دهد.در رمضان امسال نیز در ۳۰ نقطه از شهر آنکارا چادرهای پخش غذا برای افطار روزه داران و کسانی که به هنگام افطار نتوانسته اند به منازل خود برسند ، شامل ۳ نوع غذا تدارک دیده شده ، تعبیه شده است که افراد روزه دار می توانند در این مکان ها افطار خود را صرف نمایند .

یکی از قوانین ماه رمضان در ترکیه که بسیار جالب است این است که به هنگام افطار همه روزه داران باید بر سفره افطار حاضر باشند و هیچ روزه داری نباید از این نعمت محروم باشد به همین دلیل در بیشتر شهرهای ترکیه اطعام روزه داران رواج دارد.در این ماه کمک های مردمی و شهرداری ها به نیازمندان در ماه رمضان بیش از دیگر ماه ها مشهودتر است. در ماه رمضان نسبت به دیگر ماه ها مساجد ترکیه پذیرای تعداد بیشتری نمازگزار است به طوری که به هنگام نمازهای یومیه تقریبا همه مساجد پر است .
تعمیرات و تمیزی و آمادگی مساجد برای ماه رمضان دست کم از حدود یک ماه مانده به رمضان آغاز و با شروع ماه رمضان مساجد نیز پذیرای مسلمانان می شوند.نمازهای موسوم به نماز تروایح که شامل ۲۱ رکعت است در ماه رمضان اقامه می شود و بدون اغراق می توان گفت که تمامی مساجد این کشور در شب های رمضان و در زمان اقامه نماز تراویج لبالب از نمازگزاران است.

نمازهای جمعه نیز در ماه رمضان ترکیه نسبت به دیگر ماه ها با شکوه بیشتری اقامه می شود.در شب قدر که در ترکیه در ۲۸ رمضان برگزار می شود، تعداد نمازگزاران در مساجد این کشور به بالاترین میزان می رسد و نمازگزاران به دلیل کثرت جمعیت حتی در بیرون از مساجد نیز به اقامه نماز می پردازند.در ترکیه آخرین روز ماه رمضان به نام روز ” عرفه ” نامیده می شود. ۱۰ روز مانده به پایان ماه رمضان تلاش برای برگزاری هر چه باشکوه تر ” عید فطر ” آغاز می شود.عید فطر به همراه ” عید قربان ” دو عید بزرگ واز اعیاد ملی و مذهبی در ترکیه است که با شکوه خاصی جشن گرفته می شوند.قبل از فرا رسیدن عید فطر منازل تمیز می شود و بانوان این کشور اقدام به طبخ شیرینی های مختلف که در راس آنها باقلوا قرار دارد، برای پذیرایی از میهمانان خود می کنند.در روز عرفه برای کودکان لباس های نو خریداری می شود و درهر منزلی آب نبات و شکلات به وفور یافت می شود.

قبل از عیدفطر بانوان برای پذیرایی از میهمانان خود علاوه بر انواع شیرینی ، اقدام به طبخ دلمه برگ، یک نوع غذای سرد خمیری موسوم به ” بورک” نیز می کنند و از میهمانان خود در روزهای عید با شیرینی، بورک و دلمه و نیز انواع غذاهای گرم دیگر که همه روزه تهیه می کنند، پذیرایی می کنند.در روز عید فطر بعد از اقامه نماز عید، مردان به منزل آماده و صبحانه ای درخور تهیه و افراد خانواده در کنار یکدیگر صبحانه را صرف می کنند.بعد از صرف صبحانه، بزرگان فامیل در منازل خود پذیرای کوچکترها می شوند. در روزهای عید دست بزرگان بوسیده شده و از آنان عیدی دریافت می شود.

به هنگام ورود به منازل در مرحله اول برای راحتی و تمیزکردن دست میهمانان به آنان”کولونیا ” داده می شود.کولونیا ماده ای است که به دلیل وجود الکل خاصیت ضدعفونی کننده دارد و چون در ساخت آن لیمو نیز به کار رفته شده باعث لطیف شدن دست می شود.به میهمانان در مرحله اول شکلات داده می شود و سپس با قهوه ترک از آنان پذیرایی می شود.بعد از قهوه ترک با باقلواهای خانگی از میهمانان پذیرایی می شود و اگر موقع ظهر و یا عصر باشد از میهمانان با دلمه برگ، بورک و دیگر غذاهایی که پخته شده است نیزپذیرایی می شود.

بزرگان در این روزها به کوچکترها بسته به استطاعت خود عیدی پرداخت می کنند.در روزهای عیدفطر، کودکان با در دست داشتن کیسه هایی زنگ منازل را به صدا درآورده و عید را تبریک می گویند، صاحبان منازل نیز بسته به قدرت مالی خود به آنان آب نبات، شکلات و یا پول نقد عیدی می دهند.در ماه مبارک رمضان در ترکیه شبکه های تلویزیونی اقدام به پخش برنامه های مخصوص دینی برای تشریح فضایل ماه رمضان و آشنایی هر چه بیشتر مردم این کشور با اسلام می کنند.در روزهای عیدفطر که سه روز است نیز برنامه های مخصوی شادی از شبکه های تلویزیونی ترکیه پخش می شود.رمضان ماه همیاری و کمک در ترکیه است، در این ماه مردم این کشور سعی بیشتری برای کمک به نیازمندان و مستمندان می کنند .

تور ماه رمضان ترکیه برای خیلی از توریستان جالب و جذاب است . در شهرهای توریستی بزرگ و ساحل دریای مدریترانه، برخی رستوران‌ها و فروشگاه‌ها برای مسافران باز هستند. غذا خوردن در خیابان‌ها البته ممنوع نیست، اما نشانه‌ی توجه مسافران است و با وجود رستوران‌ها، کافه‌ها و چایخانه‌هایی که با پرده‌های کشیده یا کرکره‌های نیمه پایین برای مسافران باز هستند، کسی که نتواند در ترکیه روزه بگیرد، گرسنه نمی‌ماند. حتی برخی رستوران‌های حلال مسلمانان هم در این ماه باز هستند و غذا سرو می‌کنند. در استانبول، مردم هنگام افطار در سلطان‌احمد جمع می‌شوند و قرآن می‌خوانند. برای رفتن به بسیاری از رستوران‌ها در وقت افطار، باید از پیش جا رزرو کرد و باصورت‌غذاهای مشخصی که به سلیقه‌ی آشپز کنار هم گذاشته شده‌اند، تن در داد. افطار ترکی معمولاً شامل نان پیده، سوپ، ترشی، زیتون و غذاهای ساده‌ی دیگر است و البته از شیرینی‌های رنگارنگ و خوش عطر ترکیه هم نباید غافل نشد.در شهرهای بزرگ –مخصوصاً استانبول و آنکارا- چادرهای بزرگی برپا می‌کنند و دم غروب، برای کسانی که به منزل نرفته‌اند، افطار سرو می‌شود. ماه رمضان در ترکیه شور و شعف خاصی دارد. مسلمانان ترکیه معتقدند حتی اگر در بدترین وضعیت مالی باشند، خداوند این ماه برکت را به سفره هایشان می آورد. به همین دلیل، آغاز ماه رمضان در ترکیه آنقدر شاخص و مورد توجه است که حتی غیرمسلمانان هم با آن آشنا هستند.

با شروع ماه مبارک رمضان در ترکیه نمایشگاه بزرگی از کتاب‌های اسلامی برگزار می‌شود که تا پایان ماه رمضان ادامه دارد و در آن کتاب‌های دینی معرفی و فروخته می شوند. فعالیت‌های این نمایشگاه هر روز بعد از نماز مغرب آغاز می‌شود و روزانه هزاران نفر از آن دیدن می‌کنند. در یک سوی نمایشگاه مکانی برای افطاری یا غذاهای پس از افطاری وجود دارد. در محوطه بیرونی نمایشگاه هم برخی مردم تولیدات دستی و کارهای هنری و برخی محصولات غذایی خود را به فروش می‌رسانند، مانند تابلوهای خطاطی اسلامی، تصاویر اسلامی، کتاب‌های دینی، عطرها و شیرینی‌های مخصوص.

برنامه دیگر در ماه مبارک رمضان به نمایش گذاشتن «خرقه شریف» است که در استانبول قرار دارد. این خرقه منسوب به نبی مکرم اسلام(ص) است که سلطان سلیم عثمانی هنگام فتح مصر از آخرین خلیفه عباسی دریافت کرد و آن را به همراه واگذاری منصب خلافت به سلطان عثمانی از حجاز به استانبول منتقل کرد و سلطان عبد‌الحمید دوم با تأسیس مسجدی در سال ۱۸۵۳ میلادی صندوقچه‌ خرقه شریف را در آن نگهداری کرد.نمایش خرقه شریف بسیار مورد توجه مردم ترکیه است و مسلمانان از نقاط مختلف این کشور برای دیدن آن به استانبول مسافرت می‌کنند.