موزه گنجینه رشت

ساختمان موزه رشت یا همان موزه گنجینه رشت بنایی است با قدمتی 70 ساله که در زیر زمینی به وسعت 700 متر مربع و با زیر بنای 560 متر مربع درسبزه میدان خیابان طالقانی (بیستون) رشت واقع شده است. موزه رشت در گذشته به میراز حسین خان کسمایی یکی از یاران میرزا کوچک خان جنگلی تعلق داشت او آزادیخواه، شاعر و روزنامه نگار معروف و از رجال دوره مشروطیت و نهضت جنگل بود و در سال 1349 هجری شمسی وزارت فرهنگ و هنر آن را خریداری نمود. پس از تعمیرات لازم برای نخستین بار توسط کارشناسان مرکز مردم شناسی ایران به موزه تبدیل شد و بعد از پیروز انقلاب اسلامی تا سال 1376 با نام موزه شهر زیر نظر اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اداره می شد. با تشکیل سازمان میراث فرهنگی کشور این ساختمان در اختیار مدیریت برنامه ریزی موزه ها و نمایشگاه ها قرار گرفت و پس از مرمت اساسی در تاریخ دهم مهر ماه 1367 بازگشایی شد. این موزه از دو بخش مردم شناسی و باستان شناسی تشکیل شده است.

بخش مردم شناسی
غرفه های مربوط به این بخش در طبقه اول موزه قرار دارد که به موادی از زندگی روزمره مردمان محلی و مشاغل آنها می پردازد، در غرفه ای دیگر به انواع وسایل تدخین (دخانیات)؛ وسایل پیرایش و پزشکی، وسایل مورد نیاز حمام؛ کارگاه سراجی (زین سازی)؛ ابزار و وسایل روشنایی و ظروف گوناگون؛ غرفه سفال گری و کارگاه مربوط به آن؛ انواع گلیم های محلی؛ فرش هایی تاریخی و… برم یخوریم همچنین قراردادها و وقف نامه های مربوط به دوره قاجاریه نیز در این سالن به دیوارها نصب شده و یا درون ویترین های دیواری جاسازی شده اند.

بخش باستان شناسی
بخش باستان شناسی موزه رشت در زیرزمین یا سرداب ساختمان قرارداد و مُعّرف عظمت و شکوه باستانی این خطّه و فرهنگ مردمان آن است. بخش باستان شناسی دارای 28 ویترین شیشه ای دو طبقه ، و 11 ویترین دیواری است. قدیمی ترین اشیای این بخش ها پیکان های سنگی متعلق به منطقه پیرکوه است که از حفاری های غیر مجاز کشف شده و تاریخ آن 3 هزار سال پیش از میلاد مسیح تخمین زده می شود.
برخی از آثار پیش از اسلام موزه ی رشت حاصل اکتشافات باستان شناسی استان و برخی دیگر به سایر نقاط کشور تعلق دارد و به منظور شناخت و تبادل فرهنگی در این بخش قرار گرفته اند. اشیای سفالی این بخش بیشتر به صورت ظروف و گاه به صورت حیواناتی نظیر گاو و قوچ ( ریتون) و پرنده است. اشیای زینتی مانند سنجاق ها، دستبندها، انگشتر، گوشواره و گردن بند و اشیای رزمی مفرغی مانند خنجر، کارد، شمشیر، پیکان است. ظروف مفرغی چون پیاله، ملاقه و جام نیز در این بخش به نمایش گذاشته شده است.
درحال حاضر سه موزه رشت، موزه میراث روستایی گیلان در سراوان و چای در لاهیجان به عنوان موزه‌های تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی هستند.