ماست صنعتی یا سنتی
پروبیوتیک
پروبیوتیک‌ها، میکروارگانیسم‌های زنده‌ای هستند که اگر به اندازه کافی به خوراکی‌ها اضافه شوند، می‌توانند آثار مثبتی روی سلامت ما داشته باشند. مهم‌ترین خاصیت این نوع محصولات، کاهش عوارض عدم‌تحمل لاکتوز است. یعنی افرادی که نسبت به لاکتوز موجود در شیر حساسیت دارند و با خوردن شیر نفخ می‌کنند و کسانی که به‌سختی می‌توانند لبنیات را هضم کنند یا خیلی زود به مشکلات گوارشی مثل یبوست دچار می‌شوند، با خوردن محصولات پروبیوتیک می‌توانند وضعیت گوارشی‌شان را بهتر کنند. اما محصولات پروبیوتیک خواص دیگری هم دارند. آنها با سرطان مبارزه و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند، ضدعفونی‌کننده دستگاه گوارشی هستند و با جلوگیری از رشد باکتریهای عفونت‌زا در بدن، به سلامتی شما کمک کرده و باکتریهای مضر را در بدن سرکوب می‌کنند. همچنین مصرف پروبیوتیک‌ها باعث جذب بیشتر مواد مغذی موجود در مواد غذایی مصرفی‌تان می‌شود. به‌عنوان مثال پروبیوتیک‌ها تأثیر زیادی در جذب کلسیم، ویتامین K و ویتامین B دارند. یک نکته جالب دیگر درباره پروبیوتیک‌ها این است که آنها بدن را از عوارض دارویی پاک می‌کنند. مثلا مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان بیماری‌های ویروسی معمولا باعث از بین رفتن باکتریهای مفید سیستم گوارشی می‌شود چون این داروها برای از بین بردن باکتری‌ها هستند و فرقی بین باکتریهای خوب و بد قائل نمی‌شوند. اما خوردن محصولات پروبیوتیک کمک می‌کند که باکتریهای مفید دوباره به روده بازگردند و عوارض آنتی‌بیوتیک از بین برود.
بدون لاکتوز
لاکتوز نام قند شیر است؛ قندی که البته باعث مشکلات گوارشی خیلی از افراد بعد از خوردن شیر می‌شود و نفخ و اسهال و دل‌پیچه ایجاد می‌کند. لبنیات کم‌لاکتوز یا بدون‌لاکتوز، نوعی از لبنیات است که برای این افراد تهیه می‌شود. این لبنیات در واقع با فرآوری شیرهای معمولی ایجاد می‌شوند و خواص آنها فرقی با خواص لبنیات بکر ندارد. چرا بعضی‌ها به لاکتوز حساسیت دارند؟ معمولا پای وراثت در میان است و گاهی هم مصرف برخی داروها یا جراحی، عفونت‌های گوارشی، بالارفتن سن یا بارداری باعث ایجاد حساسیت به لاکتوز می‌شود. به‌طور طبیعی آنزیم مورد نیاز برای هضم لاکتوز از ابتدای تولد تا پیش از 5سالگی در سیستم گوارشی تولید می‌شود اما برخی افراد پس از این دوره استعداد تولید آن را از دست می‌دهند. چرا لبنیات کم‌لاکتوز در مقایسه با شیرهای معمولی شیرین‌ترند؟ تا وقتی شیر حاوی قند لاکتوز است شیرینی قابل تشخیص ندارد اما وقتی این قند را به‌وسیله آنزیم تجزیه‌‌کننده‌اش می‌شکنند، لاکتوز به واحدهای گلوکز تبدیل و مزه شیرین آن نمایان می‌شود.
لبنیات غنی‌شده
حتما دیده‌اید که روی بسته‌بندی برخی محصولات لبنی نوشته‌شده؛ غنی‌شده با ویتامین D، کلسیم، زینک و… شاید برایتان سوال شود که مگر لبنیات به قدر کافی ویتامین یا املاح ندارند که باید به آنها اضافه شود؟ چرا دارند اما شما برای تأمین ویتامین یا کلسیم بدنتان باید مقدار زیادی شیر یا ماست مصرف کنید درحالی‌که اگر لبنیات غنی‌شده باشند با خوردن یک لیوان از آنها ممکن است نیاز بدنتان برآورده شود. دلیل دیگر غنیسازی، حفظ مقادیر بیشتری از مواد موثر لبنیات است. ما برای پیشگیری از خطرات میکروبی که مواد لبنی را تهدید می‌کنند، آنها را گرم می‌کنیم یا در کارخانه‌ها لبنیات با فرایند گرم‌کردن پاستوریزه و استریلیزه می‌شوند. در این میان شیر در اثر گرما برخی از ویتامین‌ها و املاح خود را از دست می‌دهد. برای جبران این کمبودها، شیر را غنی می‌کنند تا نیازهای بدن را بهتر رفع کند. این همان کاری است که در تهیه آبمیوه‌‌های صنعتی هم انجام می‌شود و با افزودن ویتامین‌ها سعی می‌شود خواص میوه را به آبمیوه برگردانند.
هشدار:
مصرف محصولات پروبیوتیک تقریبا برای همه مفید است به‌جز افرادی با بیماری‌های خاص مانند HIV پیشرفته یا نوزادان زیر 6ماه.
با وجود این همه خاصیت، باکتریهای پروبیوتیک فقط یک هفته تا 10روز زنده می‌مانند و اگر شما محصولات پروبیوتیکی را بعد از این مدت مصرف کنید، هیچ فرقی با لبنیات معمولی ندارند.
میکروارگانیسم‌های پروبیوتیک در اثر حرارت از بین می‌روند بنابراین آنها را گرم نکنید یا با غذای داغ نخورید.
اگرچه بیشتر، ماست پروبیوتیک را در فروشگاه‌ها می‌بینیم اما در دنیا فرآورده‌های پروبیوتیکی مختلفی تولید می‌شوند. از انواع نوشیدنی پروبیوتیک مثل شیر و آب‌ماست و دوغ گرفته تا پنیر و ماست و بستنی. فرقی ندارد کدام یک از این محصولات را مصرف می‌کنید. مهم این است که محصول، به اندازه کافی غنی باشد. محصول پروبیوتیکی‌ای مناسب است که در هر میلی‌لیتر یا گرم از آن حداقل یک میلیون باکتری پروبیوتیک وجود داشته باشد. اگر غلظت باکتریهای پروبیوتیک محصولی کمتر از این باشد، خیلی مفید و کارآمد نخواهد بود.
هشدار:
غنیسازی فقط مخصوص لبنیات نیست و در ماکارونی، میوه‌ها، آبمیوه‌ها و هله‌هوله‌های مخصوص کودکان هم به‌چشم می‌خورد. به هر حال باید حواستان باشد که در مصرف محصولات غنی‌شده زیاده‌روی نکنید. چون باعث رسوب املاح در بدن یا دفع آنها می‌شود.
اگر دچار پوکی استخوان هستید یا فقر شدید ویتامین D یا کلسیم یا هر ماده معدنی یا ویتامین دیگری دارید، نمی‌توانید صرفا با خوردن این نوع لبنیات نیاز بدنتان را رفع کنید. باید حتما زیرنظر پزشک باشید. در واقع محصولات لبنی غنی‌شده برای پیشگیری از بروز یک بیماری موثرند نه درمان آن.
از آنجایی که کمبود ویتامینD و کلسیم در گروه میانسالان، سالمندان، دختران نوجوان و زنان باردار بیشتر است، بهتر است مصرف لبنیات غنی‌شده با ویتامین D را به آنها پیشنهاد کنید.
منبع: roozame
