اگر به تازگی دوربین جدیدی خریدهاید و میخواهید از تمام قابلیتهای آن سر در آورید، کجارو، استفاده از این ۱۰ تکنیک را به شما پیشنهاد میکند. تکنیکهایی که در عکاسی روزمرهی خود میتوانید آنها را استفاده و تمرین کنید تا عکسهای بهتری بگیرید و به مرور به عکاسی حرفهای تبدیل شوید. تجربه کسب کنید و دوربینتان را بهتر بشناسید.
۱. قانون یک سوم
استفاده از قانون یک سوم در عکاسی، یکی از نکات بسیار مفیدی است که به شما در ترکیببندی کمک میکند و موجب میشود کارتان، نتیجهی بهتری داشته باشد و عناصر عکس با نظم مشخصی در کنار هم قرار بگیرند.
در گذشته، شما باید تصویر را به طور ذهنی به سه قسمت مساوی عمودی و افقی تقسیم میکردید. اما امروزه، دوربینها، خطهای مربوط به قانون یک سوم را نمایش میدهند. در واقع صفحات نمایش دوربین یا منظرهیاب آنها، دارای این خطوط راهنما هستند که شما را در کار ترکیببندی عکس به این شیوه، راهنمایی میکنند.
با وجود این خطها، تنها کاری که شما باید انجام دهید،حصول اطمینان از این است که خط افق در امتداد یکی از خطهای افقی راهنما است و عنصر کلیدی یا سوژهی اصلی مد نظر شما، به عنوان مثال درختی در یک منظره، در جایی که این خطوط همدیگر را قطع میکنند قرار دارد.
درست است که اسم این تکنیک، “قانون یک سوم” است اما شما ملزم به استفادهی کورکورانه از آن نیستید. به عنوان مثال در ترکیببندیهای یکپارچه، سوژهی اصلی به جای قرار گرفتن در محل تقاطع خطوط یک سوم، کاملا در مرکز عکس قرار میگیرد. در بعضی موارد ممکن است قرار دادن سوژه در گوشههای کادر، نتیجهی بهتری داشته باشد. پس هنگام عکاسی، دربارهی ترکیببندی فکر کنید و هر زمان که شک داشتید از قانون یک سوم استفاده کنید.
۲. از نسبتهای ابعادی (aspect ratio) استفاده کنید
گر چه بسیاری از عکسها با استفاده از نسبت ابعادی پیشفرض دوربینها (معمولا ۲:۳ یا ۴:۳) خوب به نظر میرسند، استفاده از سایر نسبتها هم میتواند تاثیر به سزایی در بهبود نتیجهی کارتان داشته باشد.
به جای اینکه دقت کردن به نسبتهای ابعادی را به آینده موکول کنید و در ویرایشهای بعدی از ابزار کراپ استفاده کنید، بهتر است که در حین عکاسی به منظره و سوژهی مورد نظرتان فکر کنید و نسبت ابعادی مناسب برای آن را همان موقع انتخاب کنید.
بسیاری از دوربینها این امکان را برای شما فراهم میکنند که این نسبت را در دوربین تنظیم کنید، اما زمانی که به طور همزمان، هم با فرمت JPEG و هم RAW عکس میگیرد، در فرمت RAW شما اطلاعاتی را که از تمام سنسور دریافت شده است، در اختیار خواهید داشت تا بعدا بتوانید آن را به دلخواه ویرایش کنید.
مهمترین مزیت این نکته این است که به شما اجازه میدهد تا ببینید که تصویر نهایی با نسبت انتخابی شما، چطور خواهد بود و سپس دوربین یا سوژه را برای ایجاد ترکیببندی بهتر، حرکت میدهید.
زمانی که عکاسی با نسبت ابعادی ۱۶:۹ یا مربع را شروع کنید، توانایی و درک شما در زمینهی ترکیببندی افزایش خواهد یافت.
۳. نورسنجی نقطهای (Spot metering)
دوربینهای دیجیتال امروزی، سیستمهای سنجش نور پیشرفتهای دارند که میانگین اکسپوژر تعدادی از نقاط یا قسمتهای تعیینشدهی کل صفحه را تعیین میکنند. این سیستمها کمک قابل توجهی در تعیین اکسپوژر صحیح میکنند.
استفاده از سیستم نورسنجی نقطهای برای شرایطی با کنتراست بالا و سوژههای خیلی تاریک یا خیلی روشن، بسیار کارآمد است.
یک نورسنج نقطهای، مقدار نور را با استفاده از یک بخش بسیار کوچک منظره، معمولا در مرکز کادر یا زیر نقطهی فوکوس خودکار (AF point) دریافت میکند.
این به شما کمک میکند که تنظیمات اکسپوژر را بدون در نظر گرفتن نقاط خیلی تاریک یا خیلی روشن تصویر، انجام دهید.
هر چه بیشتر از نورسنج نقطهای دوربینتان استفاده کنید، بیشتر دربارهی اکسپوژر و تنظیم آن، تجربه کسب میکنید.
۴. تراز سفیدی (White Balance) را سفارشی کنید
با وجود اینکه فایل raw تمامی اطلاعات ضروری برای تنظیمات تراز سفیدی بعد از عکاسی را در اختیار شما میگذارد، اما اگر میخواهید در شرایطی مانند وجود نورهای مصنوعی یا ترکیبی، فایل JPEG نتیجهی دقیقی داشته باشد، بهتر است از تنظیمات تراز سفیدی سفارشی استفاده کنید.
تنظیمات تراز سفیدی سفارشی در دوربینهای مختلف متفاوت است اما پایه و اساس آنها یکی است. ابتدا باید از یک سوژهی بیرنگ یا خنثی، به عنوان مثال یک کارت خاکستری رنگ، در شرایط نوری که میخواهید از سوژه عکاسی کنید، عکس بگیرید تا دوربین از آن تصویر به عنوان مرجع تراز سفیدی استفاده کند.
علاوه بر این شما میتوانید این مراحل را با استفاده از یک رنگ غیر خنثی نیز انجام دهید. به عنوان مثال برای عکاسی از مناظری که تون زرد و گرم دارند از رنگ آبی به عنوان مرجع تراز سفیدی استفاده کنید.
۵. از فلاش استفاده کنید
فرقی نمیکند که فلاش خود دوربین باشد یا یک فلاش خارجی، بیشتر عکاسان از اینکه فلاش را در عکاسی خود به کار ببرند میترسند، اما زمانی که در این زمینه تجربه کسب کنید و ماهر شوید، استفاده از آن میتواند تغییرات قابلتوجهی در نتیجهی کار شما ایجاد کند.
عکاسان معمولا اهمیتی به فلاشهای داخلی یا پاپآپ دوربین نمیدهند. ولی با وجود اینکه استفاده از فلاشهای خارجی، نتیجهی بهتری دارند اما فلاشهای پاپآپ هم میتوانند برای اضافه کردن درخشش به چشمها و یا روشن کردن قسمتهای سایهدار، مفید واقع شوند.
استفاده از فلاش چندان پیچیده نیست، فلاشهای بیشماری وجود دارند که با سیستم سنجش نور دوربین شما همخوانی دارند و اکسپوژر متعادلی ایجاد میکنند.
به محض اینکه کار با فلاش را شروع کنید، از تجربهی کارکردن با آن و استفاده از تنظیمات دستی، لذت خواهید برد. کافی است آن را امتحان کنید. این تکنیک برای استفادهی روزانه است نه فقط در موقعیتهای خاص.
۶. عمق میدان (Depth of Field) را کنترل کنید
تصمیمگیری دربارهی انتخاب دیافراگم، یکی از مهمترین مراحل عکاسی است که در نتیجهی کار به شدت تاثیرگذار است.
انتخاب دیافراگم بزرگ مانند f/۲.۸ عمق میدان را کاهش میدهد. در این حالت، پسزمینهی عکس محو خواهد شد. در حالی که انتخاب دیافراگمهای کوچک مانند f/۱۶ موجب گستردهتر شدن محدودهی شارپ عکس میشود. در واقع در این حالت تمام عناصر داخل کادر واضح ثبت میشوند.
همچنین میتوانید با استفاده از تغییر فاصلهی سوژه و فاصلهی کانونی، عمق میدان را کنترل کنید. نزدیکتر شدن به سوژه و استفاده از فاصلهی کانونی زیاد، عمق میدان را کاهش میدهد و دورشدن از سوژه و کاهش دادن فاصلهی کانونی، عمق میدان را افزایش میدهد.
پس، این بار که لنز را برای ترکیببندی مناسب تنظیم میکنید، دربارهی تاثیر آن بر عمق میدان نیز فکر کنید و دیافراگم و سرعت شاتر را متناسب با آن تنظیم کنید.
۷. از تکنیک HDR استفاده کنید
امروزه عکاسان دیجیتال از قابلیتی به نام عکاسی HDR یا High Dynamic Range و به معنی محدودهی دینامیکی گسترده برخوردار هستند که به آنها اجازه میدهد تا دو یا سه عکس از شرایط یکسان و با اکسپوژرهای گوناگون بگیرند و سپس با ترکیب آنها، به عکسی با محدوهی دینامیکی وسیعتری دست پیدا کنند.
عکسهایی که با این تکنیک گرفته میشوند، روشنتر و بدون تون سیاه و سفید هستند و رنگهای زندهای دارند اما از این تکنیک باید ماهرانهتر استفاده کرد.
گرفتن سه عکس متفاوت با اکسپوژرهای گوناگون برای ساخت تصویری که هم در قسمتهای روشن و هم در قسمتهای تاریکتر، دارای جزییات دقیق است، کافی است.
این تصاویر با استفاده از هر نرمافزار ویرایشگر عکسی که از لایهها پشتیبانی میکند، قابلیت ترکیب شدن دارند.
۸. از اشکال هندسی عکاسی کنید
زمانی که عکاسان از دوربینهایی استفاده میکردند که منظره را وارونه نمایش میداد و بعدا آنها را معکوس میکرد، نوعی از ترکیببندی بر اساس دیدن منظره به عنوان مجموعهای از اشکال هندسی به جای اشیای قابل تشخیص را ایجاد کردند.
تلاش برای فکر کردن دربارهی اشکالی که سوژهی مد نظرتان و اشیای دور و برش میسازند، به شما کمک میکند که ترکیببندی بهتری ایجاد کنید.
منظرههای شهری و سایهها، بهترین سوژهها برای تمرین این تکنیک هستند که میتواند در عکاسی پرتره و زندگی روزمره نیز اعمال شود.
۹. عکاسی با استفاده از فاصلهی ابرکانونی (Hyperfocal distance focusing)
این تکنیک یکی از روشهای بهره بردن از بیشترین عمق میدان یا منطقهی وضوح (sharp zone)، در دیافراگمها و فاصلههای کانونی مختلف است.
این تکنیک در واقع بر این حقیقت استوار است که عمق میدان در پشت نقطهی فوکوس، بیشتر از جلوی آن، گسترش مییابد. فاصلهی ابرکانونی، فاصلهای است که چنانچه دوربین را بر روی آن فوکوس کنید، از نصف آن فاصله تا بینهایت در فوکوس قرار میگیرد. یعنی اگر بر روی فاصلهای کمتر یا بیشتر از این فاصله فوکوس کنیم، پسزمینهی تصویر محو خواهد شد و دیگر وضوح قبلی را نخواهد داشت.
جدولها و اپلیکیشنهای موبایلی وجود دارند که فاصلهی زوم مناسب را با توجه به فاصلهی سوژه، دیافراگم، فاصلهی کانونی و سایز سنسور، ارائه میدهند.
شما برای دستیابی به حداکثر وضوح در تصویر، میتوانید از روش دیگری نیز بهره ببرید. برای این کار باید منظرهی مد نظر خود را به سه قسمت تقریبا مساوی تقسیم کنید و فوکوس را بر روی نقطهای در یک سوم ابتدایی قرار دهید. البته این روش در همهی شرایط، پاسخگو نخواهد بود. چرا که تعیین فاصلهی دقیق به عوامل مختلفی مانند فاصلهی سوژه، عدد دیافراگم و فاصلهی کانونی بستگی دارد.
۱۰. عکاسی سیاه و سفید را تجربه کنید
بسیاری از عکاسان، پس از عکاسی و در ویرایشهای بعدی، رنگ عکسها را به سیاه و سفید، تغییر میدهند. اما بهتر است که در حین انجام کار، تصویری از نتیجهی تک رنگ عکاسی، در اختیار داشته باشیم.
برای این کار بهتر است که دوربین خود را طوری تنظیم کنید که همزمان هم با فرمت JPEG و هم با فرمت RAW عکاسی کند. سپس حالت عکاسی تکرنگ را انتخاب کنید. دوربین، عکسهای RAW را با رنگهای کامل ثبت میکند که بعدا میتوانید آن را به دلخواه خود تغییر دهید، در حالی که تصویری که روی صفحه میبینید، سیاه و سفید است.