سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران در سال ۱۳۴۸ با ماهیت شرکت سهامی دولتی ( ۷۷.۲ درصد سهم دولت و ۲۲.۸ درصد سهم تعاونیهای روستایی و کشاورزی) و به صورت نامحدود تأسیس شد و اساسنامه آن در سال ۱۳۴۸ به تصویب کمیسیونهای مجلسین سابق رسید و شکل قانونی به خود گرفت و هیأت دولت مأمور اجرای آن گردید.
فعالیت ها و برنامه های سازمان
۱- توانمندسازی شبکه
۲- تنوع بخشی فعالیتهای اقتصادی درون شبکه
۳- بازرگانی و بازار رسانی محصولات کشاورزی
۴- تأمین و توزیع نهاده ها
۵- احداث وتوسعه زیرساختهای شبکه
۱- برنامه های توانمندسازی شبکه
- آسیب شناسی و کارآمد سازی تعاونیها وتعیین راه حلهای پیشنهادی برای رفع آسیب ها
- ارزشیابی تعاونیها
- آموزش ارکان مدیریتی شبکه
- ساماندهی مجامع تعاونیها
- سرشماری اعضاء تعاونیهای روستایی
- تعیین تکلیف شرکتهای غیر فعال
- تهیه الگوی سطح بندی شرکتها
- ایجاد دفاتر پیشخوان خدمات دولت از طریق تعاونیهای روستایی
- ایجاد اتحادیه های محصولی و تخصصی
- تدوین برنامه عملیاتی در تعاونیها و اتحادیه ها
- استقرار نرم افزار یکپارچه مالی در سطح شبکه
- حسابرسی سالیانه تعاونیهای روستایی و کشاورزی
- حسابرسی عملیاتی تعاونی ها
- تهیه وتدوین دستورالعملهاوآیین نامه وتصویب آنها درمجامع
- پیگیری پرونده های حقوقی در محاکم قضایی
- پیگیری وصول مطالبات شبکه
- مستندسازی اموال سازمان و شبکه
- طرح افزایش سرمایه (ارزشگذاری سهام)
- طرح تامین منابع از محل واحدهای اعتباری
- جذب تسهیلات از محل ردیفهای بودجه ومنابع داخلی بانکها
- اخذ تضمین مناسب از مدیران عامل و کارکنان
- حضور فعال در مجامع شرکتها و اتحادیه ها
- تدوین اساسنامه های تیپ و انجام اصلاحات و تصویب در مجامع
- نظارت بر فعالیت اعضای صنف توسط نظام های صنفی
- توسعه و تقویت شبکه ارتباطی درون و برون سازمانی و تسهیل فرایند تعامل بین تشکل ها و نظام های صنفی کشاورزی با بخش کشاورزی و سایر دستگاه های مرتبط شتاب روند عضو گیری در نظام صنفی کشاورزی
- حمایت، هدایت و آموزش و توانمند سازی اعضا و ارکان تشکل ها ونظام صنفی
- نظارت بر فرایند های سازماندهی، ساماندهی و توانمند سازی تشکلها و نظام صنفی
- بیمه مسولیت مدنی اعضا و ارکان تشکلها و نظام صنفی
- دخالت در نحوه تدوین مقررات و قوانین مرتبط با بخش کشاورزی
- شناسایی و رسیدگی به تخلفات صنفی
- شناسایی واستاندارد سازی (۲۲۵)۱۸۹شغل بخش کشاورزی وکدگذاری آن براساس نظام طبقه بندی ISIC بین المللی
۲- برنامه های تنوع بخشی فعالیتهای اقتصادی شبکه
- احداث بازار نهاده های کشاورزی
- طرح مبارزه تلفیقی با آفات
- توسعه و تجهیز واحدهای مکانیزاسیون
- ایجادواحدهای خدمات فنی(خاک شناسی،گیاه پزشکی،دامپزشکی و...)
- ایجادوتوسعه شرکتهای حمل ونقل نهاده ومحصولات کشاورزی
- واگذاری وظایف تصدی گری به شبکه
- واگذاری شرکتها و واحدهای تولیدی
- اخذ رتبه پیمانکاری آب وخاک
- ایجاد واحد خدمات دامپروری و دامپزشکی
- تولید محصول سالم و ارگانیک
- حمایت و تقویت توسعه ظرفیت ها و توان اجرایی سخت افزار و نرم افزار تشکل ها و نظام صنفی
۳- بازرگانی و بازار رسانی محصولات کشاورزی
- سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران بااستفاده ازامکانات شبکه درحوزه بازرگانی جهت بازاریابی وبازاررسانی محصولات کشاورزی به دنبال اجرایی کردن اهداف ذیل می باشد . عرضه مستقیم (غرفه داری)
- بنکداری(عمده فروشی)
- ایجاد سامانه های مجازی خریدوفروش محصولات
- عرضه محصولات ازطریق بازار بورس
- ایجاد ارتباط مداوم و مستمربین اتحادیه و تشکلهای استانی درارائه اطلاعات و تامین نیازهای محصولی (واسطه گری )
- توسعه خرید و فروش توافقی محصولات کشاورزی
- ایجاد و توسعه غرف عرضه محصولات کشاورزی
- ساماندهی وتجهیزفروشگاههای مصرف،موادسوخت زیانده وسربه سر به سود ده.
- تغییر وضعیت فروشندگان رسمی به کارمزدی
- ایجاد بارانداز در امر های سورت و بسته بندی ویژه تشکلهای کشوردرتهران
۴-فعالیتها وبرنامه های تأمین و توزیع نهاده ها
- تأمین و توزیع کود شیمیایی
- تأمین و توزیع کودهای زیستی
- تأمین و توزیع کودهای ریز مغذی
- تأمین و توزیع سموم نباتی
- تأمین و توزیع نهاده های دامی
- تأمین و توزیع ماشین آلات
- تولید و توزیع بذور اصلاح شده
۵-فعالیتها وبرنامه های زیر ساختها
- احداث و تجهیز مراکز عرضه مستقیم محصول
- احداث و تجهیز از سردخانه
- احداث سیلو و انبار مکانیزه
- احداث باسکول
- احداث انبار ذخیره سازی
- احداث واحدهای صنایع تبدیلی وتکمیلی
- احداث انبار و دفتر کار تعاونیهای تولید
- اجرای طرح های آب و خاک
استراتژی های کلان سازمان:
- توسعه دانایی بعنوان نیاز اساسی سازمان دانش محور در سازمان تعاون روستایی ایران. - توسعه زیرساختهای ارتباطی در سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران و زیرمجموعه ها - آموزش هدفمند نیروی انسانی سازمان به تفکیک برنامه های کوتاه، میان و بلند مدت - حمایت از ایده پردازی و نوآوری در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات - ایجاد نظام کار از راه دور (دوراکاری) هم برای پرسنل و هم برای روستاییان در جهت جذب فرصتهای داخلی و خارجی در زمینه ایجاد اشتغال جوانان. - بسترسازی برای صادرات خدمات و کالاهای کشاورزی بصورت ملی و بین المللی