یكي از عوامل و پارامترهاي عمده رشد و توسعه اقتصادي و اجتماعي هر جامعه، تربيت نيروي انساني کارآمد می باشد و آموزش های فنی و حرفه ای نیز یکی از راهکارهای تربیت کننده نيروي انساني متخصص است.
اینکه برای کسب هر مهارتی نیاز به آموزش تئوری داریم شکی نیست اما در اکثر رشته ها و تخصص ها نیاز ویژه ای به کسب مهارت به صورت عملی نیز هست و به همین دلیل علاوه بر کسب مهارت به شیوه تئوری می بایست بخش ویژه و عمده ای از مسیر یادگیری خود را به صورت عملی طی کنیم.
?(آموزش فني و حرفه اي) : (Technical & Vocational Training)
آموزشهايي است كه به منظور ايجاد مهارت و توانايي براي احراز شغل‘ حرفه و كسب و كار به افراد ارائه مي شود و يا كارآيي فرد را افزايش داده و موجب كاهش هزينه و افزايش كيفيت زندگي مي شود . اين آموزش ها در كشورمان به صورت آموزش رسمي (formal) و غير رسمي (nonformal) شامل آموزش هاي متوسطه فني و حرفه اي و كار دانش، كارداني فني و حرفه اي و علمي – كاربردي، ضمن خدمت و مديريت حرفه اي تخصصي و آموزش هاي كوتاه مدت براي سه سطح آموزش كارگر(ماهر، نيمه ماهر )، آموزش تكنيسين و آموزش مهندس و كارشناس صورت مي گيرد اين آموزش ها در سطح آموزش كارگران (ماهر و نيمه ماهر) عمدتا به صورت 70% عملي و 30% تئوري به كارآموزان ارائه مي گردد .
نظام قابل تشخيص مديريت و سازمان آموزش هاي فني و حرفه اي شامل: 1 – آموزش حرفه اي (Vocatinonal Education) 2 – حرفه آموزي بازار كار (Labour Market Training) 3 – حرفه آموزي بنگاه اقتصادي (درون بنگاهي) (Enterprise Training) مي باشد مطابق 22 ماده قانوني موضوعه اجراي حرفه آموزي بازار كار (آموزش هاي و حرفه اي كوتاه مدت غيررسمي) به سازمان آموزش فني و حرفه اي كشور واگذار شده است.
?آموزش و کسب و کار :
هر دولت و ملتي براي تلاش در مسير پر از فراز و نشيب توسعه نیازمند مدیریت هایی خواهند بودکه با داشتن عرق ملي، توان هاي ذاتی و اکتسابي ذي قيمت، بتواند چرخ هاي توسعه را در بستر فرهنگ خاص جامعه خودبه حرکت درآورند. در چنين زماني است که با محور بودن انسان در توسعه اقتصادي نيز نائل آمد.آموزش فنی و حرفه ای یعنی مرتبط کردن آموزش با دنیای کار برای بهبود وضعیت اشتغال جوانان و کاهش میزان بی کاری که در این میان مرتبط ساختن هرچه بيشتر آموزش با نيازهاي اقتصادي ضروري است چرا که عدم وجود ارتباط بين مباحث آموزشي و نيازهاي اقتصادي و بازار کار باعث بروزز و مشكل عمده شده است از آنجا که یکی از عوامل عمده رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی هرجامعه، تربیت نیروی انسانی کارآمد می باشد و سازمان آموزش فني و حرف هاي نيز يكي از مؤسسات تربیت کننده نيروي انساني متخصص است، چنان چه نظام هنرجويان دوره ديده اي داشته باشد که جايگاه روشن و مشخصي در بازار کار و نظام اشتغال نداشته باشند، بخش عمده اي از سرمايه گذاري هاي شخصي و دولتي به بازدهی مطلوب منجر نمي شود و به نوعي به اتلاف سرمايه تبديل ميگردد.
بنابراين با توجه به گراني هزينه هاي آموزش هاي فني و حرفه اي و ه چگونگي کبراي جلوگيري از خسارت هاي مادي و معنوي لازم است رابطه اين گونه آموزش ها و اشتغال افراد مهارت ديده مورد بررسي قرار گيرد.
?آموزش های فنی و حرفه ای چه ویژگی هایی دارد؟
برخي از بارزترين مشخصات و ويژگي هاي اين آموزش ها بطور خلاصه عبارتند از :
1 – ايجاد توان كار و احراز شغل در كارآموزان
2 – كوتاه مدت و مؤثر بودن دوره آموزشي
3 – رفع نياز واحد هاي توليدي و خدماتي به نيروي ماهر و متخصص در حد انجام كارهاي خاص
4 – ايجاد روحيه اعتماد به نفس در جوانان و آموزش ديدگان
5 – ايجاد اميد به زندگي آينده و ترسيم چشم انداز شغلي مطمئن
6 – افزايش سطح بهره وري از فعاليت هاي اقتصادي
7 – حفظ منافع و منابع ملي
8– كار آئي و مفيد بودن
9– تسريع ارتقا شخصيت كارآموزان و القا قدرت و توان كارهاي تخصصي كه منجر به تقويت بينش ، آگاهي و … خواهد شد .
10– اثر مستقيم بر افزايش توليدا ت و رشد توليد ناخالص ملي
11– افزايش سطح ارائه كيفي خدمات و نيز تامين زير ساخت هاي صادراتي
12– كاهش هزينه ها در توليد محصولات وخدمات و افزايش سطح زندگي افراد جامعه
13– كشف استعداد ها و قابليت هاي انساني
14– توليد ارزش افزوده بيشتر و اثر مستقيم در سرعت تحقق اهداف و سياست هاي ملي
و بسياري موارد ديگر …..
?مدارک فنی و حرفه ای
مدارک فنی و حرفه ای به سه دسته مدارک رسمی ، مدارک مورد تایید و مدارک گذر مهارتی تقسیم می شوند . نحوه اخذ این مدارک متفاوت از یکدیگر بوده و در برخی موارد داوطلبان می بایست حداقل نمره مشخص شده در آزمون فنی را کسب کرده تا موفق به دریافت مدرک فنی شوند .همچنین این مدارک دارای مزایا و امتیازاتی در داخل و حتی خارج از کشور است که باعث هدایت متقاضیان در مسیر شغلی پیش رویشان خواهد شد.