بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین استان ناحیهٔ شمال غربی ایران (آذربایجان) محسوب می‌شود. استان آذربایجان شرقی از سمت شمال به جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان، از سمت غرب و جنوب غرب به استان آذربایجان غربی، از سمت شرق به استان اردبیل و از سمت جنوب شرق به استان زنجان محدود شده‌است. این استان دارای آب و هوای سرد کوهستانی بوده و کلّ محدودهٔ استان را کوه‌ها و ارتفاعات تشکیل داده‌اند. مساحت استان آذربایجان شرقی ۴۵٬۴۹۱ کیلومتر مربع است، این استان، یگانه استان ایران است که با ارمنستان هم‌مرز است و همچنین تنها استان کشور است که هم با خاک اصلی جمهوری آذربایجان و هم با جمهوری خودمختار نخجوان که برون بومی متعلق به جمهوری آذربایجان است، مرز مشترک دارد.
این استان محل اتصال دو رشته کوه مهم و اصلی کوه‌های ایران، یعنی البرز و زاگرس است و بلندترین نقطهٔ آن، قلهٔ کوه سهند است. مرکز استان آذربایجان شرقی، کلان‌شهر تبریز است. از شهرهای مهم و اقماری این استان می‌توان به مراغه، بناب مرند، اهر و میانه اشاره کرد. آذربایجان شرقی رتبهٔ اول صادرات غیرنفتی در کشور را داراست. همچنین این استان امن‌ترین و کم‌جرم‌ترین استان ایران به‌شمار می‌رود
آب و هوا
استان آذربایجان شرقی به دلیل وسعت زیاد دارای آب و هوای متنوع می‌باشد به‌طوری‌که بیشترین دمای ثبت شده در شهرهای میانه و جلفا می‌باشد که مردم این شهرها دمای ۴۵ + درجه بالای صفر را تجربه کرده‌اند و همچنین کمترین دمای ثبت شده در استان و در کلیه شهرهای ایران مربوط به بستان آباد با دمای ۴۶ - درجه زیر صفر می‌باشد. میانگین بارندگی سالیانه ۲۵۰ الی ۳۰۰ میلی‌متر می‌باشد
زبان
زبان بومی استان آذربایجان شرقی، ترکی آذربایجانی می‌باشد. همچنین جمعیت اندکی از مردم تات نیز در استان آذربایجان غربی زندگی می‌کنند که به زبان تاتی صحبت می‌کنند.
گردشگری
جاذبه‌های طبیعی
قلعه بابک (آتا بابک قالاسی) در کلیبر آبشار گول آخور (خاروانا) ییلاق خاروانا تالاب قوری‌گل بستان‌آباد آبگرم درمانی اوجان بستان‌آباد دره شاهیوردی بستان آباد در دامنه کوه جام سهند پارک جنگلی مره خونی سردرود آبشار آسیاب‌خرابه جلفا آبشار سرکنددیزج شبستر دربند هرزه‌ورز هریس آبشار عیش‌آباد مرند آبگرم قلعه‌کندی کلیبر آبگرم متعلق کلیبر آبگرم ممان میانه پناهگاه حیات‌وحش کیامکی پارک موزه مینیاتوری اسکو اقامتگاه بوم گردی ایل باغی اسکو تالاب قره‌قشون تالاب زرنق جزیره آرزو جزیره اسپیر جزیره اسلامی جزیره اشک جزیره کبودان تالاب آلمالو گلی بستان آباد جنگل‌های ارسباران کوه حیدربابا در بستان آباد چشمه آبرس سراب چشمه آبگرم سراب پیست اسکی سهند بستان آباد پیست اسکی یام (پیام) مرند روستای پلکانی زنوزق (ماسوله آذربایجان) چشمه الله‌حق سراب چشمه تاپ‌تاپان آذرشهر چشمه سیدلر میانه چشمه صوفیان شبستر چشمه کندوان اسکو شهر توریستی زنوز چشمه گشایش مراغه چشمه شورسوی چایباغی مراغه
صوفی چای مراغه دره پیغام کلیبر دره سعیدآباد بستان‌آباد دره گشایش مراغه دره لیقوان تبریز سد امند شبستر غار آق‌بلاغ بستان‌آباد غار دوگیجان مرند غار کبوتر مراغه پل پنج چشم بناب مراتع سرسبز روستای صور بناب دریان دره (شهر دریان) شبستر دریاچه مصنوعی بندر شرفخانه شبستر دامنهٔ ارتفاعات میشو شبستر پارک طبیعی وجنگلی شهر مهربان
جاذبه‌های تاریخی
تپه باستانی دوزده باغیر شهر زرنق با قدمت ۶۵۰۰ ساله آرامگاه شیخ شهاب‌الدین اهری آرامگاه شیخ محمود شبستری روستای تاریخی مجارشین رصدخانه مراغه ارگ تبریز مقبرةالشعرای تبریز بازار اهر بازار تبریز بازار بزرگ میانه مسجد جامع سراب
سنگ نبشه رازلیق؛ سراب. کتیبه رازلیق سراب کوه بزقوش سراب جایگاه و قلعهٔ شهر تاریخی اوجان بستان آباد موزه مردم‌شناسی عشایر سراب کاروانسراهای تیکمه داش بستان آباد پل آجی چای تبریز پل خداآفرین کلیبر پل دختر میانه پل میانه تپه طاحونه (دیرمان تپه‌سی) در بستان آباد تپه اژدهاداشی اهر تپه امام‌چای سراب تپه عجب‌شیر تپه قره‌تپه تبریز تپه قره‌تپه شبستر تپه قلعه‌جوق سراب تپه کول‌تپه مرند تپه مصلی آذرشهر حمام کردشت جلفا گورستان‌های آبادی‌های دیزناب و امین‌آباد در بستان آباد خانه کوزه‌کنانی (مشروطه) تبریز خانه‌های قدکی، بهنام، گنجه‌ای زاده (دانشکده معماری) تبریز خانهٔ امیر نظام (موزه قاجار) تبریز خانهٔ کمپانی تبریز خانهٔ مجتهدی تبریز خانه ثقةالاسلام تبریز خانهٔ علوی (موزه زنده سفال) تبریز روستای اشتبین جلفا روستای کندوان اسکو سنگ‌نبشهٔ رازلیق سراب سنگ‌نبشهٔ سغندل ورزقان سنگ‌نبشهٔ نشتبان سراب کاروانسرای گویجه بل جاده اهر - تبریز کاروانسراهای شبلی در بستان آباد عمارت ایل‌گلی تبریز عمارت ربع رشیدی تبریز برج خلعت پوشان تبریز برج آتش‌نشانی تبریز غار قدمگاه آذرشهر قلعهٔ آق‌گنبد جزیره اسلامی قلعهٔ آوارسین کلیبر قلعهٔ و روستای مردانقم قلعهٔ آیی قلعه‌سی سراب قلعهٔ بابک کلیبر قلعه بختک لیلان قلعهٔ پشتاب هوراند قلعهٔ جوشین ورزقان قلعه دختر (میانه) قلعهٔ سن‌سارود مرند قلعه ضحاک شهرستان هشترود قلعهٔ قهقههٔ هوراند قلعه شیور داغ قلعهٔ قیز قالاسی میانه قلعهٔ نجفقلی خان میانه قلعهٔ قیزلار قالاسی مراغه قلعهٔ کردشت جلفا قلعهٔ نوردوز اهر قیزلار کورپوسی کاخ شهرداری تبریز کلیسای سرکیس مقدس تبریز کلیسای سن استپانوس جلفا کلیسای شوغات تبریز کلیسای مریم مقدس تبریز کلیسای موجومبار شبستر کلیسای سهرول شبستر کلیسای هُوانس مقدس گنبد سرخ مراغه گنبد غفاریهٔ مراغه گنبد کبود مراغه گنبد گوی‌برج مراغه گنبد مدور مراغه گورستان پینه‌شلوار تبریز مسجد روستای جانبهان در بستان آباد مسجد سنگی ترک در میانه مسجد جامع اهر مسجد جامع تبریز مسجد جامع زرنق مسجد جامع تسوج شبستر مسجد جامع میانه مسجد جامع مراغه مسجد جامع مرند مسجد عینالی تبریز مسجد کبود تبریز مسجد میل لی تبریز مسجد سنگی ترک مسجد شهداء تبریز مسجد استاد شاگرد تبریز مسجد میدان بناب امام زاده میارمیار تبریز منطقهٔ قوبول دره‌سی اهر موزهٔ آذربایجان تبریز موزهٔ ارامنهٔ تبریز موزهٔ حیات‌وحش تبریز موزهٔ سنجش تبریز موزهٔ عصرآهن تبریز موزهٔ قرآن و کتابت تبریز موزهٔ محرم (خانهٔ صحتی) تبریز موزهٔ باستان‌شناسی میانه موزهٔ مراغه موزه مردم‌شناسی بناب مسجد جامع مهرآباد بناب مسجد اسماعیل بیگ بناب روستای تاریخی صور بناب حمام نوبر تبریز مسجد سنگ شهر مهربان(داش مسجد) مسجد تاریخی اسنق شهرستان مهربان مسجد تاریخی جمال آبادشهرستان مهربان بقعه حاج علمدار مهربان حوض لی قلعه شهرستان مهربان برج شاه باغی مهربان بازار تاریخی شهر مهربان مرکز فرش وقالی نفیس شهر مهربان حمام تاریخی مهرآباد بناب پل پنج چشمه بناب قلعهٔ دختر بناب حمام تاریخی حاج فتح‌الله (حاجی بدلی) بناب (اولین حمام بناب به سبک جدید که متعلق به حاج فتح‌الله از خاندان حاجی بدلی بوده‌است) راسته بازار بناب
جهت آشنایی بیشتر با سایر شهرهای استان آذربایجان شرقی به سامانه سراسری زمات مراجعه نمایید.
