زنجان

در شمالغرب کشور و مابین هفت استان از کشورجمهوری اسلامی ایران واقع گردیده اســـــــت و از شمال با استان اردبیل و استان گیلان، ازشمال شرقی و مشرق با اســــتان قزوین ، از جنوب با اســـــتان همدان، از جنوب غربی با استان کردستان و از مغرب با استان آذربایجان غربی واز شمالغرب با اســــــــتان آذربایجان شرقی همسایه است. موقعیت جغرافیایی استان منطبق بر عرض جغرافیایی 35 درجه و 35 دقیقه تا 37 درجه و 15 دقیقه شــــــمال و طول جغرافیایی 47 درجه و 15 دقیقه تا 45 درجه و 25 دقیقه شرقی از نصف النهار گرینویچ است.استان زنجان متشکل از هفت شهرستان است و مرکز آن، شهرســـتان زنجان، از شمال به اســـتانهای آذربایجان شرقی و اردبیل، از شرق به شهرستانهای طارم و ابهر، از جنوب به شهرســــتانهای ایجرود و خدابنده و از غرب به ماهنشان محدود می باشد. . تاریخچه سابقه‌ی سکونت انسان در استان زنجان به چند هزار سال می‌رسد و متون تاریخی و یافته‌های باستان‌شناسی گوناگونی از دوران‌های مختلف در این استان پیدا شده است. حمدالله مستوفی، از تاریخ‌نگاران قرن هشتم هجری، بنای شهر زنجان را به اردشیر بابکان نسبت داده است. شهر زنجان تاریخ پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته و در دوران صفویه تجدید بنا شده است. شهر فعلی نیز از دوران صفویه تا کنون توسعه پیدا کرده است. . آب و هوا اوضاع جوی و شرایط اقلیمی منطقه بر حسب پستی و بلندی ها سخت متغیر است. من حیث المجموع ارتفاعات دارای آب و هوای سرد كوهستانی، زمستان های پر برف و سرد و در تابستان معتدل و خشك می شود.در این میان دره های قزل اوزن دارای آب و هوای معتدل تر بوده و دارای زمستان های معتدل و تابستانهای نسبتا" گرم است.جلگه های مابین ارتفاعات نظیر جلگه سجاس، منطقه قشلاقات اقشار و قسمت سفلای زنجان رود دارای آب و هوای معتدل تری هستند.بر اساس آمار و گزارشات هوا شناسی در 10 سال اخیر معدل حداكثر درجه حرارت سالانه 1/37+ درجه سانتیگراد و معدل حداقل درجه حرارت سالانه 5/19-  درجه سانتیگراد بوده است. . آداب و رسوم شناخته‌شده‌ترین آیین مردم زنجان عزاداری روز هشتم ماه محرم است. دسته‌ی عزاداری حسینیه اعظم زنجان در این روز که به یوم‌العباس معروف است تجمع باشکوهی را برگزار می‌کند که علاوه بر مردم زنجان مهمانانی از استان‌های مختلف نیز در آن شرکت می‌کنند. یکی دیگر از آیین‌های مردم استان زنجان بردن هدیه به منزل تازه‌عروس‌ها در شب یلداست که به آن شبچره می‌گویند. این آیین در شب یلدا سال بعد از طرف خانواده‌ی عروس پاسخ داده می‌شود و این بار خانواده‌ی غروس این کار را انجام می‌دهد. . غذاهای محلی شش انداز از غذاهای محلی استان زنجان است که بیشتر در شب چهارشنبه سوری تهیه می‌شود. این غذا با پیاز خرد شده،خرما، کشمش، ادویه، زعفران، کوفته ریزه و تخم مرغ طبخ می‌شود. کاله جوش دیگر غذای محلی استان زنجان است که البته در برخی از نقاط دیگر کشورمان نیز تهیه می‌شود. آش بلغور و آش کاشی هم جزء غذاهای سنتی این استان هستند. آش ترشک نیز طعم خاصی دارد که با هویج، سنجند، نخود، لوبیا، گندم، پیاز و سبزی آش درست می‌شود و برای ترش کردن آن نیز از رب انار یا سرکه استفاده می‌شود. . مناطق استان زنجان  زنجان تاریخ بنای شهر زنجان را هم زمان با سلطنت اردشیر بابكان دانسته اند و در آن زمان، آنرا شهین یعنی منسوب به شاه می نامیدند . گفته می شود كه این نام طی قرون و اعصار به زنگان و سپس به زنجان تبدیل شده است. . ابهر منطقه ابهر و مناطق اطراف ابهررود، كه به زبان محلی (ابهرچای) نامیده می شود، از نخستین زیستگاه های انسانی در ایران است و از پیشینه تاریخی طولانی برخوردار است. بررسی این مناطق نشان می دهد كه دره ابهر رود در هزاره دوم پیش از میلاد از رونق قابل توجهی برخوردار بوده است     . خرمدره نگین سبز زنجان سر سبزی و آب و هوای مطلوب و طبیعت باصفا و روح انگیز خرمدره در كنار میهمان نوازی مردم آن ، این شهرستان را به یکی از برجسته ترین مناطق گردشگری مبدل کرده است. نام خرمدره برگرفته از موقعیت طبیعی این منطقه است و چون خرم دره روستای خوش آب و هوا و خرمی واقع شده بود، به این نام معروف شده است چنان که از آثار و نوشته های مورخین، جغرافی دانان و سفرنامه نویسان برمی آید، منطقه خرم دره به واسطه وجود ابهر رود در طول حیات خود همواره منطقه ای آباد و سرسبز بوده است . خدابنده شهرستان خدابنده در جنوب شرقی زنجان واقع شده است. در این منطقه، ایلات خدابندهلو و افشار، با اقوام بومی درهم آمیخته و نژادی را پدید آورده اند كه از نظر تیپولوژی (بررسی ویژگی های ظاهری) به نژاد موسوم به زنجانی معروف شده است . شهرستان خدابنده دوشهر تاریخی "سهرورد" و "سجاس" را درخود جای داده و مردان بزرگی همانند شهاب الدین سهروردی را درخود پرورده است جایگیری جماعت های انسانی و یكجانشینی آنان در این مناطق، به اواخر هزاره چهارم و اوایل هزاره پنجم پیش از میلاد مربوط است. از نمونه های آثار این دوره، سفال های گوجه ای رنگی است كه با آثار سفالی شناخته شده قزوین قابل مقایسه است. . ماهنشان شهرستان ماهنشان در فاصله‌ی حدودا ۱۱۰ کیلومتری از زنجان و در غرب این شهر واقع شده است. قلعه‌ی بهستان در کنار رودخانه قزل اوزن مهم‌ترین جاذبه‌ی گردشگری این شهرستان است که در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است. برخی پیشینه‌ی این قلعه را به زمان مادها نسبت می‌‌دهند که البته هنوز به طور کامل اثبات نشده است. اما تا به این جا پژوهش‌های باستان‌شناسی نشان‌دهنده‌ی این است که قدمت این قلعه به زمان هخامنشیان می‌رسد. دودکش‌های جن و دریاچه‌ی شورگلی یا دریاچه‌ی پری دیدنی‌هایی هستند که گردشگران در سفرشان به ماهنشان از آن بازدید می‌کنند. . طارم هندوستان ايران طارم زنجان با بناهاي ارزشمند و ديدنی در كنار طبيعت زيبا و منحصر به فردش منطقه توريستی و تفرجگاهي را براي همه هموطنان به وجود آورده است. قسمتي از درياچه سد سفيد رود كه در شهرستان طارم واقع شده، ساحل رودخانه هايي كه همگي ريزابه قزل اوزن هستند، دامنه ارتفاعات، جنگل ها، چشمه آب معدني الله بلاغي، غار خرمنه سر، روستاي تشوير، روستاي شاه نشين و ديگر روستاهاي ييلاقي با آب و هواي مناسب، چشم انداز باغ ها و كشتزارهاي برنج و... از جاذبه هاي طبيعي شهرستان طارم هستند كه به همراه سكوت و آرامش دلپذير منطقه، مقدمات استراحت كم نظير و دلچسبي را براي بازديدكنندگان از اين خطه زيباي استان زنجان فراهم مي كنند. . دشت آهوان زنجان  دشت سهرین زنجان تنها مأمن و زیستگاه آخرین بازمانده آهوی ایرانی در شمال غرب كشور محسوب می شود. منطقه دشت سهرين، در فاصله 15 كيلومتري شمال غرب زنجان قرار دارد اين دشت زيبا با وسعتي بيش از سي هزار هكتار در قسمت شمال شهر زنجان و تنها مأمن آهوان شمال غرب كشور است. در اين دشت با چشمان غير مسلح نيز مي توان اعمال و نحوه زندگي آهوان را مشاهده كرد. علاوه بر اين محوطه طبيعي و منطقه آبگرم سهرين، داراي آثار تاريخي متعددي نيز هست كه از آن جمله مي توان به ارگ تاريخي سهرين، حمام قديم دشت سهرین اشاره كرد.