یکی از شهرستان های استان آذربایجان شرقی است که در ناحیه ی شرق استان واقع شده است. شبستر در ۶۰ کيلومتري شمال غربي تبريز، در مسير خط آهن تبريز- ترکيه – اروپا وقسمت جنوبي کوهستان ميشو وشرق درياچه اروميه واقع شده است. آب و هواي شبستر در تابستان گرم و معتدل و در زمستان سرد ومعتدل است. شبستر يک منطقه ی كشاورزی است و باغ های ميوه و تاكستان ها، این منطقه را در بر گرفته اند. فرآورده ها و محصولات كشاورزی شبستر را گندم، جو، بنشن، دانه های روغنی، گياهان علوفه ای، گلابی، سيب، گردو، زردآلو، گيلاس، آلبالو، گوجه، آلو و هلو تشکیل می دهد. درياچه اروميه و جزاير و بنادر آن، آبشار عيش آباد و ارتفاعات منطقه از جاذبه های طبيعی شهرستان شبستر محسوب می شوند. منطقه ی کوزه کنان شبستر مهم ترین ناحیه ساخت صنایع دستی سفالی این ناحیه است. در دوره صفويه راه معروف تبريز- طرابوزان از اين شهر مي گذشت. اين شهر از مناطق نسبتا قديمي استان آذربايجان شرقي است. عارف نامدار شيخ محمود شبستري مولف گلشن راز، شيخ محمد خياباني ، طنز پرداز شهير آذربايجان ميرزا علي اکبر معجز شبستري از اين شهر برخواسته اند. بناهای تاريخی و ديدنی متعدد حکايت از قدمت تاريخی منطقه دارند. مساجد شبستر در رديف مکان های ديدنی به شمار می آيند. در تسوج مسجد زيبايی وجود دارد كه مسجد يادگار شاه ناميده می شود. هم چنين قبور عارفان و مشاهير مانند: مقبره شيخ محمود شبستری و مزار پيررجب در کنار روستای تاريخی سيس از مکان های ديدنی منطقه به شمار می آيند.
روستاي سيس- شبستر: اين روستا در۱۴ کيلومتري شبستر در سر راه صوفيان به شبستر واقع شده وآثار تاريخي متعددي دارد. اهم اين آثار عبارتند از: سنگ حجاري شده قيزيل داش در کمره يکي از تپه هاي غربي سيس ، مزار پير رجب بالاتر از محل قيزيل داش که محل زيارت مردم است ، مزار شيخ اسماعيل از عرفاي بزرگ قرن ۷و۸ هجري قمري ، مسجد محمد حنيفه که در دوره صفويه مرمت وتجديد امارت شده ومقبره باله حسن از مريدان شيخ شهاب الدين اهري که در کنار مسجد روستا قرار دارد.
مکان های دیدنی و تاریخی - شبستر:
درياچه اروميه و جزاير و بنادر آن، آبشار عيش آباد و ارتفاعات منطقه از جاذبه های طبيعی شهرستان شبستر محسوب می شوند. بناهای تاريخی و ديدنی متعدد حکايت از قدمت تاريخی منطقه دارند. مساجد شبستر در رديف مکان های ديدنی به شمار می آيند. در تسوج مسجد زيبايی وجود دارد كه مسجد يادگار شاه ناميده می شود. هم چنين قبور عارفان و مشاهير مانند: مقبره شيخ محمود شبستری و مزار پيررجب در کنار روستای تاريخی سيس از مکان های ديدنی منطقه به شمار می آيند.
صنايع و معادن - شبستر:
در رشته صنايع؛ بيش ترين اهميت را در شهرستان شبستر كارخانه سيمان صوفيان دارا است كه با توجه به ظرفيت نسبتا زيادش؛ مقدار قابل توجهی نيروی كار منطقه را به خود جذب كرده و سبب انتقال نيروی فعال بخش كشاورزی به بخش صنعت شده است. هم چنين كارخانه های تهيه خشک بار و كارخانه تعميرات كشتی بندر شرفخانه اهميت ويژه دارد. سنگ آهک و نيز تعدادی معدن شن و ماسه و معدن نمک نيز در سطح این شهرستان وجود دارد.
کشاورزی و دام داری – شبستر:
شبستر يک منطقه ی كشاورزی است و باغ های ميوه و تاكستان ها، شهر را در ميان گرفته اند. فرآورده ها و محصولات كشاورزی شبستر را گندم، جو، بنشن، دانه های روغنی، گياهان علوفه ای، گلابی، سيب، گردو، زردآلو، گيلاس، آلبالو، گوجه، آلو و هلو تشکیل می دهد. دام داری و دام پروری از فعاليت های بسيار مهم شهرستان شبستر به شمار می آید. اين امر به دليل وضعيت خاص منطقه و وجود مراتع غنی از رونق كامل برخوردار است. فعاليت اين شهرستان در زمينه زنبورداری نيز چشم گير است.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي - شبستر:
شبستر از شهرهای قديم آذربايجان است، که نام آن در كتاب های بسياری آمده است. حمدالله مستوفی در نزهه القلوب(۷۴۰ هجری قمری) فراوانی نعمت اين بخش را ستوده و چنين می نويسد:« چهارم، ناحيت ارونق بر غرب شهر( تبريز ) است. آغازش سه فرسنگی شهر است تا پانزده فرسنگی و عرضش پنج فرسنگ باشد. حاصل نيكو از انگور، غله، و ميوه دارد و مدار تبريز بر ارتفاعات آن جا بادش و سی پاره ديه است و اكثرش معظم كه هر يك قصبه ای است چون سيس، شبستر، و ايقان، كوزه، كنان و …» بخشی از آوازه شبستر نیز به وجود بزرگانی چون: شيخ محمود شبستری عارف و صاحب مثنوی گلشن راز، و ميرزا علی اكبر معجز شبستری شاعر طنزسرای برجسته آذربايجان، مربوط می شود.
مشخصات جغرافيايي - شبستر:
شبستر یکی از شهرستان های استان آذربایجان شرقی است که در ناحیه ی شرق استان واقع شده است. شبستر در درازای خاوری ۴۵ درجه و ۴۲ دقيقه و پهنای شمالی ۳۸ درجه و ۱۱ دقيقه و در ارتفاع ۱۴۰۰ متری از سطح دريا واقع شده است. رود فصلی شبستر از مناطق شرقی شهر می گذرد و آب آن به مصرف كشاورزی و باغ داری می رسد. شبستر از شمال با مرند از غرب و جنوب با درياچه اروميه و از شرق با شهرستان هريس هم جوار است. شهر شبستر در مسير راه اصلی تبريز – سلماس است. فاصله شبستر تا سلماس ۹۳ و تا تبريز ۶۰ كيلومتر است. راه آهن تبريز – تركيه از ۴ كيلومتری شهر عبور می كند.
اماکن مذهبی - شبستر:
مسجد جامع تسوج - شبستر: مسجد تسوج يکي از آثار بسيار قديمي مذهبي است. که بر پيشاني مدخل آن فرماني صفوي مربوط به قرن دهم هجري قمري باخط ثلث برجسته بر روي سنگي نقش شده است. اين مسجد ۲۴ ستون و۳۵ گنبد آجري دارد.
مقبره شيخ محمود شبستري - شبستر: اين آرامگاه در وسط شهر شبستر و در وسط باغي موسوم به باغ گلشن قرار دارد ومحل دفن سعدالدين محمود بن عبدالکريم بن يحيي (از مشاهير وعرفاي آذربايجان وخالق مثنوي معروف گلشن راز) واستادش بهاءالدين يعقوب تبريزي است. تاريخ بنا به اواخر قرن ششم واوايل قرن هقتم هجري قمري مربوط است. و به وسيله حاج ميرزا آقاسي وزير محمد شاه قاجار تجديد عمارت شده است.
جاذبه های طبیعی - شبستر:
آبشارعيش آباد - شبستر: اين آبشار در قسمت کوهستاني ميشوغربي در نزديکي روستاي عيش آباد واقع شده است. بخشي از جاده منتهي به محوطه آبشار اتومبيل رو وبخشي ديگر خاکي است. آبشار عيش آباد حدود ۱۵ متر ارتفاع دارد. محوطه پيرامون آبشار را کوه و دره زيبايي در بر گرفته است.
