شیراز از دیگر کلان شهر های ایران است که مرکز استان فارس بوده و قدمت بسیار زیادی دارد.
?طبق آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395، جمعیت این شهر بالغ بر 1،565،572 نفر می باشد. البته این شمارش با احتساب ساکنان حومه به 1،869،001 می رسد. شهر باغ های ایران به عنوان ششمین کلان شهر و پرجمعیت ایران محسوب می شود.شهر شیراز به عنوان شهر شاعران، ادبیات، گل، شراب (درزمان های گذشته و قبل از پدید آمدن انقلاب اسلامی) شناخته می شود. همچنین به دلیل وجود بسیاری از باغ ها و درختان میوه ای که در این شهر دیده می شود، فوق العاده دوست داشتنی است. به عنوان مثال باغ ارم، باغ دلگشا و باغ های متعدد دیگر نماد این شهر به عنوان شهر باغ ها هستند. شیراز دارای اجتماعات مهم یهودی و مسیحی بوده با این که جمعیت بیشتر این شهر مسلمان هستند.
جغرافیا
?شهر شیراز، مرکز استان فارس به طول ۴۰ کیلومتر و عرضی متفاوت بین ۱۵ تا ۳۰ کیلومتر با مساحت ۱۲۶۸ کیلومتر مربع به شکل مستطیل و از لحاظ جغرافیایی در جنوب غربی ایران و در بخش مرکزی فارس قرار دارد. اطراف شیراز را رشته کوه‌های نسبتاً مرتفعی به شکل حصاری استوار، احاطه کرده‌اند که از لحاظ سوق‌الجیشی و حفظ شهر اهمیت ویژه‌ای دارند این شهر از سمت غرب به کوه دراک، از سمت شمال به کوه‌های بمو، سبزپوشان، چهل‌مقام و باباکوهی (از رشته‌کوه‌های زاگرس) محدود شده‌است.
?مختصات جغرافیایی شیراز عبارتست از ۲۹ درجه و ۳۶ دقیقه شمالی و ۵۲ درجه و ۳۲ دقیقه و ارتفاع آن از سطح دریا بین ۱۴۸۰ تا ۱۶۷۰ متر در نقاط مختلف شهر متغیر است. رودخانهٔ خشک شیراز رودخانهٔ فصلی است که پس از عبور از شهر شیراز به سمت جنوب شرقی حوضهٔ خود متمایل شده و به دریاچه مهارلو می‌ریزد
تاریخچه
?تیرازیس، شیرازیس و شیراز نام های مختلف شیراز هستند که طبق مستندات تاریخی و لوح های سنگی ایلامی، نشان می دهد این شهر که به تیراژه هم معروف می باشد در 2000 سال قبل از میلاد مسیح بنا شده است. این شهر زیبا و دیدنی در سلسله های پادشاهی صفاری، بوییه و زندیه پایتخت ایران بوده است. شهر نرگس ها در زمان بنی امیه به محل فعلی منتقل شده که قلعه ابو نصر، مکان اول آن بوده است.
?شهر شیراز از گذشته تا کنون به دلیل موقعیت مکانی خوب، منطقه ی حاصل خیز و مکانی برای مبادلات تجاری، مورد توجه بوده است. همین امر سبب داد و ستد کالا میان عشایر، کشاورزان و باغداران می شده تا معیشت خود را به دست بیاورند. علاوه بر این موارد قرار گرفتن در جاده های تجاری به سمت بندر عباس و بوشهر، دلیل دیگری برای مهم بودن این شهر به شمار می رود. شهر حافظ و سعدی شیرین سخن به دلیل وجود ابنیه های تاریخی، فرهنگی، طبیعی و مذهبی همیشه مورد توجه توریست ها و جهانگردان بوده است.شیراز در سال 693 توسط بنی امیه تأسیس و مرمت شد و تحت سلسله های پادشاهی پی در پی در سده های 9 و 10 و 11 میلادی به وجود آمد. در قرن سیزدهم میلادی این شهر به قدری پیشرفت کرد که دانشمندان و هنرمندان بسیاری گرد هم آمدند و این شهر را به قطب فرهنگ و هنر ایران بدل کردند. البته بیشتر پیشرفت این شهر مربوط به دوران پادشاهی زندیه است که بیشتر آثار تاریخی به جا مانده شهر،از این سلسله می باشد.
آب و هوای شهر شیراز
?میانگین دمای سالیانه ی شیراز به صورت متوسط ۱۸ درجه، بارش سالیانه ۳۳۷ میلی متر و تعداد روزهای یخبندان ۲۹ روز است. شیراز در منطقه ی معتدل شمالی قرار دارد و آب و هوای آن سرد است ولی به سبب ارتفاع زیاد از سطح دریا از نقاط هم عرض خود، مانند کازرون و گناوه بسیار خنک تر است. بارندگی آن در فصل های پاییز و زمستان و اوایل بهار است.
?از قدیم جغرافی دانان، فارس را به دو بخش گرمسیر و سردسیر تقسیم کرده اند. به یاد داشته باشید که برای سفر به شیراز، بهترین زمان سفر به این شهر، ماه اردیبهشت است. در این ماه نه از شلوغی های نوروز خبری هست و نه از گرمای تیر و مرداد.
غذاهای معروف شیراز
?آب پیازک یا اشکنه شیرازی :اشکنه غذایی است که در سراسر ایران طبخ می شود اما در هر جا به شیوه ای ی مختلف و مخصوص. اشکنه ی شیرازی از غذاهای محلی شیراز است و قدیمی های این شهر هنوز هم این غذا را درست می کنند.
در تهیه ی این غذا از پیاز، تخم مرغ، شنبلیله، نعناع خشک، نمک و زردچوبه استفاده می شود.
?دو پیازه آلوی شیرازی :برای تهیه ی این غذا از سیب زمینی، پیاز، گوجه، رب و ادویه استفاده می شود. ابتدا سیب زمینی را آب پز و خرد می کنند سپس آن را با پیاز داغ، گوجه و رب ترکیب می کنند. پخت این آسان و از غذاهای پرطرفدار شیراز است.
?شیرازی پلو :برای تهیه ی این غذای خوشمزه از برنج، بادمجان، مرغ، ماست، زعفران دم کرده، ، زرشک و ادویه استفاده می شود. این غذا طرفدران بسیاری دارد و معمولا همه از عطر و طعم آن راضی می شوند.
?کوفته هلوی شیرازی :کوفته هلو از دیگر غذاهای محلی شیراز است که در جای دیگری پیدا نمی کنید. گوشت چرخ کرده، آرد نخودچی، تخم مرغ، پیاز، هویج یا نرگسی مواد اولیه این غذا را تشکیل می دهند.
?شکرپلو:در این غذا از برنج، شکر، زعفران و مغز پسته و بادام و خلال پوست نارنگی استفاده می شود.
?یخنی نخود :این غذا از گوشت، نخود، سیب‌زمینی، پیاز، نمک و زرد چوبه تهیه می شود. در بیشتر نقاط ایران آبگوشت را به این روش تهیه می کنند.
?هویج پلو :در پلوی شیرازی از برنج، شکر، گوشت چرخ کرده، زعفران، پیاز، دارچین و نمک تهیه می شود و طعم بسیار مطبوعی دارد.
صنایع دستی و صنعتی شیراز
?قالی بافی، تولید ظروف نقره، خاتم کاری، گلیم بافی و جاجیم در دهکده ها و در میان قبایل شیراز مرسوم بوده که از جمله صنایع دستی آن به شمار می رود. تولید سیمان، شکر، کود، محصولات نساجی، محصولات چوبی، فلزکاری، فرش و ... تنها بخشی از صنایع صنعتی شیراز هستند.
?پالایشگاه نفت از دیگر صنایع مهم در شهر نرگس ها است که البته 53٪ از لوازم الکترونیکی ایران در شیراز سرمایه گذاری شده اند. این شهر محل نخستین نیروگاه خورشیدی ایران بوده و اخیراً اولین توربین بادی شهر، بالای کوه باباکوهی نصب شده است.
جاذبه های شهر شیراز
حمام وکیل
?حمام وکیل در دوره زندیه در مرکز شیراز، در نزدیکی بازار وکیل ساخته شد. در ساخت این حمام از پیشرفته ترین معماری زمان خود استفاده شد. گرم خانه با سنگفرش پوشیده شده و در زیر سنگفرش ها دالان هایی باریک وجود دارد تا هوای گرم و بخار در آن جریان یابد و باعث گرم شدن کف حمام شود.
?برای اینکه از ورود هوای سرد به داخل حمام جلوگیری شود درب ورودی آن را کوچک ساخته اند و ورودی به رختکن، زاویه دار ساخته شده است.
سعدیه
?سعدیه جایی است که سعدی در اواخر عمر خود در آنجا زندگی کرد و پس از مرگ هم در همان جا به خاک سپرده شد. آرامگاه این شاعر بزرگ یک گنبد فیروزه ای دارد که بر روی ۸ ستون مختلف قرار گرفته، دیوارهای آن مرمرین است و قبر سعدی در وسط آن قرار دارد.
حافظیه
?آرامگاه حافظ، شاعر قرن هشتم، در شیراز قرار دارد و این مکان یکی از جاذبه های تاریخی این شهر است. این آرامگاه ۶۵ سال بعد از درگذشت حافظ به دست وزیر حاکم وقت در شیراز ساخته شد و در طول سال ها بارها مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت.
?حافظیه دو صحن شمالی و جنوبی دارد و تالاری به طول ۵۶ متر و عرض ۸ متر این دو صحن را از هم جدا کرده است. این تالار باشکوه ۲۰ ستون سنگی به ارتفاع ۵ متر دارد.
دروازه قرآن
?با ورود به شهر شیراز اولین بنایی که می بینید دروازه قرآن است. در دوره زندیه این درواز را بازسازی کردند و دو قرآن نفیس در بالای آن قرار دادند. بعدها دروازه به دستور رضاخان ویران شد و سال ها بعد بازرگانی شیرازی دوباره دروازه ای دیگر ساخت.
ارگ کریم خان
?ارگ کریم خان در مرکز شهر شیراز و در مجاورت میدان شهرداری قرار دارد. همان طور که از نام مکان پیدا است، ارگ در دوره‌ی زندیه، بین سال‌های ۱۷۶۶ تا ۱۷۶۷ میلادی و به عنوان مکانی برای زندگی کریم خان زند ساخته شد. در زمان سلسله‌ی پهلوی این مکان به زندان تبدیل شد و به همین خاطر آسیب‌هایی به آن وارد شد.
مسجد نصیرالملک
?نصیرالملک از مساجد قدیمی شیراز است که در نزدیکی شاه چراغ قرار دارد. این مسجد از نظر کاشی کاری و مقرنس باارزش ترین مسجد ایران است. به کار بردن شیشه های رنگی در این مسجد باعث شده که به آن لقب مسجد صورتی ایران را بدهند، وقتی نور خورشید به شیشه های رنگی این مسجد می تابد شبستان آن رنگارنگ و رویایی می شود.
?این مسجد در سال ۱۲۹۳ توسط سلسله قاجار ساخته شد و از یک منزل، تالار آیینه، مسجد، آب انبار و حمام تشکیل شده است.
خانه قوام
?خانه قوام یا نارنجستان قوام شیراز یکی از زیباترین خانه باغ های ایرانی است که همانطور از نامش پیداست، دارای حیاطی با درخت های نارنج است. این خانه از املاک خاندام قوام و حاج ابراهیم خان کلانتر در دوران قاجار بودند که به دلیل ثروتمند بودن نفوذ زیادی داشتند.
?از این خاندان عمارت ها و باغ های فراوانی به جای مانده است اما این خانه به دلیل باغ زیبا و پرسپکتیوی که دارد شما را مجذوب خود می کند. ایوان این خانه بسیار زیبا آینه کاری، معرق کاری، گچ بری و کاشی کاری شده است. هم اکنون در طبقه پایین آن یعنی در سرداب موزه ای از اشیای پروفسور پوپ ایران شناس معروف وجود دارد.
باغ عفیف آباد
?این باغ زیبای ایرانی در دوران صفویه به عنوان تفرج گاهی برای پادشاهان صفوی ساخته شد. پس از آن در دوران قاجار توسط میرزا علی خان قوام‌الملک خریداری و دوباره بازسازی شد.
?امروزه این باغ ایرانی به باغ موزه تبدیل شده است و موزه عبرت، موزه ارتش و موزه سلاح های ارتشی در آن بر پا شده است. عمارت میانی باغ توسط میرزا علی خان قوام الملک ساخته شده است.
بازار وکیل
?بازار وکیل در مجاورت میدان شهرداری و در نزدیکی ارگ کریم خان قرار دارد. این بازار سنتی زیبا در دوره زندیه با گچ و آجر ساخته شد و هنوز هم قطب اقتصادی شیراز است.
