قم یکی از کلان‌شهرهای ایران است که در ۱۴۰ کیلومتری جنوب تهران واقع‌شده است. این شهر در کنار رودخانه قم رود در دشت قم قرار دارد و در زمان‌های قدیم به خاطر قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم دارای اهمیت ارتباطی زیادی بوده است. شهر قم لقب‌های فراوانی دارد، اما لقب رسمی این شهر در رسانه‌ها، پایتخت مذهبی ایران خوانده می شود.همچنین قم عناوین دیگری مانند حرم اهل‌بیت، شهر علم، شهر کریمه اهل‌بیت نیز دارد. شهر قم دارای آب‌وهوای گرم و نیمه‌خشک است و تابستان هایی گرم را به دنبال دارد.
یکی از اصلی‌ترین علل شهرت شهر قم به خاطر حرم حضرت معصومه است که این شهر را به پایگاه تشیع تبدیل کرده واست. از طرفی تأسیس حوزه علمیه نیز باعث شده تا این شهرت شیعی پیدا کند و امروزه به عنوان بزرگترین پایگاه تشیع در جهان شناخته شود.
علت نامگذاری شهر قم
در ابتدا این شهر محل سکونت قوم زرتشتی بوده که ممجان نامیده میشده است. جالب است بدانید که در زبان عرب، به جمع شدن آب در یکجا قم می‌گویند و به همین خاطر و دلیل جمع شدن آب‌ها در این منطقه، نام قم بر روی آن گذاشته شده است.
شهر قم یکی از مهاجرپذیرترین شهرهای ایران است که سالانه تعداد زیادی از افغانستان، پاکستان، عراق و سوریه به این شهر مهاجرت می‌کنند و در حوزه‌های علمیه مشغول تحصیل می‌شوند.
هنر شهر قم
از هنرهای سنتی خاصی که در قم رایج است میتوان به کاشی تراشی، آجر تراشی، منبت‌کاری و قالی‌بافی اشاره داشت
فرش قم محبوبیت جهانی دارد که با طرح‌های سنتی و ابتکاری با ابریشم بافته می‌شود. در شهر قم کارگاه‌های مجهزی برای انجام عملیات قالی وجود دارد. این مساله موجب شده تا برای چندین نفر اشتغال‌زایی شود.
اکنون بیش از ۲۰۰۰ کارگاه منبت‌کاری در قم به فعالیت می‌پردازند. شهر قم به‌خاطر اصلی‌ترین و بزرگترین قطب این هنر در ایران معروف است و قدیمی‌ترین اثر منبت‌کاری آن به هفت هزار سال پیش برمی‌گردد. این هنر دو نوع ریزودرشت دارد که بر روی چوب و عاج و استخوان انجام می‌گیرد و شامل مجسمه‌سازی نیمرخ و تمام‌رخ، گلبرگ‌های اسلیمی است.
پوشش زنان و مردان
پوشش زنان قمی چادر است که البته در کنار آن از سرپوش‌هایی مانند نقاب، چارقد و عبا هم استفاده می‌شود. در زیر چادر هم پیراهن راسته، شلوار با پارچه‌های ساده و گل‌دار و گیوه پوشیده می شود. مردان نیز در زمان‌های قدیم کلاه‌های بافتنی، نخی، پوستی، نمدی و شاپو بر سر می‌گذاشتند و تن‌پوش مردان قمی پیراهن یقه شیخی، جلیقه، کت و قبا بوده که به همراه شلوارهای ساده و گشاد از جنس کرباس می‌پوشیدند. پاپوششان نیز گیوه یا نعلین بوده که امروزه مردان قمی از لباس ساده پارچه‌ای یا تی‌شرت و کتان استفاده می‌کنند.
جاهای دیدنی شهر قم
مسجد جمکران
این مسجد بنا به روایت‌ها به دستور امام زمان (عج) در 1000 سال پیش ساخته‌شده است. این بنای زیبا قبلا با نام‌های مسجد صاحب‌الزمان (عج) و مسجد حسن بن مثله جمكراني شناخته میشده که امروزه با اسم جمکران در میان مردم ایران و جهان مشهور است.
جمکران در تمام طول سال پذیرای تعداد زیادی زائر است، مخصوصاً 13 تا 15 شعبان در زمان مولود امام زمان که تعداد زائران به اوج خود می‌رسد.
بازار قدیمی قم
بازار قم یکی از زیباترین بازارهای قدیمی ایران از لحاظ معماری است. این بازار دارای بخش‌های مختلفی مانند چهارسوق، تیمچه، سرا و دو راسته سرپوشیده با پوشش گنبدی است که دریچه‌هایی برای تهویه و نور رسانی در بردارد. به دلیل آب‌وهوای کویری شهر، تابستان‌های بسیار گرم و زمستان‌های بسیار سرد قم را همراهی می کند که دلیل سرپوشیده بودن بازار هم همین وضعیت جوی است.
خانه یزدان پناه
خانه‌ی یزدان پناه یکی از بناهای قدیمی و تاریخی شهر قم به حساب می آید که قدمتی حدوداً ۱۲۰ سال دارد و در محله‌های باغ پنبه قم واقع‌شده است. این بنا دارای ۱۰ اتاق است و داخل آن پر از راهروهای پرپیچ‌وخم دالانی می باشد.
خانه یزدان پناه تا سال‌های اخیر کاربری مسکونی داشته و برای مدتی نیز به موزه صنایع‌دستی قم تبدیل شده است. اما در حال حاضر به بخش خصوصی واگذارشده و تبدیل به یک رستوران سنتی شده است.
حمام حاج عسگر خان
حمام حاج عسگر خان در بافت قدیمی شهر قم واقع گشته و مربوط به اوایل دوران قاجار است. این مجموعه دارای سه بخش است که دو بخش آن مربوط به حمام و یک بخش آن مربوط به چاله‌حوض است. در این بنا همچنین دو گنبد وجود دارد که زیر گنبد اول رختکن و زیر گنبد دوم محلی برای شستشو قرار داده شده است.
گنبد سبز قم
مجموعه باغ گنبد سبز دارای سه مقبره تاریخی است که در دروازه کاشان قرار دارد. گچ‌بری‌های به‌کاربرده شده همانند گنبد سلطانیه است که دارای معماری خاصی است و همین امر باعث شده تا به گنبد سبز معروف شود.
کتیبه‌هایی روی بنای مقبره‌ها قرار دارند که هرکدام نشان‌دهنده محل دفن خواجه اصل‌الدین و خواجه علی صفی است، اما کتیبه مقبره سوم تخریب‌شده به همین دلیل مشخص نیست این مقبره متعلق به چه کسی است
جهت آشنایی بیشتر با استان های کشور می توانید به سامانه سراسری زمات مراجعه کنید
