مشگین شهر یا مشکین شهر دومین شهر استان اردبیل است که در دامنه کوه سبلان قرار دارد.
این شهر در كنار رودخانههای پر آبی مانند خياو، انار، مشگين چای و چندين رود ديگر و در دامنه شمالی كوهستان معروف سبلان و چندين كوهستان ديگر واقع شده است.
چشمه های طبیعی آبگرم، مجتمعهای آبدرمانی، گردشگاههای فراوان طبیعی، آثار زیاد تاریخی و باستانی، سایتهای متعدد پرواز با پاراگلایدر و نیز مجموعه پل معلق مشگین شهر که مهیجترین و بینظیرترین پل پیاده رو در خاورمیانه است، باعث تبدیل شدن این شهر به یکی از قطبهای گردشگری ایران شده است.
جغرافیا
مشگین شهر یکی از شهرهای معروف استان اردبیل است در ۹۰ کیلومتری مرکز استان و در ۲۹۵ کیلومتری تبریز از راه اردبیل و در ۱۶۸ کیلومتری تبریز از راه اهر واقع است. مشگین شهر در ارتفاع ۱۴۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. کوه بسیار زیبای سبلان با دامنههای بهشتی در فاصله ۲۵ کیلومتری از این شهرستان (۴۵ کیلومتری از مرکز شهر) قرار دارد.
اين شهر مساحتی تقریبا برابر با ۱۵۳۰ كيلومتر مربع دارد که طولش ۵۱ كيلومتر (امتداد شرقی-غربی) و عرضش ۳۰ كيلومتر است.
همسایگان مشگین شهر از شمال شرق و شرق کشور آذربايجان، از شمال غرب دشت مغان، از جنوب شرق شهرستان اردبيل، از جنوب غرب شهرستان سراب و از غرب شهرستانهای اهر و تبريز هستند. از مسیرهای دسترسی این منطقه میتوان به مسیر مشگین شهر-اهر به طول ۶۲ کیلومتر و راه مشگین شهر-اردبیل به طول ۸۵ کیلومتر اشاره کرد.
قله سبلان با بلندی ۴۸۱۱ متر بلندترين نقطه مشگین شهر است. سبلان از بلندترین کوههای ایران بوده و اکثرا از برف و یخ پوشیده شده و دارای چشمههای آب گرم و سرد بسیاری است. این شهرستان به صورت دشت وسیعی است که با شیب تند به زمینهای پست شمالی محدود میشود. دامنههای شمالی و شمالی غربی مشگین شهر، تودههای آتشفشانی سبلان است که به طور متوسط ۲۰۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع داشته و بخش جنوبی مشگین شهر بوده و بلندترین و پرشیب ترین قسمت این شهرستان را شامل میشود. بلندی قسمت شمالی و غربی آن بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ متر است. بقیه زمینها تخت بوده و شیب ملایمی در راستای شمال و شمال شرقی دارند که در نهایت به دشت مغان ختم میشوند.
اقلیم
مشگین شهر متشکل از چهار اقلیم مدیترانهای گرم و خشک، مدیترانهای معتدل، استپی سرد و کوهستانی سرد است. طول ماههای خشک و نیمهخشک و یخبندان آن پنج تا هشت ماه است. متوسط بارش سالیانه در آن ۳۰۰ میلیمتر است.
تاریخچه
میمند، خیاو، وراوی، بیشکین و مشکین شهر نامهایی است که در گذشته به مشگین شهر نسبت داده میشد.
این شهر در گذشته گذرگاه و پناهگاهی برای سوداگران و درماندگان به حساب میآمد. سكههای یافت شده از منطقه نشان دهنده این است که قدمت این منطقه به زمان اتابكان آذربايجان برمیگردد. اما از یافتههای باستانشناسی از منطقه شهریری و اخیرا از روستای خرم آباد چنین به نظر میرسد که این شهرستان به بیش از ۸ هزار سال پیش از میلاد (دوران عصر آهن) مربوط میشود. همچنین سنگنبشته منسوب به شاپور دوم ساسانی، که در ۱۵۰ متری غرب کهنه قلعه قرار داشته است، تاریخ این شهر را تا دوره ساسانیان (سال ۳۳۷ میلادی) نشان میدهد.
مردمشناسی
سرشماری سال ۱۳۹۰ نشان میدهد که جمعیت این شهر در این سال برابر با ۱۵۱۱۵۶ نفر است. مردم مشگین شهر پیرو دین اسلام و مذهب شیعه هستند. همه مردم شهر تقریبا آذربایجانی بوده و به زبان ترکی آذربایجانی صحبت میکنند.
در برخی از مناطق استان اردبیل مانند منطقه مغان و ارسباران و در میان عشایر كوچنشین و میان روستاییان، عموما زنان و مردان از لباسهای محلی استفاده میکنند. مردان ایل فاقد پوشاک اختصاصی بوده و كت و شلوار و كلاه آنان معروف به كِپی (kepi) یا كلاه ترک داری بوده که پوشاک مردان شاهسونی را تشکیل میدهد. بانوان نیز از روسری موسوم به چارقد گلداری، پیراهن بلند، تنبان (نوعی شلیته)، جلیقه و كفشهای دستدوزی استفاده میکنند.
محصولات کشاورزی
شهرستان مشگین شهر یکی از بهترین تولید کنندگان انگور، بخصوص انگور زرد، در کشور و حتی خاورمیانه می باشد، ضمن اینکه محصولات سیب این شهرستان شهرت فراوانی دارد. از تاکستانهای مهم انگور در شهرستان می توان به تاکستانهای لاهرود، ارجق، فخرآباد، لحاق و نقدی اشاره نمود. از باغات مهم سیب هم میتوان باغات روستاهای بارزیل، دستگیر، عربلو، حاجیلو، آق درق و تبنق را نام برد. البته قابل ذکر است که جای جای شهرستان پر است از باغات میوه و مزارع کشاورزی که ذکر نام همه در این مقال نمی گنجد. از دیگر محصولات مهم کشاورزی شهرستان می توان به هلو، شلیل، خربزه، گندم و جو اشاره نمود. ضمن اینکه در حاشیه رودخانه قره سو بخصوص روستای کوجنق، شالیزار وجود داشته و برنج در آن کشت می شود.
صنایع دستی
هنرهای دستی مشگین شهر از قدمت و اصالت خاصی برخوردار است. قالی بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی و سفالگری از صنایع دستی این شهر است.
سوغات
عسل سبلان از سوغاتیهای مشهور این شهر است، این سوغاتی ارزشمند حاصل گردههای بیش از ۴۰ گل و گیاه مختلف در دامنه کوهستان سبلان است. گیاهان دارویی و لبنیات از دیگر سوغاتیهای مشگین شهر است.
دیدنیهای مشگین شهر
پل معلق مشگین شهر، قلعه قهقهه، پارک جنگلی مشگین شهر، آب گرم شابیل و دریاچه آت گولو شیروان دره، قبرستان یئری، مقبره تاریخی شیخ حیدر، تنگه قشلاق، کهنه قلعه، دریاچه قله سبلان، کوه سبلان، شیروان درهسی، هوشنگ میدانی، مجتمع آبدرمانی قینرجه، مجتمع آبدرمانی ولزیر، مجتمع آبدرمانی دودو، مجتمع آبدرمانی شفا، مجتمع آبدرمانی آخارباخار، مجتمع آبدرمانی یئل سویی، چشمه آبگرم قوتورسویی، چشمه آبگرم روستای موئیل، منطقه گردشگری کپز، رودخانه قرهسو، سنگنبشته ساسانی، قلعه بربر، نقوش صخرهای شیخ مدی، دیو قالاسی، قلعه ارشق، محوطه تاریخی ایلانلی داغ و غارهای دو طبقه عصر حجر روستای بینهلر از مکانهای دیدنی مشگین شهر است. توصیه میشود حتما به این مکانها سری بزنید چرا که یکی از بهترین قسمتهای سفر به این شهر زیبا است.
ناحیه صنعتی مشگین شهر
درحال حاضر بیش از 80 درصد از واحدهای تولیدی در شهرك صنعتی مشگین شهر فعال بوده و مشغول كار و تولید هستند که برای 400 نفر اشتغال ایجاد کرده اند.شهرك صنعتی مشگین شهر به دلیل دارا بودن قابلیت های متعدد می تواند در رشد و توسعه شهرستان مشگین شهر نقش ارزنده ای ایفا كند.شهرك صنعتی مشگین شهر در 15 كیلومتری بزرگراه مشگین شهر - اردبیل واقع شده و واحدهای مختلف تولیدی از جمله فرآورده های لبنی ، گوشتی ، صنایع پلاستیكی ، سیم و كابل ، سردخانه های صنعتی و صنایع دیگر در این شهرك فعالیت می كنند.مشگین شهر در 95 كیلومتری شمال غرب اردبیل واقع است.