این استان با گستره‌ای برابر با ۱۶٬۴۲۱ کیلومتر مربّع یک درصد از کل وسعت ایران، بیست و دومین استان کشور از نظر پهناوری میباشد.مرکز این استان شهرکرد است. استان چهارمحال و بختیاری از جمله بخش‌های کوهستانی فلات مرکزی ایران محسوب می‌شود و ۳۱ درجه و ۹ دقیقه تا ۳۲درجه و ۳۸ دقیقه عرض شمالی و ۴۹ درجه و ۳۰ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۲۶ دقیقه طول شرقی گرینویچ قرار دارد.
وجه تسمیه
نام چهارمحال و بختیاری اشاره به دو بخش منطقه چهارمحال و منطقه بختیاری دارد. چهارمحال بخشی روستانشین میان اصفهان و منطقه ایل‌نشین بختیاری بود. محال جمع مکسر واژه محل به معنی جا و مکان است و چهار محال یعنی چهار ناحیه که عبارت بودند از: لار، کیار، میزدج و گندمان. در بخش‌بندی کنونی استان، لار در شهرستان شهرکرد، شهرستان سامان و شهرستان بن، میزدج در شهرستان فارسان، کیار در شهرستان کیار و گندمان در شهرستان بروجن قرار می‌گیرد. منطقه بختیاری نیز که از دیر باز کوچ گاه ایل بزرگ یختیاری بوده و هست، هم‌اکنون دربردارنده شهرستان‌های کوهرنگ، اردل و لردگان و بخش ناغان شهرستان کیار میباشد.
هفشجان مرکز پیشین چهارمحال تا پایان عصر صفوی، کیان مرکز چهارمحال در دوره افشاریه، چالشتر مرکز چهارمحال در دوره زندیه و در میانه قاجاریه و شهرکرد یا دهکرد پیشین مرکز استان از دوره پهلوی و به‌طور رسمی از سال ۱۳۵۲ مرکز استان بختیاری و چهارمحال میباشد. منطقه بختیاری استان چهارمحال و بختیاری نیز در واقع بخش گرمسیری ایل بختیاری است که بیشتر کوچ رو هستند.
زبان
مردم استان چهار محال و بختیاری به دو قسمت چهارمحالی‌ها و بختیاری‌ها تقسیم می‌شوند. چهار محالی‌ها عموماً به زبان فارسی و ترکی و با لهجه خاص خودشان صحبت می‌کنند و بختیاری‌ها هم به گویش بختیاری که شاخه‌ای از زبان لری است صحبت می‌کنند. در ۵ شهرستان از ۹ شهرستان این استان زبان گویش بختیاری رایج است که این شهرستان‌ها عبارتند از: اردل، کوهرنگ، فارسان، لردگان و کیار.
در شهرستان‌های شهرکرد، بروجن، سامان وبن لهجه‌های محلی فارسی و ترکی رایج است. به‌طور خاص مردم شهرهای شهرکرد، هفشجان، بروجن و فرخشهر و برخی دیگر مناطق به زبان فارسی صحبت می‌کنند، لهجه‌های دهکردی، هوشگانی، اورجنی و قهفرخی مخصوص شهروندان این استان میباشد که از ریشه فارسی پهلوی است و در آن لغات ترکی و عربی زیادی وجود ندارد. زبان ترکی قشقایی نیز بیش از ۱۲ درصد جمعیت ساکنین استان را شامل می‌شود. به‌طور خاص مردم شهرهای کیان، بلداجی، سامان، بن، فرادنبه و جونقان به زبان ترکی صحبت می‌کنند.
جغرافیا
استان چهارمحال و بختیاری از جمله مناطق کوهستانی فلات مرکزی ایران محسوب می‌شود که در بخش مرکزی رشته کوه‌های زاگرس بین پیش کوه‌های داخلی و استان اصفهان واقع شده‌است. به علت جوان بودن دوره کوه‌زایی و شرایط تشکیل گسل‌های خاص، در این منطقه وجود بلایا و مخاطرات طبیعی بسیاری چون سیل، زلزله و رانش زمین در اکثر نقاط آن مشاهده می‌شود.
اقتصاد
هرچند استان چهار محال و بختیاری در زمینه کشاورزی، باغداری و دام‌داری در سطح کشور مطرح تر است اما صنعت هم در این استان از رونق خوبی برخوردار است.پولکی و نبات از سوغاتی‌های این استان میباشد.
کشاورزی
استان چهارمحال و بختیاری به سبب موقعیت جغرافیایی ویژه و در اختیار داشتن منابع آبی غنی یکی از مساعدترین مناطق برای کشت، پرورش و تولید بادام در کشور ایران است. استان چهار محال و بختیاری با تولید بیش از ۲۰ درصد از مجموع محصول بادام کشور، رتبه اول تولید بادام در ایران را به خود اختصاص داده‌است.بیشتر باغ‌های بادام این استان در شهرستان سامان قرار دارند.
بادام محب (پوست کاغذی) و مامایی مهم‌ترین تولیدات شهرستان سامان میباشد که عمدتا به کشور هند صادر می‌شود و یکی از مهم‌ترین منابع ارز اوری استان میباشد .
صنعتاز مهم‌ترین کارخانه‌های صنعتی استان می‌توان به کارخانه‌های زیر اشاره کرد:
فولادشهرکرد, مالت‌سازی هفشجان , قند هفشجان , خمیر مایه ناغان , گچ فارسان , آرد چلیچه , فولاد فرخ شهر , فولاد بروجن , ورق خودرو چهارمحال , بروجن خودرو , لوازم خانگی برفاب شهرکرد , سیمان شهرکرد , سیمان لردگان , گچ لردگان (سردشت) , پتروشیمی لردگان , گاز کربنیک شهرکرد , نساجی حجاب شهرکرد , ریسندگی بروجن , صنایع شیر و لبنی شهرکرد , نهان گل بروجن , ظریف مصور بروجن , مجتمع کشت و صنعت شهرکرد , شرکت شیر خشک نوزاد پگاه
جاهای دیدنی چهارمحال بختیاری
آبشار دره عشق
اگر اسم زیبای این آبشار شما را علاقمند به دیدنش کرده است باید به شهرستان اردل در ۱۳۰ کیلومتری شهرکرد بروید. در مقابل این آبشار بایستید و شکوه جاذبه های طبیعی این استان را کاملا حس کنید. در دل طبیعت بکر این ناحیه، کوهی را می بینید که آب با سرعت از دل آن بیرون می آید و از ارتفاع ۱۰۰ متری به پایین می ریزد. بعد از مدتی تماشای آبشار دره عشق کمی هم طبیعت اطراف را با دقت بیشتری نگاه کنید و جریان رودخانه کارون و شالیزارها و باغ های اطراف را نگاه کنید.
چشم اندازهای این ناحیه مطمئنا شما را بیشتر از گذشته عاشق طبیعت می کنید. می توانید در میان انارستان ها قدم بزنید و ببینید هیچ چیز مثل بودن در میان طبیعت نمی تواند روحیه تان را تازه کند.
آبشار آتشگاه زیباترین چشمه های شهرکرد
اگر تماشای آبشارهای باشکوه و صدای جوش و خروش آن ها شما را به وجد می آورد استان خوبی را برای طبیعت گردی و گشت و گذار انتخاب کرده اید چون چهارمحال و بختیاری از استان هایی است که در آن آبشارهای زیادی پیدا می کنید.
آبشار آتشگاه نسبت به آبشار دره عشق از مرکز استان فاصله بیشتری دارد و در ۱۹۰ کیلومتری شهرکرد است. در مسیر رسیدن به این آبشار از روستاهای زیبای میلاس و سردشت عبور کردید و جایی در ۴۰ کیلومتری لردگان روستای آتشگاه را می بینید، روستایی که در دره ای جشم نواز و باریک قرار دارد. در وسط دره رودخانه ای در جریان است که در احاطه درختان سربفلک کشیده و سنگ های آهکی است. آبشار آتشگاه در دره ای به ارتفاع ۳ کیلومتر به پایین می ریزد، در این مسیر پستی و بلندی های دره آبشارهای کوچک زیادی را شکل داده که بر زیبایی و جذابیت آبشار افزوده است.
پارک جنگلی پروز
طبیعت زیبای پارک جنگلی پروز ارزش این را دارد که به ۵۰ کیلومتی لردگان بروید و مدتی را در میان طبیعت بکر بگذرانید.
در این پارک، درختان سربفلک کشیده، شالیزارها و چشمه ها طبیعتی را شکل داده که نمی توانید چشم از آن ها بردارید. اینجا آنقدر زیباست که مطمئنا بعدها هم دلتان می خواهد دوباره به آن برگردید و یکبار دیگر غرق طبیعت دلفریب آن شوید. در این پارک قدم بزنید، نفس های عمیق بکشید و از بودن در یکی از زیباترین ستان های ایران لذت ببرید.
غار سراب
غار سراب در ۵۶ کیلومتری جنوب غربی شهرکرد قرار دارد و برای رسیدن به آن باید راه آسفالته دره ای زیبا را پیش بگیرید.در انتهای این مسیر از ماشین پیاده می شوید و تا رسیدن به غار حدود ۱۵ دققیه پیاده روی می کنید.
این غار دارای دو دهانه است و جاری بودن آبی خروشان از یکی از دهانه ها آن را جذاب و تماشایی کرده است. غار موانع طبیعی زیادی دارد برای همین فقط می توانید به حدود ۶۰۰ متر از آن دسترسی داشته باشید. در جای جای دالان طول و دراز غار که در بعضی از قسمت ها ارتفاعش ۱۵ متر است قندیل های زیبایی می بینید.
تالاب گندمان
در میان تالاب های زیادی که در این استان وجود دارد به تالابی بین المللی بر می خورید که نسبت به تالاب های دیگر اهمیت بیشتری دارد: تالاب گندمان. این تالاب با وسعت ۹۸۰ هکتار در شهرستان گندمان قرار دارد و یکی از بهترین جاها برای تماشای پرندگان و طبیعت بکر است.
تـالاب چـغاخـور
در ارتفاعات برآفتاب و کلار تالابی به اسم چغاخور هست که هر سال پرندگان بومی و مهاجر زیادی مثل لک لک سفید، حواصیل، انواع مرغابی آن را برای مهاجرت انتخاب می کنند.
در کنار این تالاب آب و هوای بینظیر را تجربه و محو تماشای چشم اندازهای ناب می شوید. آب تمیز تالاب، کوه های پس زمینه، آسمان آبی و توده های ابر چنان مناظر دلفریبی را خلق کرده اند که دلتان نمی آید از تماشای آن ها دل بکنید.
چشمه کوهرنگ طبیعت چهار محال و بختیاری
برای بازدید از این چشمه زیبا راهی شهرستان کوهرنگ شوید. در دامنه های زرد کوه چشمه کوهرنگ با سرعت بسیار زیادی سرچشمه می گیرد و از راه های پرپیچ و خم می گذرد تا خودش را به دریاچه سد کوهرنگ برساند و از آنجا وارد زاینده رود شود. در اطراف این چشمه چشم اندازهای زیبای طبیعی و عشایری را می بینید که اطراف این دریاچه و جاهای دیدنی کوهرنگ را برای گذران زندگی انتخاب کرده اند.
چشمه دیمه
اگر به دنبال یکی از گوارا ترین آب های دنیا هستید که به داشتن خواص درمانی معروف باشد به روستای دیمه در شهرستان کوهرنگ بروید. چشمه ای که یکی از سرشاخه های اصلی زاینده رود به شمار می رود و آب زلال و خنکی دارد. با رفتن به کنار چشمه دیمه پا به یکی از زیباترین مناطق کوهرنگ گذاشته اید و می توانید یکی از نفس گیرترین مناظر طبیعی را تماشا کنید.
منطقه حفاظت شده سبز کوه
این منطقه ۶۲ هزار هکتار بزرگی دارد و در ســه شهرستان بروجن، لردگان و اردل قرار گرفته است. بزرگی این منطقه و وجود کوه ها، مرتع ها، جنگل ها و آبشارها باعث شده که سه نوع آب و هوای مختلف و حیات وحش متنوع مثل کل، بز، کبک دری، ببر، خرس قهوه ای، سنجاب و … داشته باشد.
جهت آشنایی بیشتر با استان های کشور می توانید به سامانه سراسری زمات مراجعه کنید
