بزرگترین ناحیهی ایران و بیست و چهارمین استان پرجمعیت جهان به شمار میرود، جایی که شکوفاییاش در دوران صفوی آغاز شد و در دوران قاجار نام پایتخت گرفت.
استان تهران، نقطهای از ایرانزمین که قدمت زندگی در آن به ۵ هزار سال پیش از میلاد مسیح بازمیگردد، جایی که با وجود تمام شلوغیها و حجم بالای آلودگی هوای آن، هنوز هم همه ساله افراد زیادی را از نقاط مختلف ایران به سمت خود میکشاند. در استان بزرگی چون تهران امکان ترقی بسیار بیشتر از دیگر شهرهاست، چراکه نه تنها عنوان پایتخت را یدک میکشد، که مهمترین قطب اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشور نیز به شمار میرود.
استان تهران از نظر جمعیتی
بزرگترین ناحیهی ایران بوده و بیست و چهارمین استان پرجمعیت جهان نیز به شمار میرود، جایی که شکوفاییاش در دوران صفوی آغاز شد و در دوران قاجار نام پایتخت به شکل رسمی بر پیشانیاش حک شد.
استان تهران در ابتدا بزرگتر از شکل امروزی خود بود اما در بهمن سال ۱۳۸۸ برخی از قسمتهای آن چون تمام شهرستانهای کرج، ساوجبلاغ و نظرآباد از تهران جدا شدند و به شکلی جداگانه استان البرز را تشکیل دادند، بنابراین استان تهران به مرکزیت تهران که اکنون تهران مرکزی نامیده میشود با تعداد ۴۵ شهر و ۱۶ شهرستان، استان تهران را تشکیل دادند.
از نظر جمعیتی
تهران مرکزی و ارجمند، بزرگترین و کوچکترین شهر استان تهران شناختهشدهاند. تهران مرکزی با جمعیتی بالغبر ۸ میلیون نفر بزرگترین شهر استان تهران و ارجمند با جمعیت ۱.۶۸۸ نفر به عنوان کوچکترین شهر استان تهران شناخته شده است
شرکت شهرکهای صنعتی تهران
در تاریخ ۳ دی ۱۳۶۶ با هدف احداث شهرکهای صنعتی در محدوده استان تهران و تأمین امکانات زیربنایی برای آنها تأسیس گردیده است. این شرکت با بیش از ۲۷ سال سابقه، یکی از گستردهترین و فعالترین مجموعههای صنعتی ایران با رسالت ایجاد بستر مناسب جهت توسعه صنعتی کشور و تجمع صنایع کوچک در سطح استان تهران میباشد. هدف اصلی این شرکت، استقرار صنایع گوناگون و انتقال صنایع آلاینده و مزاحم در شهر تهران به مکانهای مناسب و در راستای حفاظت از محیط زیست است و بدین منظور شرکت شهرکهای صنعتی تهران خود را ملزم به پیروی از مبانی زیر میداند:
• سرلوحه قرار دادن کیفیت خدمات در رأس امور شرکت
• ارائه خدمات نرمافزاری و مشاورهای به متقاضیان واحدهای صنعتی و خدماتی
• بهکارگیری نیروی انسانی کارآمد با انگیزه کارآفرینی و بهرهگیری از مشاوران متخصص
• مشارکت کارکنان در اداره بخشهای مختلف شرکت
• پیادهسازی طرح ساماندهی و بهبود محیط زیست شهرکهای صنعتی
شرکت شهرکهای صنعتی تهران در راستای برقراری توازن بین حفظ محیط زیست و توسعه عوامل اقتصادی و صنعتی و با هدف نیل به توسعه پایدار، اقدامات زیستمحیطی چشمگیری را انجام داده است که عبارتند از:
• استقرار سیستمهای مدیریت زیستمحیطی و تولید پاکتر در شهرک صنعتی با هدف ایجاد شهرک صنعتی سبز
• ساخت تصفیهخانه فاضلاب در شهرکهای صنعتی
• مکانیابی محل دفن بهداشتی مواد زائد جامد و ایجاد سیستمهای مدیریت زبالههای صنعتی در شهرکهای صنعتی و انتخاب مشاور
• توسعه فضای سبز در شهرکهای صنعتی تابعه
• طراحی و احداث شبکه آبیاری قطرهای در شهرکهای صنعتی تابعه با هدف مصرف بهینه آب
• تلاش در جهت تأمین آب آشامیدنی سالم برای واحدهای صنعتی
• مطالعه و ارزیابی اثرات زیستمحیطی ناشی از احداث شهرکهای صنعتی
پوشش گیاهی:
جنگل های طبیعی: در نقاط مختلف استان این گونه جنگلها پراکنده اند؛ در دامنه های جنوبی البرز، ارتفاعات تهران گونه های گیاهی مانند بادام کوهی، پسته، انجیر و زرشک به چشم میخورد.
جنگل های دست کاشت: طی سالهای اخیر، فضاها و پار کهای جنگلی جدید در استان تهران به وجود آمده است. بزر گترین آن ها عبار ت اند از پارک چیتگر در غرب استان و پارک جنگلی لویزان در شمال شرق آن. در سطح استان چندین پارک جنگلی دیگراز جمله سوهانک، وردآورد، سرخ هحصار و توسکا وجود دارد. درختان این پارک ها عمدتاً کاج، اقاقیا و زبان گنجشک هستند.
مراتع: در مناطق شمالی استان، بارش بیش از ٣٠٠ میلی متر در سال، دمای کافی، خاک مساعد و ویژگی های خاص توپوگرافی پوشش گیاهی مناسبی را به صورت مراتع بهاری و تابستانی در کوه و دشت برای دامپروران محلی و عشایری به وجود می آورد. گونه های گیاهی عمده در این مناطق عبارت اند از بنه، گز، خاکشیر، شیرین بیان، قیاق، گون، آویشن، خزه و کنگر.
آب و هوا:
در نواحی مختلف استان تهران به علت موقعیت ویژه جغرافیایی، آب و هوای متفاوتی شکل گرفتهاست. سه عامل جغرافیایی در ساخت کلی اقلیم استان تهران نقش مؤثری دارند:
کویر یا دشت کویر: مناطق خشک مانند دشت قزوین، کویر قم و مناطق خشک استان سمنان که مجاور استان تهران قرار دارند، از عوامل منفی تأثیرگذار بر هوای استان تهران هستند و موجب گرما و خشکی هوا، همراه با گرد و غبار میشوند. سه عامل در آب و هوای استان تهران تاثیرگذار هستند:
رشته کوه البرز در شمال تهران
وزش بادهای بارانزای غربی
دشت کویر در جنوب استان
استان تهران را میتوان به سه بخش اقلیمی زیر تقسیم کرد:
ارتفاعات شمالی: بر دامنههای جنوبی، بلندیهای البرز مرکزی، در ارتفاعی بالای ۳۰۰۰ متر قرار گرفته و آب و هوایی مرطوب و نیمه مرطوب و سردسیر با زمستانهای بسیار سرد و طولانی دارد. بارزترین نقاط این اقلیم، دماوند، فیروزکوه، کلون بستک(در لواسانات) و توچال است.
کوهپایه: این اقلیم در ارتفاع دو تا سه هزار متری از سطح دریا قرار گرفته و دارای آب و هوایی نیمه مرطوب و سردسیر و زمستانهایی به نسبت طولانی است. آبعلی، شهرستان فیروزکوه، شهرستان دماوند، لواسانات (شامل شهر لواسان ،دهستان لواسان بزرگ ،دهستان لواسان کوچک ، منطقه حفاظت شده ورجین ، دشت لار و سد لتیان)، همچنین سد امیرکبیر و دره طالقان در این اقلیم قرار دارند.
نیمه خشک و خشک: با زمستانهای کوتاه و تابستانهای گرم، در ارتفاعات کمتر از ۲۰۰۰ متر واقع شدهاست. هر چه ارتفاع کاهش مییابد، خشکی محیط بیشتر میشود. ورامین، شهریار و جنوب شهرستان کرج در این اقلیم قرار گرفتهاند.
هوای تهران در مناطق کوهستانی دارای آب و هوای معتدل و در دشت، نیمه بیابانی است. تهران در مرز شرایط جوی بری و اقیانوسی قرار گرفته و تمایل آن به موقعیت بری بیشتر از وضعیت اقیانوسی است.
منابع آب:
وجود رودخانههای همیشگی مانند رودخانه کرج، رودخانه جاجرود، رود لار، حبله رود، رود شور یا ابهررود و طالقانرود موجب شده تا استان تهران از لحاظ منابع آب کمبودی نداشته باشد. بیشترین رودخانههای استان از کوههای البرز سرچشمه میگیرند. در استان تهران قناتهای زیادی وجود داشته که در گذشته نه چندان دور در تأمین آب مورد نیاز مناطق شهری و روستایی سهم بسزایی داشتهاند. ولی امروزه با استفاده از امکانات آب لولهکشی که از سدهایی چون سد امیرکبیر، لتیان و رود لار تأمین میشود، آب قناتها و چشمهها فقط برای کشاورزی و آبیاری مصرف میشود و فقط بعضی چشمهها، به ویژه چشمههای آب معدنی که بیشتر در شمال شرقی استان متمرکزند، اهمیت سابق خود را حفظ کردهاند. مهمترین این چشمهها عبارتاند از: چشمه اعلا دماوند، چشمه قلعه دختر، چشمه آب علی هراز، چشمه وله در گچسر، چشمه شاه دشت کرج، چشمه علی در شهرری، چشمه تیزآب، چشمه گله گیله و….
موقعیت جغرافیایی استان تهران
استان تهران در موقعیت جغرافیایی ۳۴ تا ۳۶.۵ درجه عرض شمالی و ۵۰ تا ۵۳ درجه طول شرقی ایران واقع شده است. این استان از شمال با استان مازندران، از غرب با استان البرز، از قسمتهای شرق تا جنوب شرقی با استان سمنان، از جنوب با استان قم و از سمت جنوب غرب با استان مرکزی همسایه و هممرز است.
برخی از مناطق گردشگری استان تهران
۱. تهران: در تهران جاذبههای طبیعی و گردشگری زیادی وجود دارد که ساعتها میتواند شما را سرگرم کند. پارک ملت، بوستان ساعی، پارک شهر، باغموزه سینما، پل طبیعت، بازار تجریش، میدان آزادی، برج میلاد، موزه هنرهای معاصر، تئاتر شهر، موزه جواهرات ملی، باغ گیاهشناسی، بازار بزرگ تهران، پارک جمشیدیه، خانه مقدم تنها بخشی از مواردی هستند که در لیست جاذبههای گردشگری تهران جای گرفتهاند.
۲. اسلامشهر: از دیگر مناطق گردشگری استان تهران که در شهرستان اسلامشهر واقع شدهاند میتوان به تپه واوان، تپه میمنت، تپه مافینآباد، تپه سالور، تپه باستانی سیاب و تپه چیچک لو اشاره کرد.
۳. پاکدشت: اگر روزی گذرتان به شهرستان پاکدشت افتاد حتماً از مناطقی همچون یخچال پیرداغلان، پل کبود گنبد و امامزاده سبزپوش بازدید کنید.
۴. ورامین: این شهر با تاریخی کهن که به دورههای قبل از اسلام برمیگردد جاذبههای زیادی را در دل خود نهفته است. قلعه ایرج، قلعه نارین، برج و آبانبار علاءالدوله، آبانبار دیر گچین و حصار گلی، یخچال حصار کوچک و علیآباد، تپه شغالی، پل فیلستان، پل باقرآباد، زندان افغان ازجمله جاذبههای دیدنی در ورامین هستند. در کنار این جاذبهها در ورامین میتوان از اماکن مذهبی همچون امامزاده یحیی، امامزاده جعفر، امامزاده عبدالله و شاه حسین نیز نام برد.
۵. دماوند: اما در لیست مناطق گردشگری استان تهران جاذبههایی که به شهرستان دماوند مربوط میشوند عبارتاند از امامزاده سلطان مطهر، امامزاده عبدالله، مسجد جامع دماوند، مسجد سلجوقی، بقعه سید گتهمیر، مقبره شیخ شبلی، دژ گل خندان، پل جاجرود، برج شبلی، چشمه تیزآب، چشمه قلعه دختر، چشمه آب علی، آبشار لار، آبشار شکراب، غار رودافشان، دریاچه سد لتیان، دریاچه تاروممج و غار گل زرد اشاره کرد.
۶. رباطکریم: کاروانسرای فتحعلی شاه یکی از جاذبههای دیدنی شهر رباطکریم است که در مسیر جاده تهران ساوه واقع شده است.
۷. ری: ری به عنوان قدیمیترین شهر استان تهران جاذبههای زیادی دارد، بقعه بیبی شهربانو، آستانه حضرت عبدالعظیم، بقعه بیبی زبیده، بقعه شیخ صدوق، کلیسای تادیوس، زندان هارون، برج نقارخانه، قلعه گبری، تپه چشمهعلی، برج طغرل، کاروانسرای قصر بهرام تنها بخشی از جاذبههای دیدنی کهن شهری همچون ری هستند.
۸. شمیرانات: ازجمله جاذبههای این بخش از تهران که نام آنها را در لیست جاذبههای گردشگری تهران نیز خواهید دید عبارتاند از: کاخ نیاوران، کاخ سعدآباد، باغ فرمانیه، باغ فردوس، قصر ضحاک، قلعه دختر ضحاک، مقبره خواجه موسی، آتشگاه قصران، توچال، آبشار پسنگ، آبشار سوتک، پناهگاه پلنگ چال، پناهگاه شیرپلا و غیره.
۹. شهریار: تپه جوقین، تپه پاکلی، کاروانسرای سنگی، تخت رستم، تخت کیکاووس، بقعه شاهزاده سلمان، امامزاده بیبی سکینه و پل بادامک بخشی از جاذبههای دیدنی شهرستان شهریار هستند.
۱۰. فیروزکوه: در بزرگترین شهر استان تهران میتوانید از مناطق دیدنی همچون پل سنگی گچسر، نقش برجسته تنگه واشی، آبشار شرکاب، دریاچه آهنگ، غار ابنهون، نقش برجسته ناصرالدینشاه، دریاچه سد لار، امامزاده عبدالله و امامزاده هاشم، چشمه قلعه دختر، زیرآب، پل فیروزکوه، پل سنگی گچسر دیدن کنید.
استان تهران با مساحتی حدود ۱۳ کیلومتر، میزبان یکی از بزرگترین و پرجمعیت شهرهای ایران و حتی جهان استکه اقوام مختلف با فرهنگهای متفاوت را در خود جای داده است. فیروزکوه، بزرگترین شهر این استان و بهارستان کوچکترین شهر این استان از نظر مساحتی هستند.
در لیست جاذبههای گردشگری تهران اماکن و مناطق دیدنی بسیاری دیده میشود که ازجمله آنها میتوان به دربند و درکه، دریاچه سد لار، کاروانسرای فتحعلی شاه، زندان هارون، برج میلاد و غیره اشاره کرد که در تهران مرکزی یا شهرستانهای اطراف قرارگرفتهاند.
خط تولید زغال فشرده کومور ماشین آسیا، خط کامل تولید انواع ذغال ساخت کوره صنعتی تمام اتوماتیک تولید کل سیستم قطعات دستگاه ذغال فشرده چینی، ذغال لیمو،