بندرلنگه یکی از شهر‌های استان هرمزگان در کرانهٔ ساحلی خلیج فارس، مرکز شهرستان بندرلنگه و یکی از بنادر مهم در جنوب ایران است. اتصال از سه جهت به شبکه جاده‌ای کشور، موقعیت مناسب قرارگیری بندر به لحاظ جغرافیایی، نزدیکی به تنگه هرمز و آب‌های بین‌المللی، باعث شده تا این شهر به‌عنوان بندری تجاری در عرصه ملی و بین‌المللی مطرح باشد و به عنوان یکی از کانون‌های ثقل تجارت دریایی در ساحل شمالی خلیج فارس قلمداد شود. بندرلنگه به‌واسطه اینکه تا حدود هفتاد سال پیش مرکز عمده صید مروارید دنیا بوده به بندر مروارید معروف بوده‌است. همچنین بندرلنگه زمانی به‌عنوان «یکی از بنادر عمده ایران»، «عروس بنادر ایران»، «پررونق‌ترین شهر ساحلی ایران» هم شناخته شده‌است. بندرلنگه به دلیل موقعیت مخصوص جغرافیایی، از گذشته‌های دور به‌عنوان یک ایستگاه ترانزیتی بار و مسافر فعالیت می‌کرده و در کتاب‌های متعدد که توسط منابع انگلیسی، هلندی و عربی دربارهٔ بنادر خلیج فارس چاپ شده به فعالیت‌ها و موقعیت بندرلنگه اشاره شده‌است. شهر بندرلنگه را باید شهر مساجد و برکه‌ها نامید، زیرا در این شهر برکه‌ها (آب‌انبار) و مساجد ارزشمندی وجود دارد که بیشتر آن‌ها در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌اند.
?تاریخ
سابقه استفاده از مزیت‌های تجاری لنگه به عنوان بندر به دوره هخامنشیان برمی‌گردد، روزگاری که بندر گوگانا (نام قدیمی لنگه) به عنوان یکی از بنادر اصلی تجاری خلیج فارس در ایران باستان شناخته می‌شد. این بندر در زمان کریم خان زند با ارتباطات دریایی و رونق تجاری آباد شد.
بندرلنگه از سال ۱۲۱۳ خورشیدی (۱۸۳۴میلادی) تا حدود شش دهه بعد (سال ۱۲۷۷ خورشیدی/ ۱۸۹۷میلادی) بندر اصلی منطقهٔ حکومت لارستان و محل آمد و شد کالا‌های وارداتی و صادراتی خلیج فارس بود که پس از آن پویایی اجتماعی و تجاری‌اش افول کرد. تناقضات سیاسی، اقتصادی و ایدئولوژیکی تشکل اجتماعی بندرلنگه از سال ۱۲۷۸ خورشیدی (۱۸۹۹میلادی) موجب انحطاط اجتماعی آن شد.
تعرفه‌های جدید گمرکی، لجام‌گسیختگی مأموران دولتی، بومی و غیربومی دفاتر گمرکی، ناامنی سیاسی و اجتماعی پس‌کرانه‌های لنگه پس از انقلاب مشروطیت، قانون انحصار تجارت، قانون خدمت نظام اجباری و فرمان کشف حجاب اجباری باعث شد راه‌های فرار از این تناقضات همچون مهاجرت انسانی و مهاجرت سرمایه، قاچاق و رشوه فراگیر شود و انحطاط اجتماعی بندرلنگه را در پی داشته باشد. افتتاح دفاتر کنسولی و نظارتی و کمپانی‌های متعدد کشور‌هایی همچون انگلیس، فرانسه، بلژیک و آلمان بین سال‌های ۱۸۶۴ تا ۱۸۹۶میلادی گویای رونق و اهمیت بندرلنگه در آن زمان بوده‌است. همچنین یکی از اولین مدارس و نیز دومین فرودگاه کشور بوده و شهرداری آن که قدمتی بیش از یک قرن دارد؛ گواهی بر اهمیت بندرلنگه در دوره‌های مختلف تاریخی بوده‌است.
?جغرافیا
شهر بندرلنگه در مختصات جغرافیایی ۲۶ درجه و ۳۳ دقیقه عرض شمالی و ۵۴ درجه و ۵۴ دقیقه طول شرقی از نصف النهار مبدأ واقع شده‌است. مساحت شهر بندرلنگه ۱۴۵۶هکتار و ارتفاع آن ۱۰ متر بالاتر از سطح دریا است. محدوده این شهر از شرق به شهر بندرکنگ، از غرب به روستای شناس و مغویه، از جنوب به خلیج فارس و از سمت شمال به صحرای مهرکان است. فاصله بندرلنگه تا شهر بستک ۱۴۷ کیلومتر، تا بندرعباس ۱۸۶ کیلومتر، تا پارسیان ۲۲۲ کیلومتر، تا لارستان ۳۰۰ کیلومتر و تا بوشهر ۵۵۵ کیلومتر است.
?صنایع دستی
با توجه به پیشینه تاریخی بندرلنگه، صنایع دستی هم در این شهر قدمت دارد و گفته می‌شود اولین مرکز صنایع دستی در سال ۱۳۰۲ در بندرلنگه ساخته شده و در حدود یک قرن سابقه دارد. گلابتون‌دوزی، خوس‌دوزی، زری‌دوزی و سوزن‌دوزی و ساخت برقع از جمله مهم‌ترین صنایع دستی بندرلنگه است که هنر دست زنان این مرز و بوم است.
ظرفیت‌های صنایع‌دستی بندرلنگه موجب شده تا اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان هرمزگان به‌دنبال ثبت "بندرلنگه شهر ملی صنایع دستی (گلابتون‌دوزی) " باشد. اتفاقی که اگر رخ دهد باعث دیده شدن صنایع دستی بندرلنگه در بازار داخلی و جهانی شده و انگیزه‌ای برای فعالیت بیشتر صنعتگران بومی بندرلنگه ایجاد خواهد شد.
?غذای محلی
مهیاوه ، ماهی برشته ، هواری ماهی ، گوبولی گوشت ، گوبولی مرغ ، سوراغ ، نان رگاگ ، چمچمو ، بلالیط ، نان شل شلی ، پکاره ، لگی مات ، خرما ارده ، حلاوی ، خم فروش ، نان گپکی ، نان فلزی ، قلیه ماهی ، شوربا ، مجبوس و هریسه از جمله غذاهای محلی بندر لنگه می باشند.
?جاذبه های دیدنی
?بنای عمارت فکری
بنای عمارت فکری توسط یکی از تجار معروف بندرلنگه به نام مرحوم حاج عبدالواحد فکری احداث شده است.
این بنا با بادگیری های بلند و زیبای خود یکی از الگوهای اصلی معماری جنوب محسوب می شود.
?بندر کنگ
بندر کنگ در 6 کیلومتری شرق بندر لنگه قرار دارد. فاصله بندرکنگ تا بندرعباس 165 کیلومتر است. منطقه‌ای گسترده ای است از توابع بخش مرکزی شهرستان بندر لنگه در استان هرمزگان واقع در جنوب ایران.
بیشتر اهالی کنگ شافعی مذهب و فارسی زبان هستند و با لهجه بندری صحبت می کنند .
?مسجد ملک بن عباس
مسجد ملک بن عباس واقع در شهر بندر عباس در بخش مرکزی از توابع شهرستان بندر عباس در استان هرمزگان و یکی از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است .به دستور محمد بن عباس بحرینی برای سید محمد عالم ساخته شد . این مسجد به جای مسجدی قدیمی تر در همان مکان ساخته شده ، بنای مسجد از دوره ی صفویه و مسجد کنونی متعلق به دوره ی قاجار است . مناره این مسجد در سال ۱۲۳۷ شمسی ساخته شد . مناره بن عباس واقعا زیبا و دیدنی است و کاشیکاری های جالبی دارد و شبستانی بزرگ با طاق های کلیل و گچ بری های زیبا و یک مناره ی جالب و منحصر بنحصر به فرد ۳۲ متر ارتفاع دار دارد.
?قلعه لشتان
قلعه لشتان نام قلعه‌ای است بر فراز کوه «شاهینکوه» در بخش مرکزی شهرستان بندر لنگه است ، «قلعه لشتان» در شش کیلومتری شمال شرقی شهرستان بندر لنگه ودر شمال روستای بارچاه واقع شده‌است.تاریخ بنای این قلعه به سدهٔ نهم هجری بر می‌گردد ، قلعه لشتان در دوران گذشته و در جنگ های محلی نقش مهمی داشته است .
آثار این قلعه هنوز در لب دریا و نزدیکی شهر کنگ باقی مانده است و نزد مردم واهالی منطقه بنام «قـَلعُـوْ» معروف است.
?قلعه شیخ سلطان
قلعه شیخ سلطان از توابع بخش مرکزی شهرستان بندر لنگه و از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران به شمار می‌رود. قلعه مغویه یا قلعه شیخ سلطان متعلق به شیخ سلطان المرزوقی یکی از حکمرانان منطقه و رییس قبیله المرازیق و حاکم مغویه بوده است. آن‌طور که بر می‌آید ساخت این بنا در سال ۱۳۲۱ هجری قمری پایان یافته است. بنای قلعه در ۲ طبقه و در قسمت‌هایی هم در ۳ طبقه ساخته شده و دارای تعداد زیادی اتاق به همراه حمام سنتی، یک برج نگهبانی و ۲ بادگیر است.
ساختمان قلعه دارای دو حیاط اندرونی و بیرونی بوده که قدمت حیاط اندرونی از بیرونی بیشتر تخمین زده می‌شود.
?بیابان سایه خوش
منطقه بیابانی سایه خوش در استان هرمزگان واقع است. این منطقه بیابانی در غرب روستایی به همین نام قرار گرفته است. روستای سایه خوش از توابع بخش مرکزی شهرستان بندر لنگه در ۴۰ کیلومتری جنوب خمیر و ۵۵ کیلومتری بندرلنگه قرار دارد. منطقه سایه خوش به دلیل مجاورت با خلیج فارس از سواحل بسیار زیبایی برخوردار است. همچنین وجود نخلستانهای فراوان در این منطقه بر زیباییهای آن افزوده است. روستای سایه خوش در مجاورت این منطقه دارای قدمتی طولانی است. از آثار باستانی روستا می توان به بندحسن و کاروانسرای صفوی که محل استراحتگاه کاروانیان بوده اشاره کرد.
?آبشار پلکانی بدو
آبشار بدو یکی از مکان های دیدنی در بندر لنگه است که بخش شمالی روستای لمزان قرار دارد. این آبشار در ۵۰ کیلومتری شمال غرب بندرعباس قرار دارد و عده ای آن را به نان سرچشمه می شناسند. این آبشار به صورت پلکانی به سمت پایین حرکت می کند.
دسترسی به بخش خشکی این آبشار از طریق روستای لمزان صورت می پذیرد. شکل پلکانی این آبشار سبب شد تا مناظر زیبایی در این بخش خلق شود.
اطلاعات سایر شهرستان های استان هرمزگان را در سامانه زمات می توانید مطالعه نمایید.
