این شهرستان در شرقی‌ترین نقطهٔ کشور واقع شده است و به زادگاه خورشید ایران شهرت دارد. وجود نخلستان‌های بسیار زیبا و سرسبز، آثار تاریخی مثل مسجد جامع دزک با قدمت هزار ساله و بیش از ۵۰ سنگ نگاره شناسایی‌شدهٔ باستانی در شهرستان سراوان باعث شده‌است که این شهرستان، لقب سرزمین نخل و نگاره را به خود اختصاص دهد.
سراوان اولین نقطه در کشور است که خورشید در آن طلوع می‌کند، به‌طوریکه طلوع و غروب خورشید در سراوان با طلوع و غروب خورشید در غربی‌ترین شهر کشور، یک ساعت و ۱۷ دقیقه اختلاف دارد.
موقعیت جغرافیایی شهرستان سراوان در نقشه، 62 درجه و 20 دقیقه طول جغرافیایی و 27 درجه و 22 دقیقه عرض جغرافیایی می باشد. ارتفاع این شهرستان از سطح دریا 1165 متر و مسافت آن تا تهران 1906 کیلومتر است. شهرستان سراوان با مساحت 16096 کیلومتر مربع دارای 8 دهستان بنام های گشت، حومه، ناهوک، جالق، کله گان، کوهک و اسفندک، کشتگان، بم پشت می باشد و مردم این شهرستان با گویش بلوچی صحبت می کنند.
آب و هوا
آب و هوای شهرستان سراوان در تابستان گرم و خشک و در زمستان معتدل است. کوه های کوه سفید گشت ، کوه سرخ در بم پشت ، از مرتفع ترین کوههای این شهرستان محسوب می شوند . رشته کوه سیاهان طولانی ترین رشته کوه در این شهرستان می باشد که از نزدیکی های تفتان شروع و تا ناهوک در محدوده پاکستان ادامه دارد . از رودخانه های شهرستان سراوان می توان به ماشکید، سیمش و روتک اشاره نمود.
بناهای تاریخی
مهمترین بناهای تاریخی این شهرستان عبارت‌اند از: قلعه سب، قلعه و مسجد جامع دزک، قلعه خیراباد، قبرستان قدیمی گشت، سنگ نگاره های گُشت، مسجد جامع آسپیچ، سنگ نگاره‌های نگاران ناهوک، منطقه سرجو، قبرستان قدیمی پیرسیر واقع در پسکوه، سرو قدیمی سرجو و تپه کلاتک و قلعه امرایان در بخش مرکزی سراوان، مقبره بابا حاجی در روستای زیارت، مقبره خواجه محمد مرشد در شهر محمدی، ساختمان قدیمی بهداشت محیط، سنگ نگاره‌های دره نگاران در ناهوک و قلعه شیشه ریز در شهر جالق که از مهمترین آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری شهرستان سراوان نیز می‌باشند.
مساجد و قلعه‌های فراوانی باستانی از جمله مسجد زنگیان، کهنه قلعه و قلعه سینوکان در سراوان وجود دارد.
زبان
همه مردم بومی شهرستان سراوان بلوچ بوده و زبان آن و بخش‌های تابعه، زبان بلوچی می‌باشد.
دین و مذهب
اکثریت مردم سراوان را مسلمانان سنی حنفی مذهب بابیش از ۹۹ درصد از جمعیت شامل می‌شوند.
صنایع دستی
حصیر بافی: یکی از قدیمی‌ترین هنرهای دست مردمان ایران زمین است، مردم شهرستان سراوان از برگ درخت خرمای وحشی (داز) که در بیشتر نقاط بلوچستان رویش دارد و ساقه‌های نی باتلاقی حصیر می‌بافند. حصیر، جارو، خورجین، سواس (صندل بلوچی)، کتور، جانماز، بادبزن، سبد، پرده، کلاه حصیری، ریسمان، کیف و کمربند جهت بالا رفتن از نخل خرما از جمله محصولاتی است که مردمان سراوان با برگ درختان داز می‌بافند.
سوزن دوزی: را از دیگر هنرهای دستی فاخر زنان بلوچ می‌باشد که با ذوق و مهارت خاص بر روی پارچه بخیه زده می‌شود. زنان با تبحر خاصی با نخ بر روی پارچه نقش می‌بندند که چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌سازند علاوه بر اینکه سوزن دوزی بیشتر در لباس زنان بلوچ، رومیزی، پرده‌ها مشاهده می‌شد اما در حال حاضر بر روی کفش، کیف، شال گردن و همچنین دستبندها، تل‌های دخترانه، گوشواره، انگشتر دیده می‌شود با پیشرفت تکنولوژی همچنان هنر آهنگری در بسیاری از روستاهای شهرستان سراوان از جمله در شهر محمدی و روستای آسپیچ رواج دارد، یادآور شد: مردان این منطقه اقدام به ساخت داس، چاقو، سوزن و تبر می‌کنند.
محصولات کشاورزی شهرستان سراوان
خرما، مهمترین محصول کشاورزی شهرستان سراوان است. شهرستان سراوان با دارا بودن نخلستان‌های عظیم به عنوان قطب تولید خرما و در نوع خود بهترین خرمای مضافتی ایران را داراست. 60 نوع مختلف از خرما در این شهرستان کشت می شود که در نوع خود بی نظیر است. خرمای مضافتی داودی،مضافتی معمولی،ربی سیاه هسته،زرد دان، ربی معمولی، حلیله ، راسکوائی، دنبه، ودرود، گرارمال، ربی دان ، یک مشتی، رنگنو، ماکیلی، گوزلو، حلیله دان، شندشکن ، پیو، مرس، سراسپید، دیداری، سبزو ،خشکیج، بهن لدی، وش کنک، ببگمه جنگی ، پیمازو، سونت گراگ، زرد دان شهر ، جرپان، سکی دان، چرپان بادو، هادوکی، پشتو، گهربا، دگو، کلوت، ساپو ، کروچ بی هسته، کلگی، برنی، وشتام ، دراز دان، گلدو، جوزبولک، کیاس کنک، وشدان، جوابنزین، شکری کنک، شکری، ابو از مشهور ترین انواع خرمای شهرستان سراوان می باشند.
دیگر محصولات از قبیل گندم، محصولات گلخانه ای و جو، انار، انگور، برنج، پرتقال، لیمو، گوجه نیز در شهرستان سراوان کشت می شود.
