نجف آباد قدیمی‌ترین شهر جدید ایران است و در دوران صفوی به دستور شاه عباس و تلاش شیخ بهایی تغییرات زیادی در آن انجام شده است. این شهر کبوترخانه‌ها و عصارخانه‌های زیادی را در خود جای داده است.
نجف آباد با وسعتی در حدود ۴۱۶۳ کیلومتر مربع در ۳۷ کیلومتری غرب اصفهان است و در دشت وسیعی در میان کوه‌هایی با ارتفاع متوسط احاطه شده است. نجف آباد که چهارمین شهر پرجمعیت استان اصفهان محسوب میشود، در مرکز این استان واقع شده و دارای ۶ شهر نجف‌آباد، گلدشت، جوزدان، علویجه، دهق و کهریزسنگ است. در ضمن این شهر باغات فراوانی را نیز در خود جای داده است. جمعیت این شهر در سرشماری سال ۱۳۹۵، ۳۱۹,۲۰۵ نفر بوده است.
جغرافیا و آب و هوا
نجف آباد از شمال به زیر حوضه علویجه و دهق و از شرق به فلاورجان، خمینی شهر و اصفهان و از غرب به زیر حوضه به فریدن وداران و از جنوب به زیر حوضه لنجانات محدود منتهی میشود. آب و هوای این شهر هم سرد و خشک و نیمه بیابانی است.
نجف آباد کنونی از زمان صفویه به تدریج شکل گرفته و توسعه پیدا کرده است. درواقع می‌توان تاریخ نجف‌آباد را به قبل و بعد صفویه تقسیم کرد. ساکنان این شهر قبل از دوران صفویه، زرتشتیانی بودند که ابتدا فقط در فصل تابستان و برای چرای دام خود به این محل کوچ می‌کردند؛ اما مشکلات کوچ باعث شد سکونت دائمی آن‌ها در این شهر آغاز شود.
پس از ایجاد سلسله صفویه و به قدرت رسیدن شاه عباس صفوی، تغییرات زیادی در این شهر صورت گرفت و تقریبا به شکل کاملا متفاوتی از نو بنا شد. پس از به سلطنت رسیدن شاه عباس، یک شبکه ارتباطی و آبیاری کاملی در نجف آباد به دستور وی و تلاش و دانش شیخ بهایی ایجاد شد و بازرگانی نیز در آن رونق گرفت. تغییرات ایجاد شده در دوران صفوی در نجف آباد به قدری گسترده بود که حتی جهانگردان آن زمان پس از رسیدن به شهر شگفت‌زده می‌شدند و آن را شهری آباد با ساختاری کاملا اصولی توصیف می‌کردند.
مردم بومی این شهر به لهجه نجف آبادی صحبت می‌کنند و به دلیل مهاجرپذیری، مردمانی با زبان‌های لری، ترکی، عربی و گرجی نیز در این شهر زندگی می‌کنند.
جاذبه‌های گردشگری
پنگ خانه (جعفرآباد) برج‌های کبوترخانه خارون (ارگ شیخ بهائی) برج‌های کبوترخانه صفا عصارخانه بزرگ (عصارخانه آقا) عصارخانه زمانیان کاروانسرای حاج حیدر جانی پارک فيروزه فيروزآباد کاروانسرای قمیشلو حوزه علمیه الحجه (مدرسه شیخ ابراهیم ریاضی) حمام اخوت زورخانه بهرام قلقله علی‌آباد
خانه تاریخی مهر پرور (موزه مردم شناسی)
خانه تاریخی لطفی
خانه تاریخی نوریان (مکتب خانه خواجه نصیر)
جغرافیای اقتصادی
عمدۀ فعالیت های اقتصادی مردم شهرستان نجف آباد، کشاورزی، باغداری و دامداری می باشد. مهمترین محصولات کشاورزی این شهرستان: بادام، انگور، گردو، انار و کشت های جالیز، گیاهان علفی و گندم، جو، عدس و ... می باشد.
صنایع
وجود کارخانجات، مناطق و شهرکهای صنعتی پر اهمیتی چون: شهرک های صنعتی منظریه، پلیس راه، جلال آباد، دهق و ... باعث گردیده بسیاری از نیروی کار این شهرستان در بخش صنعتی مشغول بکار باشند.
صنایع دستی
صنایع دستی این شهرستان همواره از مرغوبیت و معروفیت خاصی برخوردار بوده و از گذشته های دور یکی از اقلام مهم اقتصادی بشمار می رفته است. مهمترین این صنایع: صنعت ساخت قفل و چاقو بوده که متأسفانه امروزه با هجوم دستاوردهای صنعت ماشینی تا حدی به رکود کشیده شده است. از دیگر صنایع دستی این منطقه می توان به صنعت ورشو سازی، پارچه بافی، کرباس بافی و قالی بافی اشاره کرد که این آخری دارای اهمیت بیشتری بوده و نیروی کار زیادی در این بخش مشغول به فعالیت می باشند.
از صنایع‌دستی مهم نجف آباد می‌توان به قالیبافی، بافت گلیم و جاجیم اشاره کرد. فرش دست بافت این شهر شهرت و ارزش بسیاری زیادی دارد و یکی از اقلام صادراتی آن محسوب میشود.
سوغات
بادام بادام یکی از مهم ترین سوغاتی های شهرستان نجف آباد می باشد که در بیشتر باغ های این شهرستان کشت می شود که علت آن وجود شرایط آب و هوایی مناسب برای کشت بادام است.
گیوه
گیوه یکی از مهم ترین سوغاتی های شهرستان نجف آباد می باشد که افراد بسیاری در شهر نجف آباد به صنعت گیوه بافی مشغول هستند.
اگردگ، عسل و گز
از غذاهای سنتی این شهر می‌توان به کباب شتر، کله جوش که مواد تشکیل دهنده آن معمولا کشک و گردو است و گندی اشاره کرد. گندی نیز غذایی شبیه کوفته است که از گوشت، دنبه و سبزیجات تهیه میشود.
