پاسارگاد

مرکز این شهرستان، شهر سعادت شهر است. جمعیت این شهرستان طبق سرشماری سال 1395، برابر با 30٬118 تن بوده است. پاسارگاد نام یک مجموعه آثار باستانی مشهور در منطقه است که مورد علاقه و توجه جهانیان به ویژه علاقه مندان به میراث ملل می باشد.

موقعیت جغرافیایی

?شهرستان پاسارگاد در میان دو رشته کوه از کوه‌های زاگرس واقع شده‌است. از مناطق سردسیر استان فارس است که مرکزیت آن سعادت شهر می‌باشند که بین مدارهای ۳۰ تا ۲۰ و ۳۰ عرض شمالی و ۴۵/۵۲ تا ۳۰/۵۳ طول شرقی از نصف النهار مبدأ قرار دارد.

?ارتفاع شهرستان از سطح آب‌های آزاد حدود ۱۷۰۰ متر است. این شهرستان از شمال به صفاشهرو آباده - از غرب به شهرستان اقلید و مرودشت- از جنوب به شهرستان مرودشت و از شرق به شهرستان بوانات و ارسنجان مشرف می‌باشد.

پیشینه تاریخی

?این شهر دارای پیشینه تاریخی بسیار کهن می‌باشد. تغییرنام این شهر در طول تاریخ باعث گردیده پیشینه تاریخی آن ناشناخته بماند. نام این شهر در لوح‌های گلی باروی تخت جمشید، کمینوش (kaminush)و در فارسنامه ابن بلخی کمه ذکر شده‌است. پس از آن کمین نام داشت که این نام هم‌اکنون نیز استفاده می‌شود چنانچه سعادتشهر را کمین و روستاهای توابع را با پسوند کمین نام‌گذاری می‌کنند از قبیل اکبرآباد کمین، علی‌آباد کمین، قوام آبادکمین و … سعادت شهر تاقرن حاضر نام‌های زیادی را بر خود دیده‌است از آن جمله اکلیدک، کلیدک یا کلیلک (در زمان قاجار), سعادت آباد در زمان پهلوی و سعادتشهر در حال حاضر. بعضی افراد به اشتباه نام انگبین یا انگبون به لهجه محلی یا عنگوون به املا غلط یکی از نام‌های آن می‌دانند که البته این نام، نام علی‌آباد کمین بوده‌است که در حال حاضر یکی از ۵ محله کنونی ان شهر می‌باشد.

ويژگيهاي اقتصاي :

?مردم اين منطقه بيشتر از راه كشاورزي ،دامداري ،باغداري ،امرار معاش مي كنند.

صنايع دستي :

?صنايع دستي شامل بافت قالي (يزدي –كاشاني –سنتي ) قاليچه ،جاجيم ،كه عمدتاً دربين روستائيان وعشاير اين بخش مطرح است .

?زنان دربافت فرش يزدي تعدادي از تاجران يزدي را متوجه اين منطقه ساخته تادر اين محل سكني گزينند علاوه بر اين وجود شركت تعاوني وابسته به جهاد كار خدمات وايجاد اشتغال رابراي زنان روستايي بوجود آورده است .

جاذبه های گردشگری پاسارگاد

مجموعه سلطنتی پاسارگاد

?در مرکز پاسارگاد، در مکانی معروف به «چهارباغ»، تعدادی بنای تاریخی به نام «مجموعه‌ سلطنتی پاسارگاد»، قرار گرفته است که به نظر می‌رسد، تعدادی از کاخ‌های هخامنشیان به نام‌های «کاخ دروازه»، «کاخ بارعام» یا «کاخ پذیرایی کوروش»، «کاخ S» یا «تالار عمومی»، «کاخ مسکونی کوروش دوم» یا «کاخ P»، است.

?پیکربندی اصلی کاخ‌ها، متشکل از سالن‌های ستون‌دار است. جالب است بدانید که در «کاخ پذیرایی»، بخش‌هایی از سه جرز سنگی مشاهده می‌شود و بر بالای جرزی که در بخش جنوبی قرار دارد، می‌توان قدیمی‌ترین سنگ‌نبشته‌ را که با خط میخی متنی بر آن حک شده را مشاهده کرد. بر این کتیبه چنین نوشته شده است:

«آدم کوروش خشایثی یه هخامنشی یه»

«من، کوروش شاه هخامنشی‌ام»

?این متن به زبان‌های پارسی باستان، عیلامی و بابلی نوشته شده است.

آرامگاه کوروش

?در مجموعه‌ تاریخی و باستانی پاسارگاد، یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی دوران حکومت هخامنشیان قرار دارد که از آن به نام «آرامگاه کوروش کبیر»، یاد می‌شود. ساختمان آرامگاه بین باغ‌های سلطنتی قرار گرفته و سازندگان این اثر باشکوه، آن را با استفاده از سنگ‌های بزرگ و مرتفع که بلندای برخی از آن‌ها تا هفت متر نیز برآورد شده است، ساخته‌اند.

?در گذشته این آرامگاه که قطعا مهم‌ترین جاذبه‌ی گردشگری در مجموعه‌ پاسارگاد محسوب می‌شود، به نام «مشهد مادر سلیمان»، شهرت داشت و امروزه نیز به‌عنوان یکی از پرطرفدارترین جاذبه‌های توریستی استان فارس و شهرستان پاسارگاد، میزبان جمع زیادی از گردشگران از سراسر ایران و جهان است.

تُل تخت پاسارگاد

?از دیگر عمارت‌های قرارگرفته در محوطه‌ی باستانی پاسارگاد، «تُل تخت» یا «تخت مادر سلیمان» است که به «دژ داریوش» نیز شهرت دارد. گفته می‌شود که داریوش از پادشاهان هخامنشیان، پس از احداث «تخت جمشید»، در پیرامون بنای پاسارگاد، این دژ را در مساحتی به وسعت دو هکتار، احداث کرد. تالارهای ستون‌دار، سکوهای عظیم، اتاق‌های متعدد و انبار، از جمله بخش‌هایی است که طی کاوش‌های باستان‌شناسان در تل تخت، کشف شده است.

?این بنا که پیش‌تر یک عمارت تشریفاتی بوده، به دستور داریوش بزرگ، به دژی کاملا قدرتمند و محکم، تبدیل می‌شود.

مقبره کمبوجیه (زندان سلیمان)

?«مقبره‌ کمبوجیه»، بنایی کهن و متعلق به اوایل حکومت هخامنشیان در محوطه‌ باستانی پاسارگاد است که به نام «زندان سلیمان» نیز شناخته می‌شود. برخی از باستان‌شناسان معتقدند که این آرامگاه، در واقع آتشکده‌ای است از دوران کوروش کبیر برجای مانده و در دوران اسلامی نیز به نام «زندان سلیمان» شهرت داشته است.

?از ویژگی‌های این آتشکده تاریخی، شباهت معماری آن با مقبره‌ کوروش کبیر است که به‌عنوان یکی از شاهکارهای معماری دوران هخامنشی شناخته می‌شود. طرح بنا متشکل از بلوک‌های سنگی روی هم قرارگرفته به‌صورت چهار گوش و به‌شکل برج است، که متاسفانه امروزه تنها یک دیواره از آن برجای مانده است و گردشگران در مسیر رسیدن به کاخ‌های اختصاصی و کاخ بارعام با تُل تخت، می‌توانند این اثر شگفت‌انگیز ایران باستان را مشاهده کنند.

کاروانسرای مظفری پاسارگاد

?یکی دیگر از عمارت‌های تاریخی در مجموعه‌ باستانی پاسارگاد که قدمت آن به دوران حکومت آل مظفر بازمی‌گردد، بنایی کهن و متشکل از حیاطی به وسعت حدود ۲۱۰ مترمربع، با ایوانی به عرض ۳۰ متر به‌شکل چهارگوش و تعدادی اتاق کوچک و بزرگ که در نزدیکی آرامگاه کورش احداث شده و از آن به «کاروانسرای مظفری» یاد می‌شود.

?جالب است بدانید که سنگ‌های سفیدرنگی که در ساخت بخش‌هایی از این کاروان‌سرا مورد استفاده قرارگرفته است، در واقع از کاخ‌های مجموعه‌ی پاسارگاد به سرقت رفته است.

محوطه مقدس پاسارگاد

?محوطه‌ای باستانی در فاصله‌ای حدود ۱,۲۰۰ متری از بخش شمال غربی مجموعه‌ پاسارگاد و در پشت تپه‌ ماهورهای سنگی که به دشت مشرف است، مشاهده می‌شود. این محدوده از پاسارگاد، در بین گردشگران و باستان‌شناسان به «محوطه‌ مقدس» شهرت یافته است.

?منطقه‌ای که از دو سکوی سفید رنگ سنگی و تپه‌ای پله‌ای، به‌شکل هندسی مستطیل تشکیل شده است. امروزه، این محوطه یکی از جاذبه‌های توریستی در استان فارس محسوب می‌شود. جالب است بدانید که دو سکوی سفیدرنگ که در کنار یکدیگر قرار دارند، در دوران حکومت کوروش به‌عنوان آتشدان برای اجرای مراسم آیینی ساخته شده است. تپه‌ نیز در فاصله‌ی ۱۲۰ متری از غرب آتشدان‌ها، برفراز صخره‌های طبیعی و به‌صورت یک ساختار خشتی و سنگی مشاهده می‌شود.

تنگ بلاغی پاسارگاد

?یکی از جالب‌ترین بخش‌ها و جاذبه‌های گردشگری کشور را می‌توان در استان فارس و در شهرستان پاسارگاد، مشاهده کرد. جاذبه‌ای کهن که به «تنگ بلاغی» شناخته می‌شود که در بخش جنوبی مجموعه‌ی باستانی پاسارگاد قرار گرفته و دارای طولی در حدود ۱۸ کیلومتر در جهت جنوب غربی - شمال شرقی و پهنایی در حدود ۵۰۰ متر تا ۱۰ کیلومتر در جهت جنوب شرقی - شمال غربی، است.

?رودخانه‌ «سیوند» که به نام‌های «بلاغی» و «پلوار» نیز شهرت دارد، از داخل این تنگه عبور کرده و باعث ایجاد فضایی زیبا، سرسبز با پوششی جنگلی و پوشیده از درختان پسته وحشی، بادام کوهی و درختان بنه، شده است. جالب است بدانید که طی پژوهش‌های انجام شده در این تنگ تاریخی، بیش از ۱۷۰ محوطه‌ی باستانی کشف شده است. همچنین، سه دوره نیز در این بخش تاریخی شناسایی شده که دوره‌ مربوط به دوره‌ میانی پارینه سنگی (کهن‌ترین دوره‌ی کشف شده با قدمتی نزدیک به ۲۵۰ هزار تا ۴۰ هزار سال)، دوره‌ی پارینه سنگی جدید و فرا پارینه سنگی (با قدمتی بین ۱۲ هزار تا ۸ هزار سال) و دوره‌ی نوسنگی (جدیدترین دوره‌ی کشف شده با قدمتی نزدیک به ۸ هزار سال)، است.

باغ ایرانی پاسارگاد

?یکی دیگر از قسمت‌های مجموعه‌ تاریخی پاسارگاد، «باغ ایرانی پاسارگاد» است که بسیاری از کارشناسان، آن را اصل و ریشه‌ معماری باغ‌های ایرانی می‌دانند. در واقع می‌توان این مجموعه را که قرارگیری چندین کاخ در محوطه‌ باغی سرسبز و وسیع است، نخستین نماد هنر ترکیبی عناصر معماری گوناگون از تمدن‌های باستانی، با ویژگی‌های خاص هنرمندان و هنر هخامنشیان دانست. این باغ اصیل ایرانی به‌دلیل ویژگی‌ و عناصر اصلی معماری به کاررفته در آن، در بین باستان‌ شناسان شهرت یافته است.

?در واقع، توجه به عناصر مذهبی و استفاده از آن به‌صورت مفهومی در ساختارهای معماری، الگوی هندسی باغ به‌همراه کوشک‌ها و راه‌آب‌های سنگی آن در میان باغ بزرگ پاسارگاد، نحوه توزیع و تقسیم مناسب آب در داخل مجموعه باغ و کاخ‌ها و ترکیب عناصر و ساختارهای معماری با طبیعت از جمله ویژگی‌هایی است که این باغ را به‌عنوان الگویی مادر در باغ‌سازی ایرانی مطرح می‌کند. همچنین کارشناسان معتقدند که باغ پاسارگاد و مجموعه کاخ‌های آن به‌عنوان یکی از ماندگارترین ابداع‌های هخامنشیان و اولین نمونه باغ‌سازی ایرانی مطرح و به‌صورت الگو در شیوه باغ‌سازی این سرزمین و کشورهای همجوار مورد استفاده قرار گرفته است.

 برای آشنایی با دیگر شهر های استان فارس به سامانه سراسری زمات مراجعه کنید