گراش شهر زیبایی در جنوب استان فارس و مرکز شهرستان گراش است. شهرستان گراش با شهرستان اوز، شهرستان لارستان و شهرستان خنج همسایه است. گراش در فاصله ۳۵۵ کیلومتری شیراز و ۲۷۰ کیلومتری بندرعباس قرار دارد.
?ساکنین گراش مسلمان شیعه بوده که در نخلستان‌های بزرگ ایجاد شده از سیلاب‌های فصلی، مشغول کار و فعالیت هستند. همچنین سفال‌گری، زری دوزی (زری بافی یا بافتن رشته های زرین و سیمین روی پارچه) و نی‌پیچی از دیگر مشاغل مردمان این شهر است.
?گراش با ثبت ۱۵ اثر تاریخی از دوره‌های مختلف در فهرست آثار ملی ایران، یکی از شهرهای تاریخی استان فارس محسوب می‌شود.
?معنی گراش چیست؟
?گراش شهری با طبیعتی بکر و چشم اندازی بی‌نظیر، در دشت گراش به وسیله کوه‌های سرخ و کوه‌های سیاه احاطه شده است. زبان مردم گراش اَچُمی است. در مورد معنی گراش دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد، به نظر برخی، بخاطر سکونت زرتشتیان در این منطقه، گراش تغییر یافته واژه گَبراش به معنای سرزمین گبرنشین است.
?گِرِشَه در گویش محلی به معنی خاک‌های رسی و رگه‌هایی از سنگ‌های سست آهکی است و اشاره به بافت زمین شناسی کوه‌های منطقه دارد. با تابش مستقیم نورخورشید به کوه کلات و انعکاس آن به منطقه، در تمام طول روز از واژه گِرا به معنای روشنایی و شعله ور بودن، استفاده شده است. همچنین نام‌های قدیمی خَراش یا غَراش بخاطر پراکندگی آبادی‌های گذشته به معنی پراکنده و پریشان از جمله اسامی تغییر یافته نام کنونی گراش است.
?موقعیت جغرافیایی
?شهر گراش در ۲۷ درجه و ۴۰ دقیقهٔ عرض شمالی و ۵۴ درجه و ۸ دقیقهٔ طول شرقی نصف‌النهار گرینویچ قرار دارد. گراش در واقع یک نقطهٔ شهری به عنوان مرکز شهرستان گراش در استان فارس می‌باشد که از شمال، شرق و غرب به شهرستان لارستان، و از جنوب به شهرستان لامرد متصل است. بر اساس نقشهٔ توپوگرافی مقیاس ۵۰۰۰/۱، مساحت دشت گراش بالغ بر ۶۲۵ هکتار می‌باشد، که از این مقدار ۳۲۶ هکتار آن مساحت شهر و بقیه را نخلستان، اراضی دیم، مرتع و بایر تشکیل می‌دهد.
?میانگین بارندگی سالیانه حدود صد میلی‌متر و تغییرات دمایی بین ۲ تا ۴۵ درجهٔ سانتی‌گراد داشته که سیلاب‌های فصلی و سیستم پخش و توزیع فنی و عجیب آن توانسته نخلستان‌های بزرگ و آبادی را ایجاد و آبیاری نماید. ارتفاع شهر گراش از سطح آزاد دریا ۹۷۰ متر می‌باشد و در ناحیهٔ گرم و خشک ایران واقع است.
?سوغات وغذا‌های گراش
?این شهر با داشتن نان‌های محلی شامل تَپ‌تَپی، نی‌نَنی، بالاتَوَه، لیتَک و … و شیرینی‌های محلی مثل زِئگِره، کتال، کَتلَمَه و سَمبیسَه همواره گردشگران را در فصل بهار پذیرا است.
?از غذا‌های لذیذ گراش می توان به کباب گراشی (کباب کنجه ماستی گراشی) که طبخ آن بخشی از آیین‌های این منطقه است، اشاره نمود. همچنین حلوا مسقطی، حلوا ارده‌ای، ارده زرد و سفید و انواع شیرینی محلی و فرآورده‌های تولید شده از خرما از صنایع‌دستی و سوغات شهرستان گراش محسوب می شود.
?جاذبه های گردشگری گراش
برکه کل
?یکی از آثار تاریخی مربوط به دوره صفوی، برکه کل، بزرگترین آبانبار ایران است. این بنا با معماری خاص، جهت آب‌کشی آسانتر، برای مصارف کشاورزی و آب آشامیدنی ساخته شده است. مخزن آن، دایره‌ای شکل و مصالح بکار رفته در آن از ساروج است. متاسفانه سقف این بنای با شکوه در زمین لرزه سال ۱۳۳۹ لار به طور کامل فروریخته است.
سد تنگ آب
?سد تنگ آب، در گویش محلی تَگِ آوو، مربوط به دوره ساسانیان در تنگه‌ای به همین نام در ۱۰ کیلومتری جنوب غربی گراش در بلندترین قله کوه سیاه، بُنِ مُرُک، قرار دارد. در سد و پشتبند آن از سنگ و ساروج استفاده شده است. این سد توسط جوی آبی، آبیاری مزارع و دشت بالا (دشت برا) را عهده‌دار بوده است. هم اکنون پشت این سد از رسوب پر شده است.
هفت برکه
?در دوران صفوی و اوایل قاجار، مجموعه‌ای هفتگانه از هفت آبانبار، جهت ذخیره آب مصرفی مردم بنا شده است. این هفت آب انبار با مخازن استوانه‌ای شکل و از جنس سنگ، ساروج، ملات و گچ در نزدیکی گورستان شهر، ساخته شده است. در این مجموعه پنج برکه دارای سقف گنبدی شکل و دو برکه هم بدون سقف در اندازه‌های مختلف در کنار هم در مسیر رودخانه فصلی بزئرد قرار دارند.
همچنین برکه حاج اسداله، حسینیه سنگ‌آوی، حمام دهباشی، کاروانسرای بِرِ میر و تفرجگاه طبیعی کنار زیارت از دیگر جاذبه‌های تاریخی این شهر است.
جهت آشنایی بیشتر با شهر های استان فارس می توانید به سامانه سراسری زمات مراجعه کنید
