وقتی خواب و مدرسه باهم جور درنمی‌آیند

شواهدی که نشان می‌دهد نوجوانان باید کمی دیرتر به مدرسه بروند درحال فزونی است.

اما چرا این چنین نیست؟
جامعه پزشکی کاملاً درک نمیکند چرا، اما چیزی درمورد بلوغ وجود دارد که سیستم کودک را مختل می‌کند. گویا بدن کودکان در هنگام بلوغ یک ساعت به جلو کشیده می‌شود. حالتی که در جامعه پزشکی به عنوان “تغییر فاز” شناخته می‌شود. زودتر به خواب می‌روند و می خواهند هنگام صبح تا جایی که ممکن است بخوابند. هرچند نوجوانان به همان میزان خواب که در کودکی نیاز داشتند، نیاز دارند اما بدن در حال رشد آنها خسته‌تر می‌شود و آنها آن را حدود دو ساعت دیگر احساس می‌کنند. دکتر دیوید گوزال، متخصص خواب کودکان در دانشگاه شیکاگو، می‌گوید: “اینکه چرا چنین اتفاقی رخ می‌دهد هیچ کس نمی‌داند، اما تغییر هورمون ها ی‌تواند فکر خوبی باشد.” به صورت متضاد دوره بلوغ با نیاز به خواب زیاد و طولانی در ارتباط است و از این نظر با برنامه خواب جامعه در کشمکش است.
به همین دلیل است گروه های هواداری، مدیران و اخیراً آکادمی ملی کودکان به دبیرستان ها فشار وارد می‌کنند تا مدرسه را کمی دیرتر شروع کنند تا نوجوانان بتوانند کمی چشم روی هم بگذارند. در اظهارنامه‌ای در آگوست 2014 آکادمی ملی کودکان از مدارس راهنمایی و دبیرستان ها حمایت کرد تا با این تاخیر زمانی در شروع ساعات مدرسه سازگار شوند (یعنی قبل از 8:30 شروع نشوند) تا به کودکان و نوجوانان اجازه داده شود میزان خواب توصیه شده یعنی 8 الی 10 ساعت را داشته باشند تا سلامتی جسمی و روانی و عملکرد تحصیلی و کیفیت زندگی خود را بهبود دهند. مطالعه نشان می‌دهد که میانگین نوجوانان با به خواب رفتن قبل از ساعت 11 مشکل دارند و آماده‌اند تا قبل از ساعت 8 یا دیرتر از خواب بیدار نشوند.
داده های بنیاد ملی خواب نشان می‌دهد 59% کودکان پایه‌های ششم تا هشتم و 87% دبیرستانی‌ها در ایالات متحده گفته‌اند که خواب کمتری از میزان خواب توصیه شده دارند. یکی از هر پنج دانش آموز می‌گویند که حداقل یکبار در هفته در حال انجام تکالیف به خواب می‌روند.
با شواهدی که نشان می‌دهد تاخیر در شروع زمان مدرسه به خواب بیشتر منجر می‌شود، یعنی خستگی کمتر و فعالیت‌های درسی بهبود یافته، به نظر می‌رسد این تغییر کار بسیار آسانی باشد. آکادمی ملی کودکان توصیه کرده که مدارس در ساعت 8:30 صبح و یا دیرتر آغاز شوند. با این حال اطلاعات اخیر از وزارت آموزش و پرورش نشان می‌دهد بیش از 80% مدارس دولتی در امریکا زودتر از این زمان شروع می‌شوند و حداکثر 10% زودتر از 7:30 شروع می‌شوند.
دکتر جودیث اونز، مدیر پزشکی خواب بیمارستان کودکان بوستون و مولف اظهارنامه آکادمی ملی کودکان گفته است: “شواهد در خصوص درک پیامدهایی که کم خوابی مزمن در سلامت و بهداشت و عملکرد تحصیلی کودکان در حال بلوغ دارد به وضوح در حال افزایش است”. برخی از داده‌ها نشان می‌دهد خواب کمتر از 8 تا 9 ساعت در روزهای مدرسه به مشکلات سلامتی نظیر چاقی و تغییر روحیه و دیابت منجر می‌شود. داده‌های دیگر خواب کمتر را به گرایش بیشتر به موادی نظیر کافئین، توتون و الکل ربط می‌دهد. نخوابیدن به اندازه کافی می‌تواند عملکرد تحصیلی را تحت تاثیر قرار دهد.
همچنین دلایل واقعاً مجاب کننده‌ای وجود دارد که تاکید می‌کند تاخیر در زمان شروع مدرسه یک مداخله بسیار مهم است و می‌تواند تاثیرات کم خوابی را سبک‌تر کند.
دکتر اوون می‌گوید: اگر مدارس هم اکنون این تغییرات را انجام دهند زمان کافی وجود دارد تا از پیامدهای منفی آن ممانعت کرد. برخی مطالعات نشان می‌دهند حتی یک تاخیر نیم ساعته می‌تواند اثرات مفیدی در بهبود سلامتی و عملکرد تحصیلی کودکان داشته باشد.
این پژوهش مورد توجه برخی از مدرسان پر نفوذ قرار گرفت. وزیر آموزش امریکا گفته: “این یک تصمیم محلی است. اما خوشحال خواهیم شد ببینیم تا مدارس مناطق بیشتری مدرسه را دیرتر آغاز می‌کنند”. آغاز کردن دیرتر مدرسه به دانش آموزان کمک خواهد کرد تا عملکرد تحصیلی خود را تقویت کنند و تاخیر و غیبت را کاهش دهند. عقل سلیم به ما می‌گوید کودکان خواب آلود عملکرد خوبی در مدرسه نخواهند داشت. اما لازم است تحقیقات بیشتر آن را تایید کند. مطالعات نشان می‌دهد وقتی دانش آموزان استراحت می‌کنند بیشتر آماده یادگیری می‌شوند.
از نظر شهودی این با عقل جور درمی‌آید. اگر قرار باشد نوجوانان تا 10ساعت خواب داشته باشند و ساعت 6 برای مدرسه بیدار شوند این یعنی آنها بازهم مجبور خواهند بود تا ساعت 8 یا 9 در خواب باشند. هرکس که یک نوجوان را می‌شناسد یا یادش می‌آید که نوجوان بودن چگونه است به خوبی می‌داند که به خواب رفتن در ساعت 8 شب برای یک 16 ساله به صورت مضحکی غیرواقع گرایانه است. بدون ذکر اینکه ورود به مدارس سطح بالا رقابت زیادی می‌طلبد و کودکان امروزی برنامه زمان بندی شلوغی دارند و تلاش برای هماهنگ کردن زمان خود با کلاس‌های فوق برنامه و تکالیف، خوابیدن به موقع را برای آنها دشوار می‌کند و حتی مدارس و والدین را وادار می‌کند زمان شروع مدرسه را به عقب بکشند.
پرین جونز، دانش آموز سال سوم دبیرستان اسپرینگ ساراگوتا در نیویورک را در نظر بگیرید. او هر روز ساعت 5:30 از خواب بیدار می‌شود تا تکالیفش را تمام کند و ساعت 6:50 سوار اتوبوس می‌شود تا ساعت 7:49 در مدرسه حاضر باشد. او به امید راه یافتن به یک دانشکده معتبر در تمام کلاس‌های مربوطه شرکت می‌کند و به صورت داوطلبانه در طول روز با بخش فناوری اطلاعات مدرسه همکاری می‌کند. برای رسیدن به برنامه ناهار را از دست می‌دهد. بعد از مدرسه هر روز حداقل یک برنامه آموزش دارد – او در انجمن ناسا و انجمن فیزیک حضور دارد – و ساعت 6:30 به یک تئاتر محلی می‌رود که جزو دسته گویندگان است و سپس به مدت سه ساعت مشغول انجام تکالیف می‌شود. به گفته خودش به طور میانگین 4 ساعت و در یک روز خوب 6 ساعت می‌خوابد.
“نمی‌دانم چگونه با چنین ساعات کم خواب دوام می‌آورم. اما چنین می‌کنم. احساس می‌کنم باید بیاموزم چگونه بدون خواب زنده بمانم تا از پس دبیرستان برآیم. مطمئناً خیلی خوب می‌شد اگر مدرسه کمی دیرتر شروع می‌شد حتی اگر این تاخیر نیم ساعت بود.”
تروور وینریک، دانش آموز سال چهارم دبیرستان راک هرست در کانزاس سیتی برنامه مشابهی دارد. از 5 صبح تا 7 صبح او در حال تمرین شنا است، کلاس‌ها ساعت 8 شروع می‌شوند و تا ساعت 3بعد از ظهر ادامه دارند و اغلب ناهار را به خاطر کلاس‌های صدا از دست می‌دهد. از ساعت 3:30 بعد از ظهر تا ساعت 6 عصر او با تیم مدرسه تمرین شنا دارد. در بهار او به طور همزمان در سه صحنه موزیکال حضور داشت و شب‌ها تا ساعت 9:30 تمرین می‌کرد.
“تکالیفم شب‌ها برای 2 تا 2.5 ساعت انباشته می‌شد. بعضی شب‌ها شام را حوالی 9 تا 10 می خوردم و تا 1 یا 2 نصف شب نمی‌خوابیدم.”
اگرچه وینریک و جونز، هر دو دانش آموزان بلند پروازی هستند اما شلوغی برنامه‌های آنها تا این حد هم نادر نیست. این مساله‌ای است که بسیاری از مدارس با آن روبه رو هستند. کودکان توانایی‌های خود را بیش از حد گسترش می‌دهند و خسته می‌شوند. پس چرا فقط تعداد کمی از مدارس تغییر ایجاد کرده‌اند؟ چون قانع کردن یک اجتماع برای تغییر برنامه‌های خود آنطور که به نظر می‌رسد ساده نیست.
تعهد
پنج سال پیش دبیرستان شارون در شارون ماساچوست تصمیم گرفت تا زمان شروع خود را پس از حدود هشت ماه بحث و بررسی و تبادل نظر به جلو بکشد. با فشار از سوی نمایندگان، کمیته مدارس، وزارت ورزش، والدین و دانش آموزان تصمیم گرفته شد تا مدارس زمان شروع خود را 40 دقیقه ، از 7:25 به 8:05 عقب بکشند.
مدیر مدرسه شارون می‌گوید: “اگر این تصمیم قرار است از چند جنبه به آنها کمک کند تا زندگی بهتری را دنبال کنند پس تصمیم درست برای اتخاذ همین بود و چنین نیز تصمیم گیری شد. هرگز به عقب برنمی‌گردیم هیچ دانش آموزی در اینجا وجود ندارد که بگوید ساعت 7:15 اینجا خواهم بود. هیچ کس.”
یک سال بعد از این تغییر مدرسه از دانش آموزان، معلمان و والدین نظرسنجی کرد و به این نتیجه رسید که والدین و دانش آموزان واقعاً احساس می‌کردند که تغییر مثبت است در حالیکه معلمان نظرهای متفاوتی داشتند. معلمان احساس می‌کردند صبح زود عملکرد بهتری دارند و با تغییرات جدید در کارهای روزمره خود دچار مشکل می‌شدند. با این حال کاهش چشمگیری در میزان تاخیرها به وجود آمده بود و معلمان می‌گفتند که از زمان تغییرات به نظر می‌رسد دانش آموزان در زنگ اول هشیارتر و کمتر کسل هستند.
معلم مدرسه شارون می‌گوید: “آنها فعال‌تر شده‌اند و تمایل بیشتری دارند تا در بحث‌ها شرکت کنند، داوطلب می‌شوند تا پای تخته بروند و در کارهای گروهی شرکت کنند چون شب هنگام خواب کافی داشته‌اند. فکر می‌کنم علی رغم بعضی مقاومت‌های اولیه در برابر تغییر اکثر معلمان از داشتن اوقات اضافی در دقایق اولیه صبح لذت می‌برند تا با کودکان ملاقات کنند و با دانش آموزان همکاری کنند، در جلسات شرکت کنند و در طول روز کلاس برگزار کنند”.
البته یک دوره سازگاری درکار بوده است. چون بیشتر مدرسه‌ها تمایل دارند تا ساعات شروع خود را به جلو ببرند. از آنجایی که برنامه‌های زندگی اجتماعی حول محور برنامه عمومی مدرسه می‌چرخد بسیاری از عوامل – از زمان برگزاری مسابقات ورزشی تا باز بودن پارک ها – لازم است در نظر گرفته شوند. بدون در نظر گرفتن مقاومت‌هایی که از سوی والدینی که با دیر شروع شدن مدارس در برنامه روزانه خود دارند.
اما مدارسی که با چنین تغییراتی سازگار شده‌اند با مزایای مثبتی روبه رو شده‌اند . مطالعه منتشر شده در سال 2014 نشان می‌دهد دبیرستان‌هایی که ساعت 8:30 یا دیرتر شروع می‌شوند به 60% از دانش آموزان خود اجازه می‌دهند تا 8 ساعت خواب داشته باشند. در کودکانی که کمتر از هشت ساعت می‌خوابند علائم بیشتری از افسردگی و استفاده بیش از حد از کافئین مشاهده شده و در ریسک بالای تصمیم اشتباه در مورد مصرف مواد قرار دارند. مدارسی که 8:30 یا دیرتر شروع می‌شوند میزان تمرکز و چابکی و عملکرد دانش آموزان آنها در آزمون‌های ملی بهتر است. گزارش همچنین نشان داد که تعداد تصادفات رانندگی که رانندگان نوجوان در ان حضور داشته‌اند زمانی که یک مدرسه زمان شروعش را از 7:35 به 8:55 تغییر داده تا 70% کاهش یافته است.
در ویک کانتی، کارولینای شمالی یک مطالعه نشان داد که تاخیر یک ساعته در زمان آغاز کلاس‌ها تا 2 الی 3 درصد به نمره ریاضی درک متون آنها خواهد افزود.
وقتی دبیرستان گلنز فالز نیویورک در سال تحصیلی 2012 – 2013 پیشنهاد جلو کشیدن زمان شروعش را ارائه داد با مخالفت‌های زیادی روبه رو شد. دانش آموزان ورزشکار و والدین آنها گفتند که تمرین و مسابقات آنها دیرتر به پایان خواهد رسید و به این ترتیب آنها دیرتر به خواب خواهند رفت. هیئت‌های آموزشی تقسیم شدند. رای برای به اجرا درآوردن تغییرات با اختلاف 4-5 در ماه مه 2011پیروز شد و یک جنبش برای به اجرای تغییر زمانی با اختلاف 5-4 در دسامبر 2011 ناکام ماند.
مدرسه می‌گوید از زمانی که از دانش آموزان خواسته شده دیرتر به مدرسه بیایند پیشرفت‌هایی به دست آمده است. درصد دانش آموزانی که تاخیر دارند در سال 2013-2014 نسبت به سال قبل 3% کاهش یافته است. تعداد دانش آموزانی که مردود می‌شوند 2.2% و دانش آموزانی که غیبت می‌کنند 105% کاهش یافته است.
ترسیم یک خط متمایز کننده و قطعی بین زمان شروع دیرتر و نمرات بهتر و بهداشت و سلامت روان دشوار است اما بسیاری از کسانی که چنین تجربه‌ای را دنبال می‌کنند موافق‌اند که ارقامی که نشان می‌دهد نوجوانانی که دیرتر به مدرسه می‌آیند بیشتر می‌خوابند، نوید بخش است.
لیانو که یک مبلغ و حمایت کننده “دیر شروع کردن کلاس ها” است می‌گوید: “دیر شروع کردن کلاس‌ها در بهترین حالت به نفع کودکان شماست. وقتی خواستن درکار باشد توانستن نیز هست. و این بهترین چیز برای انجام دادن است”.
چالش
اگرچه شواهد حمایت کننده، اجازه دادن به کودکان برای خواب بیشتر هنگام صبح خیره کننده است اما به انجام رساندن آن واقعاً دشوار است.
لیانو در مورد سالی که مدرسه کلاس ها را در ساعات جدیدی آغاز می‌کرد می‌گوید: “موانع بسیاری سر راه بود و همگی تفرقه انگیز بودند. اما از آنجایی که این موضوع بسیار مهم است، توجه زیادی می‌طلبد”.
حتی یک برآورد کم نیز می‌تواند حائز اهمیت باشد. دبیرستان شارون واقعاً خوش شانس بود، اتوبوس‌های محلی قادر بودند بدون دریافت هزینه‌های اضافی زمان سرویس‌های خود را با مدرسه هماهنگ کنند. اما مدارس پایه و راهنمایی هم مجبور بودند تا زمان شروع کلاس‌هایشان را برای هماهنگ شدن با دبیرستان تغییر دهند. مدیران مدرسه شارون مجبور بودند به سایر مدارسی که با آنها در رقابت‌های ورزشی و سایر زمینه‌ها رقابت می کردند بروند و از آنها بخواهند تا رقابت‌ها را بر این اساس طرح ریزی کنند. شارون همچنین شروع به نظم بخشیدن به کلاس‌های به تمرینات و کلاس‌های بعد از مدرسه دانش آموزان کرده است. نهایتاً اجتماع در حال هماهنگ شدن با این تغییر است.
ترا زیپسون اسنایدر، موسس و مجری طرح “دیرتر شروع کردن کلاس‌ها” می‌گوید: “تغییر زمان یک مدرسه یا یک بخش به دلیل اینکه برنامه کل جامعه تحت تاثیر ساعت‌های مدرسه قرار می‌گیرد، پیچیده است. حتی اگر صاحب فرزند نیستید این امر واقعیت دارد. و تحمیل کردن تغییر به برنامه‌های یک جامعه بی‌رغبت، ار نظر سیاسی نامردمی تلقی می‌شود”.
ساعتی که مدارس آغاز می‌شوند ترافیک، ساعات مراقبت روزانه، کسب و کارهای کوچک که دانش آموزان دبیرستانی را به کار می‌گیرند و زمان باز شدن پارک ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگرچه تمامی این سازگاری‌ها می‌تواند مشکلاتی به دنبال داشته باشد اما اگر تغییرات به روش صحیح انجام شوند، تمام جامعه در اجرای این تغییرات شرکت خواهند کرد.
از نظر اسنایدر اغلب اوقات مردم نمی‌خواهند شرایط فعلی را تغییر دهند. از نظر ترس از عواقب انجام کارها بسیار تاثیرگذار است و آن عبارت است از ترس از تغییر و شکست تصورات. به این معنا نیست که چون شما زمان را تغییر به طور ناگهانی دیگر قادر نخواهید بود تمرینات ورزشی داشته باشید. اما مردم چنین فکر می‌کنند و این جلوی تغییر را می‌گیرد. نگرانی دیگر منتقدان طرح تغییر زمان آغاز مدرسه این است که حتی با جلو کشیدن ساعت شروع مدارس، کودکان باز هم به خواب خواهند رفت و بازهم دیر به مدرسه خواهند آمد. با این حال شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد چنین نیست. در سال 2002 مطالعه‌ای در یک مدرسه در شهر میناپولیس نشان داد بعد از تغییر ساعت شروع کلاس‌ها از 7:15 به 8:40، کودکانی که برنامه آنها تغییر یافته بود زمان خواب یکسانی با آنها که برنامه‌شان تغییر نکرده بود داشتند یک ساعت خواب بیشتر برای آنها به دنبال داشت. یک مطالعه در سال 2010 نشان داد در یک مدرسه که زمان شروعش را نیم ساعت به جلو کشیده بود میانگین ساعت خواب 18 دقیقه زودتر شده بود و میانگین ساعات خواب 45 دقیقه افزایش یافته بود. جلو کشیدن زمان شروع مدارس به دانش آموزان کمک خواهد کرد تا یک ساعت بیشتر بخوابند. و اگر ریتم شبانه روزی آنها را بیدار نگه می‌دارد، خب این مساله چندان مهمی نیست.
اسنایدر افزود: “هیچ مدرکی وجود ندارد که بگوید این تغییر زمان فایده‌ای برای کسی داشته است به جز زیان‌هایی که به دنبال داشته است. ما درمورد اجازه دادن به کودکان برای خوابیدن تا ساعت 1 ظهر حرف نمی‌زنیم، صحبت ما درمورد یک ساعت خواب بیشتر در ساعت اولیه صبح است”.
راه پیش رو
اسنایدر به جوامعی که می‌خواهند در مقابل ایده تاخیر ساعت شروع کلاس‌ها قرار بگیرند توصیه می‌کند خواب را به عنوان سومین ستون سلامتی بعد از تغذیه و ورزش در نظر بگیرند.
گفتن اینکه دقیقا چه تعداد مدرسه ساعت شروع خود را تغییر داده‌اند دشوار است. برخی مدارس به صورت انفرادی چنین می‌کنند و دیگران به صورت بخش و ناحیه، اما گرایش‌ها در حال فزونی است. لیبانو از تماس‌های زیادی حرف می‌زند که خواستار تغییر ساعت شروع کلاس‌های مدارس شده‌اند و وزارت آموزش و پرورش گفته که بخش‌های زیادی به دنبال تغییر زمان شروع مدارس‌شان هستند.
اگرچه تصمیم شروع زمان کلاس‌ها به عهده 15000 مدرسه کشور است، وزارت آموزش و پرورش درمورد تاثیر تلاش‌های مبتکرانه محلی دلبستگی زیادی دارد. و سیستم مدارس نمی‌تواند بدون دخالت والدین در تضمین موفقیت تمام دانش آموزان پیشروی کند.
در سال 2011 در فیرفاکس کانتی، ویرجینیا یک بررسی انجام شد تا میزان خواب دانش آموزان پایه‌های هشتم، دهم و دوازدهم را برآورد کند. نتایج نشان داد کمتر یک چهارم دانش آموزان سال چهارم دبیرستان بیشتر از هفت ساعت می‌خوابیدند.