صنعت به فعالیتی که موجب تولید کالا و خدمات در یک سیستم اقتصادی باشد، گفته می شود . و به طور کلی منبع اصلی درآمد یک گروه یا شرکت نشان دهنده صنعت مربوطه و شاخه فعالیت آن می باشد . اگر تمام فعالیتهای اقتصادی و درامد زا که با تولید کالا و خدمات با استفاده از دستگاه ها ، ماشینآلات و تجهیزات ساخته شده توسط انسان سروکار دارند را به عنوان اصل کلی در نظر بگیریم ، هر یک ازصنایع، شاخه ای از این کل است که افراد یا مجموعه های فراوانی از فعالیت و روش مشابه در آن وجود دارند.
تعریف کلی برای صنعت: به مجموعه تمام ارگان هایی که در فرایند تولید، توزیع و مصرف یک کالا یا خدمت مسیر مشابه دارند، «صنعت» گفته میشود.
?گروه بندی صنایع در ایران
در ایران برای طبقه بندی صنایع از استاندارد ISIC (آیسیک) استفاده میشود و سایت آمار ایران هم نسخهی فارسی این استاندارد را ارائه کرده است.
در استاندارد آیسیک، محصولات و خدمات مختلف مشخص شده است و فعالیتهایی که برای عرضهی آنها انجام میشود در قالب صنایع مختلف طبقهبندی میشوند، در زیر طبقه بندی صنایع بر اساس نسخهی چهارم این استاندارد را مشاهده میکنید:
1- کشاورزی، جنگل داری و ماهی گیری
2- تامین الکتریسیته، گاز، بخار و تهویه هوا
3- ساخت
4- استخراج معدن
5- تامین آب، فاضلاب، بازیافت ضایعات و اقدامات اصلاحی
6- ساخت و ساز
7- حمل و نقل و انبار
8- فعالیت های بازرگانی خرده فروشی و عمده فروشی، تعمیر وسایل نقلیه موتوری
9- فعالیت های مربوط به اسکان و تهیه غذا
10- اطلاعات و ارتباطات
11- فعالیت های مالی و بیمه
12- فعالیت های حوزه ی املاک
13- فعالیت های فنی، علمی و تخصصی
14- مدیریت و دفاع عمومی، امنیت اجتماعی اجباری
15- آموزش
16- فعالیت های حوزه سلامت انسان و مددکاری اجتماعی
17- هنر، سرگرمی و تفریح
18- سایر فعالیت های خدماتی
19- فعالیت های خانوار ها به عنوان کارفرما، فعالیت های تمایض نیافته خانوار ها برای تولید کالا و خدمات جهت استفاده خودشان
20- فعالیت سازمان ها و تشکل های برون مرزی
?صنعت در ایران
یکی از نیازهای مهم و اساسی برای توسعه کشورها، توسعه صنایع جامع یا مادر است. صنایع جامع صنایعی هستند که با تعداد وسیعی از فناوریها سر و کار دارند، حجم و قطعات مورد استفاده در آنها بسیار است و با صنایع دیگر ارتباطات زیادی دارند. به عبارت دیگر این صنایع لکوموتیو حرکت بسیاری از صنایع محسوب میشوند و از بازار بزرگ و مطمئنی برخوردارند. تعداد این گونه صنایع زیاد نیست به عنوان مثال صنعت خودرو، فولاد و… از جمله این صنایع به شمار میروند. بر این اساس در حال حاضر صنایع جامع (مادر) در جهان به شدت مورد توجه قرار گرفتهاند. (البته میتوان به صنایعی از جمله نفت و گاز و مسکن اشاره کرد که در کشورمان بسیار مطرح است.)
صنایع جامع را گاهی صنایع فناوری بزرگ big tech نیز میگویند، البته نه به معنای بزرگی فیزیکی بلکه از نظر تعداد و گستردگی فناوریهای مرتبط با این صنایع. هم اکنون در ایران صنعت خودرو به حدی از توسعه و شکوفایی رسیده که میتوان گفت تمام بازیگران اصلی و به نام صنایع را در خود جای داده است و این موفقیت بزرگی محسوب میشود. بر این اساس برای اینکه دیگر صنایع مادر کشور نیز به این شکوفایی و رشد برسند، ضروری است راهبردهای توسعهای کشور، جایگاه صنایع فناوری بزرگ و نیز نحوه ارتباط آنها با بنگاههای کوچک و متوسط تعریف و ساختار هدفمندی برای آنان در نظر گرفته شود.به این ترتیب با تدوین برنامههایی که در آن نقش و جایگاه بازیگران صنایع مشخص و از طرف دیگر قواعد کسب و کار برای این صنایع نیز به درستی تعریف شوند میتوان راه همواری برای توسعه و پیشرفت صنایع مادر فراهم کرد. نتیجه این که در ایران تمام صنایع کوچک به صورت عمده وابستگی شدیدی به صنایع مادر دارند.
❇️کشاورزی
کشاورزی شامل طیف وسیعی از تخصصها و فنون، از جمله راههایی برای گسترش زمینهای مناسب برای زراعت گیاه، حفر کانالها و فرمهای مختلف آبیاری میباشد.در دنیای امروز با نگرانیهای موجود و کمبود منابع، نیاز است تا کشاورزی را به سوی کشاورزی پایدار (مثلاً کشاورزی زیستی) یا کشاورزی فشرده (مثلاً صنعتی) پیش ببریم تا بتوانیم نیازها را در آینده برطرف نماییم.زراعت مدرن، اصلاح نباتات، سموم، دفع آفات و کود و پیشرفتهای تکنولوژیک به شدت باعث افزایش بازده محصول میشوند ولی باید در نظر داشت که این محاسن در کنار عیوبی چون آسیب گسترده زیستمحیطی و اثرات منفی سلامت انسان حاصل میشوند.
شیوههای مدرن در دامپروی نیز به همین گونهاست یعنی با افزایش تولید گوشت ما مشکلاتی چون ستم به حیوانات و تبعات بهداشتی ناشی از آنتی بیوتیک ها، هورمون رشد، و سایر مواد شیمیایی که معمولاً در تولید گوشتهای صنعتی استفاده میشود را داریم.
?تاریخچه کشاورزی در ایران
ایران از نخستین کشورهای جهان است که در آن کشاورزی و زراعت آغاز گردیدهاست. در قرن اول پیش از میلاد ایرانیها همه درختان میوهای که در یونان کشت میشده (به استثنای زیتون) کشت میکردهاند.با هجوم اسکندر کشاورزی ایران رو به زوال گذاشت و بسیاری از مزارع از بین رفت و این وضع تا زمان به حکومت رسیدن اردشیر بابکان ادامه یافت.
ساسانیان به بازسازی قناتها و تشویق و گسترش کشاورزی، باغبانی و دامپروری پرداختند.
پس از ساسانیان تا حمله مغول، کشاورزی ایران به تناوب دچار رکود (در زمان بنی امیه) و پیشرفت (در زمان بنی عباس و حکومتهای محلی) گردید. دانشمندان این سرزمین در خلال مطالعه دربارهٔ ویژگی دارویی گیاهان به امور کاملاً فنی نیز میپرداختند و دستگاههایی برای بهرهبرداری از آب تهیه دیدند که از آن جمله میتوان چرخ چاه خودکار را نام برد.
?عوامل موثر در کشاورزی
در کشاورزی عوامل طبیعی و عوامل انسانی موثر هستند. عوامل طبیعی شامل:
?خاک
نوع خاک قطعا در رشد گیاهان تاثیر دارد. خاکی که برای کشاورزی مناسب است، معمولا از ذرات ماسه، گیاخاک و رس تشکیل شده است. خاکی را حاصلخیز می گویند که سبب رشد بیشتر گیاه می شود.
حاصلخیزی خاک در واقع به معنی میزان توانایی خاک در پرورش دادن گیاهان است که به طور غیر مستقیم یا مستقیم در تولید غذای انسان ها نقش دارند. حاصل خیز بودن خاک به عوامل متعددی بستگی دارد، این عوامل عبارتند از وجود املاح، آب، اسیدی یا قلیایی بودن خاک، و هم چنین وجود موجودات ریز و ذره بینی در خاک.
? آب و هوا
هر محصولی آب و هوای خاص خود را نیاز دارد. مثلا برای کشت پنبه احتیاج به آب و هوای مرطوب است ولی انار در آب و هوای خشک و خرما در مناطق گرم کشت می شود. گاهی مواقع مناطقی که خاک شور دارند جزء مناطق کشاورزی به حساب نمی آیند ولی حتی در ان مناطق هم می توان محصولاتی با ارقام مقاوم به شوری کشت کرد.
و گاهی با احداث گلخانه در مناطقی با آب و هوای نامناسب یا در زمستان می توان محصولات خوبی تولید کرد. در کل منطقه ای برای کشاورزی خوب است که علاوه بر نور کافی، خاک غنی از مواد معدنی مفید و آب وهوای مناسب داشته باشد. که همه اینها باز به نوع محصول، سازگاری و مقاومت آن بستگی دارد.
? آب
در مناطق خشک مانند کشور ما، آب های آبیاری معمولاً کیفیت نا مطلوبی دارند. منظور از کیفیت آب ، مطلوب بودن آن برای مصرف است. آب در مواردی از جمله کشاورزی، باغبانی، آشامیدن و صنعت مورد استفاده قرار می گیرد.
لذا چنان چه آب برای باغبانی و پرورش گیاهان زینتی مناسب و مطلوب باشد دارای کیفیت مناسب است. خطرات ناشی از شور یا سدیمی شدن خاک را می توان به سادگی از روی کیفیت آب و بر اساس مقدار و نوع نمک های موجود در آن پیش بینی نمود. لذا بدون انجام آزمایش های کیفی آب نباید آن را در طرح های آبیاری به مصرف رساند.
در عوامل انسانی نیز این شرایط باید برقرار باشد تا یک کشاورزی موثر و هدفمندی انجام شود: نیروی کار ،ابزار و وسایل، سرمایه و مواد.
برای آشنایی با سیر مشاغل صنعتی در سامانه زمات با ما همرا باشید.