صومعه سرا

صومعه‌سرا از شهرهای شمالی کشور است که در استان سرسبز گیلان قرار دارد و با شهر رشت ۲۸ کیلومتر فاصله دارد و در غرب آن واقع است.

این شهر از جهت غرب به ماسال، شاندرمن و تالش دولاب، از شمال به انزلی و از سمت مشرق به رشت و شفت منتهی می‌شود و از جنوب نیز با فومن همسایه است. شهر جلگه‌ای صومعه‌سرا که از سه بخش تولم یا تولمات، میرزا کوچک و مرکزی تشکیل شده است و ۵۸۸ کیلومتر مربع مساحت دارد. این شهر از شهرهای تازه تأسیس گیلان است که در اوایل قرن چهار هجری از توابع كسما به شمار می‌رفت و نسبت به آبادی‌های اطراف خود از اهميت كمتری برخوردار بود. مردمان صومعه‌سرا به گويش «گيلكی» یا «بيه پس» صحبت می‌کنند.

?آب وهوا صومعه سرا

.

.

?آداب و رسوم قدیمی 

لافند بازی یا همان بند بازی در سیرک، یکی از قدیمی ترین آداب و رسومی هست که بیشتر در مراسم عروسی، در ایام نوروز و یا بازارهای هفتگی با استقبال روبرو می شوند. برگزاری کشتی گیله مردی، ویژه برنامه های چهارشنبه سوری و 13 سال هم از دیگر آیین قدیمی در این شهرستان هست.

.

?صنایع دستی

صنایع دستی استان گیلان شامل: «گلیم بافی، سرامیک سازی، بامبوبافی، مرواریدبافی (سبدبافی) قلاب دوزی، نازک کاری چوب، چموش دوزی، تولیدات دست بافت، معرق و مینیاتور، فرش بافی و… می‌باشد که از میان آن‌ها ۱- حصیربافی که با ساقه گیاه لی (گیاه مرداب) و صوف انجام می‌شود، سرامیک سازی، تولیدات دست باف و… خاص صومعه سرا است.

.

?غذاهای محلی شهرستان صومعه سرا

بعد از اینکه اوقات خوشی را از طبیعت گردی در شهر صومعه سرا پشت سر گذاشتید، نوبت آن رسیده تا از غذاهای خوشمزه و دلچسب شمال که مختص همین نواحی است استفاده کنید. یکی از راحت ترین کارها در استان گیلان پیدا کردن رستوران و غذاخوری هاست. این مورد در بین تمامی مسافران وجود دارد و شلوغی رستوران ها مهر تاییدی بر این ادعاست. پلو کباب، چغرتمه، پامادور قاتق، کباب ترش، میرزا قاسمی و ترش تره از معروف ترین غذاهای این خطه محسوب می شوند.

.

.

?مناره گسکر

این مناره آجری که در 9 کیلومتری غرب این شهرستان قرار دارد متعلق به دوران سلجوقیان می باشد. معماری این مناره به شکل مخروطی بوده و در ابتدا ارتفاعی برابر با 30 متر داشت که بخشی از آن در زلزله سال 69 رودبار فرو ریخت. این مناره تاریخی در بخش پایه قطری برابر با 7 متر و در قسمت های بالایی به 2 متر و 35 سانتی متر می رسد.این مناره در 36 کیلومتری شهر رشت واقع شده است.

.

?شهر تاریخی هفت دغنان

اگر علاقه دارید تا سفری به 1200 سال پیش داشته باشید، باید به مکان قدیمی و تاریخی هفت دغنان سر بزنید. در سال های دور این شهر قدیمی شاهد زندگی و رونق بسیاری از افراد بود. برای رفتن به این بخش از تاریخ شهر صومعه سراباید به دهستان ضیابر، روستای بَهَمبَر و منطقه گسکر بروید.

.

?تالاب‌ها

صومعه‌سرا در حاشیه‌ی جنوبی تالاب انزلی قرار دارد و هر سال میزبان پرندگان مهاجر است. در این شهر چندین تالاب تماشایی و زیبا وجود دارد که جزوی از تالاب انزلی محسوب می‌شوند که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید.

/

?تالاب سیاه درویشان

تالاب سیاه درویشان در روستایی به همین نام قرار دارد و از مناطق تحت حفاظت صومعه‌سرا است و از نظر زیست محیطی، گردشگری و اقتصادی دارای اهمیت زیادی است. در این منطقه گونه‌های مختلف جانوری بسیاری وجود دارد و پرندگان بومی و مهاجر مثل کیلار، فیلوش، خوتکای پر سفید و معمولی و لک لک و انواع آبزیان در این سیاه دوریشان زندگی می‌کنند.

سیاه‌درویشان ازتوابع تولمات صومعه‌سرا است. برای رفتن به این تالاب باید به‌سمت هند بروید و در مسـیر بـه سمت تالاب حرکت کنید که در اطراف درختان صنوبر و شالیزارها به‌وفور دیده می‌شوند که مسجد پیر ولی وخه نیز در همین مسیر است. سپس از پل رودخانه در پنج کیلومتری روستای سیاه‌درویشان عبور کرده و بعد با قایق به تالاب بروید. این تالاب در ادامه‌ی تالاب انزلی قرار گرفته و بهترین فصل برای بازدید از این تالاب فصل‌های بهار و تابستان است که گل‌های زیبای مردابی در آن می‌روید.

.

.

?تالاب سیاه کشیم

علت نامیدن تالاب با این اسم، به اتفاقی که در سال‌های گذشته در آن رخ داده برمی‌گردد؛ یک عروس که در زبان محلی گیشه نامیده می‌شود در هنگام حرکت از روستای اسفند به‌سمت روستای آبکنار غرق می‌شود. کشیم نیز نام پرنده‌ای است که هر ساله به این منطقه مهاجرت می‌کند. با توجه به شباهت بین اسم کشیم و گیشه این تالاب سیاه کشیم نام گذاری شده است. تالاب سیاه کشیم به‌دلیل داشتن تنوع گیاهی و جانوری جزو مناطق تحت حفاظت سازمان محیط‌زیست قرار دارد و محل مناسبی برای تولید مثل پرستوهای دریایی است.

سیاه کشیم در جنوب غربی تالاب انزلی و حومه صومعه‌سرا واقع شده است و بهترین زمان سفر به تالاب سیاه کشیم فصل بهار است.

.

.

?تالاب نرگستان

یکی از تالاب‌های شهر صومعه‌سرا، نرگستان است که در روستای نرگستان قرار دارد. نرگه به معنیمحل شکار دسته‌جمعی و ستان به معنی جا و مکان است. در گذشته این روستا یکی از مناطق داد و ستد محلی بوده و هر هفته بازار محلی مهمی در آن تشکیل می‌شده است. در کنار اهمیت زیست محیطی این روستا از دلایل دیگر مهم بودن نرگستان شکل‌گیری هسته اولیه‌‌ی نهضت جنگل در این روستا است.

نرگستان نزدیک‌ترین روستا به تالاب انزلی است که با پای پیاده می‌توانید به تالاب دسترسی پیدا کنید. منطقه‌ی زیبای دوازده هکتاری نیز درحوالی آن قرار دارد که سری هم به آن بزنید.

.

?تالاب هندخانه

هندخاله نام تالابی است که از دو کلمه «هند» به‌معنای بزرگ و «خاله» به معنی رودخانه ساخته شده و در زبان محلی رودخانه بزرگ معنی می‌شود. این تالاب در گذشته تنها راه ارتباطی با تالاب انزلی بوده است. هندخاله در فصل پاییز میزبان پرندگان مهاجر است و برای برگزاری تورهای پرنده‌نگری مکان مناسبی است. تالاب‌های سلکه، نرگستان و سیاه درویشان نیز در این منطقه قرار گرفته‌اند.

این تالاب در دهستان هندخاله از توابع تولمات و در ۱۵ کیلومتری رشت واقع است. این دهستان در شمال شرقی صومعه‌سرا قرار دارد و با دهستان‌های کسما و تولم همسایه است.

.

?پناهگاه سرخانگل یا تالاب سرخانکل

پناهگاه حیات وحش سرخانکل که در محدوده‌ی تالاب بین‌المللی انزلی قرار دارد، در غرب پناهگاه حیات وحش سلکه واقع شده که از طرف شمال به کانال ماهروزه، از جنوب به روستاهای هندخاله و سیاه درویشان، از سمت شرق به رودخانه هندخاله و از طرف غرب به رودخانه‌ی تازه بکنده محدود است. این منطقه پوشیده از آزولا، سه کوله خیز، لاله تالابی و نیزار است و گونه‌ی غالب گیاهی آن را نی و لوئی تشکیل می‌دهد. پرندگان مهاجر نظیر قو، غاز، چنگر و انواع مرغابی‌ها، طاووسک، یلوه و کاکایی نیز در این منطقه زمستان را سپری می‌کنند. ماهی‌های بومی مانند سوف، هشترخان، کپور، سیم، شوک یا اردک ماهی و ماهی‌های مهاجر مثل ماهی سفید، سفید کولی و سیاه کولی نیز از آبزیان این پناهگاه هستند.

.

?پناهگاه حیات وحش سلکه

پناهگاه حیات وحش سلکه در بخش جنوبی تالاب انزلی واقع شده است و دارای دو بخش تالاب و مراتع است. این منطقه از شمال به تالاب از جنوب به حاشیه‌ی مزارع روستاهای هندخاله و صوفیانده از غرب به رودخانه‌ی هندخاله و از شرق به رودخانه‌ی ترابخاله محدود شده است. به‌دلیل مهاجرت پرندگان در فصل زمستان سلکه از مناطق مهماکولوژیک جهت زمستان گذرانی پرندگان محسوب می‌شود. انواع قو، غاز، مرغابی‌ها از جمله سرسبز، گیلار، خوتکا، سرحنایی و گونه‌های شکاری مثل سنقر تالابی، عقاب تالابی، در اینجا زندگی می‌کنند.

.

?بازار هفتگی صومعه سرا

یکی از مقاصد پرطرف‌دار شهرهای شمالی کشور به‌خصوص در استان گیلان، بازارهای هفتگی و محلی است. سر زدن به بازرهای پر و سر و صدای محلی، بوی ماهی تازه صید شده و عطر سیر و ترشی‌های خوشمزه بهترین ترکیب‌های دنیا می‌تواند باشد.  

وقتی ببینید خانم‌های گیلکی با لباس محلی رنگارنگشان در حال فروش‌ هستند، همه‌چیز جلوه دل‌انگیزی خواهد داشت.پس در سفرتان به صومعه‌سرا از بازار هفتگی این شهر در روز یک‌شنبه را فراموش نکنید. در اینجا ضمن خرید کردن با مردمان محلی گپ و گفت‌وگو می‌کنید و با آن‌ها از نزدیک بیشتر آشنا می‌شوید. دوشنبه بازار در ضیابر و گوراب زرمیخ، چهارشنبه بازار در کسما و پنجشنبه بازار در طاهر گوراب و تولم شهر از دیگر بازارهای هفتگی صومعه‌سرا است که برخی از آن‌ها دیگر رونق گذشته را ندارند.

?منطقه جنگلی و کوهستانی تنیان

دهستان تنیان منطقه‌ای خوش آب‌وهوا و با طبیعت و چشم‌اندازهای تماشایی است که از سه طرف با کوهستان محصور شده است. این منطقه در واقع تفرجگاهی ییلاقی در صومعه‌سرا به شمار می‌رود که دارای چشمه‌ها، رودخانه‌های زیبا و روستاهای دیدنی است. قرق محله، نارنج پره، لیلکه پشته، سیاه خانی، شانده، لاربسر و خون آبکش، تازه آباد، رشته پلنگان و گیل محله از روستاهای تنیان هستند که هرکدام زیبایی‌های منحصر به خود را دارند. از دیدنی‌های تنیان تالاب آن، غار خونابکش، دشت پلنگان با درختان صنوبر وتوسکا، جنگل روستای سیاه کوه با درختان افرا، بقعه سید علی اصغر و علی اکبر تنیان در روستای سیاه‌خانی معروف به بقعه گردَه‌کوه و امام‌زاده دوال کوه یا دو عالم کوه از جاذبه‌های مذهبی این منطقه است.