شهر میبد یکی از شهرهای جذاب و دیدنی استان یزد است که در مرکز ایران قرار دارد و قدمت آن برابر با ۷ هزار سال تخمین زده‌شده است. همه ما میبد را به کاشی‌ها و سرامیک‌های مرغوبش می‌شناسیم و این منطقه نه تنها به جاذبه‌های تاریخی‌اش مشهور است، بلکه صنعت و اقتصاد پررونقی دارد.
?جغرافیا
میبد مساحتی برابر با ۱۹۵۲ هکتار دارد و ارتفاع شهر از سطح دریا ۱۲۳۴ متر است. میبد از شرق و شمال به اردکان، از جنوب و غرب به صدوق محدود می‌شود، فاصله میبد از تهران ۶۲۷ کیلومتر است. میبد در کنار مسیل رودخانه‌های قدیمی و در کنار راه قدیمی ری به کرمان به شکل سکونتگاه‌های اولیه شکل گرفته است.
این شهر بر روی شیب طبیعی که از جنوب به شمال بوده قرار دارد. این شیب به شکلی است که روستای رکن‌آباد در جنوب شهر حدود ۲۰ متر بلندتر از روستای عشرت‌آباد در شمال شهر است.
?تاریخ
میبد تاریخی ۷ هزارساله دارد و به‌عنوان دومین شهر و مرکز تجاری استان یزد به شمار می‌رود. میبد را می‌توان به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین کانون‌های یکجانشینی ایران به شمار آورد. در آثار تاریخی سکه‌هایی به ضرب میبد متعلق به اثر ساسانی دیده می‌شود، همین موضوع گواه محکمی بر اعتبار این شهر در عصر ساسانی است. نارین قلعه یکی از آثار تاریخی مهم میبد است و بر اساس آثاری که در این قلعه به‌دست‌آمده می‌توان گفت این محل برای نگهداری آثار تاریخی بوده و در برهه‌ای از زمان چنین استفاده‌ای از آن می‌شده است.
نارین قلعه در قرون اولیه اسلام هم مکان بسیار مهمی بود و از آن به‌عنوان دژی غیرقابل نفوذ یادشده است. در زیر این قلعه راه‌های زیرزمینی وجود دارد که نشان می‌دهد این قلعه استفاده نظامی داشته و برای تأمین آب و غذا از این راه‌ها استفاده می‌شده است.
?لباس محلی
لباس محلی یزد در میبد استفاده می‌شود و مردم میبد لباس محلی مخصوص به شهر خود ندارند.
از لباس‌های محلی یزد می‌توان به تنبون، شال، عرق چین، قبا، ارخالق، ردا یا عبا، لباده (لباسی گشاد که مردان می‌پوشند)، شال کمر، چارقد، چاقچور، روبند، پیچه، سربند، سدره، کلاهک، پیراهن مولی و روسری اشاره کرد.
?سوغات
ازجمله سوغاتی‌های خوشمزه میبد و یزد می‌توانیم به قطاب، پشمک، لوز، شیرینی حاجی بادوم، نان پنجره‌ای، نان برنجی و حلوا ارده اشاره کنیم.
?صنایع دستی
از معروف‌ترین صنایع‌دستی میبد می‌توانیم به سرامیک و سفال آن اشاره کنیم که امروز شهره جهانی دارد و به بسیاری از مناطق صادر می‌شود.
از دیگر صنایع‌دستی میبد باید به کار بافی، دارایی بافی و زیلوبافی اشاره‌کنیم.
?غذای محلی
غذاهای سنتی استان یزد و شهر میبد عبارت است از: آش شولی، آش گندم، آش آلو، آش آبغوره، آش ماش، آش کدو، قیمه نخود، قلیه کدو و کوفته لپه.
?جاذبه های دیدنی
?نارین قلعه
نارین قلعه مهم‌ترین بنای میبد است که یک قلعه تاریخی و قدیمی بوده و از خشت های قطور و بزرگ ساخته شده است. این خشت‌ها نشان از کهنگی و قدمت این قلعه دارند. این بنا متعلق به دوره ساسانیان است. اهمیت قلعه میبد مربوط به عهد سلاطین آل مظفر است که برای آبادانی میبد تلاش می‌کردند. قسمت‌های مختلف این قلعه بر سطح تپه‌ای در چهار طبقه قرار گرفته، به این شکل که هر طبقه مشرف بر طبقه دیگر است. نارین قلعه میبد در ۸ مرداد ۱۳۵۴ ثبت ملی شده است.
?کاروانسرای میبد
کاروانسرای میبد از کاروان‌سراهای سبک صفوی در میبد است که به نظر می‌رسد روی جایگاه کاروانسرای قدیمی‌تری ساخته شده است. کاروانسرای میبد یکی از کامل‌ترین کاراونسراهای بین راهی در ایران است. این کاراونسرا بخش‌هایی مانند ساباط، ایوان بیرونی، هشتی ورودی، حیاط مرکزی، حوض‌خانه و مهتابی، چهار هشتی زیبا و صد ایوان و اتاق برای استفاده‌ی کاروان‌ها دارد.
در حال حاضر اداره میراث فرهنگی میبد و کتابخانه مرکز اسناد در بخشی از این بنا مستقر شده‌اند و سالن شرقی کاروان‌سرا نیز به موزه زیلوهای تاریخی میبد اختصاص داده شده است. سالن (سول) غربی کاروان‌سرا هم به‌عنوان رستوران سنتی و کافی‌شاپ استفاده می‌شود.
?برج کبوترخانه
برج کبوترخانه در قدیم به‌عنوان جایگاهی برای حمایت از پرندگان بی پناه بوده و از کود پرندگان در این مکان، برای مصارف کشاورزی استفاده می‌شده است. برج کبوترخانه میبد در جنوب شرقی باروی قدیم میبد قرار دارد که اکنون محل فرماندهی میبد است و از جاهای دیدنی میبد محسوب می‌شود.
این برج از قسمت بیرونی به‌صورت مدور است و در قمست داخلی سه طبقه دارد که هرکدام هزاران لانه برای جلب کبوترها دارند.
?قلعه مهرجرد
قلعه مهرجرد، قلعه‌ای متعلق به دوره‌های زندیه و افشاریه در شهر میبد یزد است. این قلعه از خشت و گل ساخته شده و ۳ طبقه دارد. در ورودی قلعه از جنس چوب است. حصارهای قلعه مهرجرد، چینه‌ای بوده و روی آن‌ها تزییناتی از مصالح اصلی کار شده است. قلعه مهرجرد در شهر میبد، در محله‌ای به نام «در قلعه» در خیابان آیت‌الله حانری قرار دارد. قلعه مهرجرد در مهر ۱۳۸۰ ثبت ملی شده است.
?موزه زیلو
زیلو از قدیمی‌ترین صنایع دستی ایرانی است که از آن به‌عنوان زیرانداز در خانه ها یا مساجد، مدرسه‌ها و زیارتگاه‌ها استفاده می‌شده است. طبق شواهد تاریخی، بافت زیلو از قدیم در شهرهای استان فارس، خراسان، آذربایجان و شهرهای کویری رواج داشته است. در یزد نیز بهترین زیلوها در میبد بافته می‌شده است.
موزه‌ی زیلو در میبد در سالن شرقی کاروانسرای میبد قرار دارد. با ساخت این موزه، زیلو به ایرانیان و جهان معرفی شد. موزه زیلوی میبد، اولین و تنها موزه زیلو در کشور است. بازدید از این موزه رایگان است.
?چاپارخانه میبد
چاپارخانه میبد یکی از مراکز مهم پستی و چاپاری قدیم در این شهر بوده است. قدمت چاپارخانه میبد به دوران قاجار برمی‌گردد. این چاپارخانه در مسیر راه باستانی ری - کرمان و کنار کاروانسرای میبد قرار دارد. ساختمان این بنا به‌صورت دژ یا قلعه ساخته شده است؛ دلیل این موضوع این است که این چاپارخانه مکانی برای حفظ و نگهداری امانت‌های دولتی، نامه‌ها و پیام‌های مهم بوده است.
در این چاپارخانه اتاق‌هایی مخصوص رییس چاپارخانه، پیک‌ها، نگهبانان و مکان‌هایی برای نگهداری اسب‌ها تعبیه شده است. در حال حاضر این بنا برای تبدیل شدن به موزه پست به اداره کل پست استان یزد واگذار شده است.
اطلاعات سایر شهرستان های استان یزد را در سامانه زمات می توانید مطالعه نمایید.
