شهرستان کاشان پر جمعیت ترین شهرستان استان اصفهان پس از مرکز استان است که دارای چهار بخش (مرکزی، قمصر، نیاسر و برزک) بوده و دارای هفت شهر (کاشان، قمصر، نیاسر، جوشقان قالی، کامو و چوگان، برزک و مشکات) میباشد.
در نیمه دوم سال ۱۳۵۷ شهرستان کاشان از استان مرکزی منتزع و به استان اصفهان الحاق گردید.
شهرستان کاشان از طرف شمال و شمال غربی به استان قم، از طرف شرق و شمال شرقی به آران و بیدگل و دشت کویر، از طرف جنوب به شهرستان نطنز، از طرف غرب به شهرستان دلیجان منتهی میگردد.
آب و هوای شهرستان کاشان همانند دیگر شهرستانهای مرکزی کشور بنا بر پستی و بلندی متغیر است. قسمتهای مرتفع آن سردسیر است دامنههای معتدل و جلگه به خصوص حاشیه کویر گرمسیر میباشد. آب روستاهای کوهستانی از چشمه و قنات و آب روستاهای جلگه آن از قنات است و آب اطراف کویر کمی شور میباشد.
رودخانههای شهرستان کاشان
در شهرستان کاشان رودخانه مهمی وجود ندارد ولی خشک رودهایی از شمال غربی به جنوب شرقی جاری هستند که نام برخی از آنها عبارتنداز: رودخانه دهنار، سار، وادقان، کله، اردهال، نابر، قمصر، گپرکن، قهرود، جهق و چند رودخانه دیگر. در میان این رودها تنها نابر، قمصر، قهرود و گپرکن هستند که مختصری آب دایم دارند. هم چنین برخی از معروفترین چشمههای کاشان عبارتند از: چشمه سلیمانیه، چشمه نیاسر، چشمه نابر, چشمه جوشقان
دیدنی ها و مکان های تاریخی کاشان
شهرستان کاشان دارای مناطق توریستی و تاریخی بسیار میباشد که در کلیه فصول پذیرای گردشگران میباشد. باغ معروف و تاریخی فین باغی که از زمان صفویان اقامتگاه خاندان سلطنتی در شهر کاشان بوده، این باغ در انتهای خیابان امیرکبیر و مشرف بر آزادراه کاشان-نطنز-اصفهان در منطقه مشرف بر کوهستان و خوش آب و هوا شامل باغ بزرگ با درختان سر به فلک کشیده و آب گوارا و هم چنین موزه باغ فین دیدنی میباشد. اطراف باغ فین مجتمعهای پذیرایی و سفرهخانههای سنتی پذیرای مسافران میباشند. تپه تاریخی سیلک در امتداد جاده فین قرار دارد. تپه ی تاریخی سیلک متعلق به تمدن کاسیان بوده و بیش از ۷۰۰۰ سال قدمت دارد.
کاشان از دیرباز چهار راه تجاری منطقه بوده، و بنا بر همین دلیل اشراف و تجار بسیاری در این مکان زندگی میکردند، یادگار این خاندان های نامدار در کاشان خانه هایی بوده که روزگاری افراد زیادی در آن به خان آن خدمت میکردند و امروزه شده نمایی از تاریخ این شهر... دهها خانه که هرکدام بیش از چندین هزار متر عیانی و زیربنا دارند و بیش از صد های خانه ی کوچکتر اما با تاریخی غنی در پشت آن که روزگاری خانه ی اشراف این منطقه بوده.
از نامور ترین خانه های کاشان میتوان به مجموعه خانههای تاریخی طباطباییها، خانه بروجردیها، خانه عباسیان، خانه عامریها(خانهی حاکم کاشان)، خانه نقلی، حمام سلطان امیر احمد، حمام خان و … که در محله سلطان میراحمد قرار دارند و خانه های دیگری چون خانه ی وکیل، معمار، منوچهری، خانه تاریخی احسان و... اشاره کرد که در دیگر محله ها قرار دارند.
همچنین بازار سنتی و بزرگ کاشان نیز از دیگر جاهای دیدنی کاشان است که از محل های دیدنی ان میتوان به مسجد میرعماد، حمام خان، کاروانسرای بخشی و کاروانسرای امینالدوله اشاره کرد.تپه های سیلک از دیدنی ترین مکان های توریستی کاشان است.
صنایع دستی کاشان
صنایع دستی به عنوان کهن ترین میراث بر جا مانده بشر، هنری است که با تولد انسان شکل گرفته و با سیر تکامل بشر هدایت شده و حیات اجتماعی و هویت و جایگاه اصلی خود را پیدا کرده است و با روح و عشق آدمی آمیخته شده و تجسم تفکر وابتکار واعتقادات فرهنگ یک ملت را تجلی می کند . صنایع دستی ماندگار ترین دست ساخته های اقوام گذشته است که نقش مهمی در انتقال، تداوم فرهنگ ،باورهای دینی و ملی اقوام گذشته را دارد و خلاصه ای از تاریخ ایران را به دوش می کشد .
در اینجا ست که هنر شکل گرفته و سفال های منقوش با طرح و نمادی متفاوت از تپه های سیلک که نشانی از ذوق و شعور ساکنان اولیه فلات چند هزار ساله ایران است ، اساس نخستین مضامین فرهنگی این سرزمین می شود . پارچه های الوان ابریشمی و زربفت که شهرت آن در سراسر جهان پیچیده و با تلاش مردم سخت کوش و صبور این خطه با دلی روشن، درخشش گلابتون را در لابلای چله های ابریشمی نشانده اند و نفیس ترین فرشها ی این مرز و بوم ، که نمونه ای از هنر و خلاقیت پارسیان می باشد و خلق آن به مانند تابلوی نقاشی زیبایی است که هر تار و پود آن حقیقت روح و خلوت عارفانه دل را از بهشت خیال بافنده رقم می زند . آجرهایی که با لعاب های رنگین دست ساز از دل کوهها و طبیعت کویر، نقوش اسلیمی را بر جای گذاشته و روح معنویت را بر پیشانی بناها به ودیعه نهاده است . و نقش فرش زیلو، که خنکای نسیم را در گرمای خشک کویر به گردش درمی آورد و طراوت بخش دل نمازگزاران مساجد بوده است. ظروف مسین با تلالوی درخشان ، میزبان سفرهای دلچسب ایرانی است.
سوغات کاشان
باقلوای کاشان؛ طعمی به یاد ماندنی
باقلوا شیرینی خوشمزهای است که در شهرهای زیادی از ایران پیدا میشود. باقلوای هر شهر هم طعم و رنگ متفاوتی دارد. باقلوای کاشانی نسبت به باقلوای شهرهای دیگر متنوعتر است و میان آن را با مغزگردو، بادام، فندق، پسته و بادام هندی پر میکنند. این باقلوا با دو رنگ پسته و نارگیل درست میشود و در دو مدل مخصوص ۵۰ درصدی و ممتاز ۷۰ درصدی فروخته میشود.
گلاب؛ عطر همیشگی کاشان
گلابگیری کاشان را همه شنیدهایم. این مراسم از اواسط اردیبهشت تا اواسط خرداد در دو روستای قمصر و نیاسر اجرا میشود. گلاب را از گل محمدی میگیرند و از آن در طبخ غذاها و دسرها استفاده میشود. گلاب آرامشبخش هم هست و کمی از آن در شربتها و دمنوشها عطر بهتری به آنها میدهد. گلاب برای پوست بسیار مفید است و میتوان از آن به عنوان پاککننده آرایش استفاده کرد. اگر به مراسم گلابگیری نمیرسید نگران نباشید، گلاب کاشان در هر فصل بهترین است.
غنچه گلمحمدی؛ خوشعطر و زیبا
در کاشان از گل محمدی زیاد استفاده میشود. علاوه بر گلاب، غنچههای زیبای گل محمدی سوغات خوشعطر کاشان است. از این غنچههای زیبا برای تزئین شلهزرد، فرنی و انواع خوراکی استفاده میشود. همچنین این غنچههای زیبا عطری بینظیر به چای و دمنوشها میدهند.
عرقیات کاشان، عصاره هر آنچه بخواهید
کاشان فقط به گلاب معروف نیست، این شهر سابقه زیادی در گرفتن عرقیات متنوع دارد. عرق بیدمشک، نعناع، بهار نارنج و عرق هر گیاهی که بخواهید در کاشان پیدا میشود. طبع خودتان را بشناسید و از کاشان عرقیات مناسب را بگیرید و مطمئن باشیید که این عرقیات جوری که باید تهیه شدهاند.
کلوچه کاشانی؛ متفاوتتر از هر کلوچهای
کلوچه کاشانی بسیار خوشمزه است. با شنیدن نام کلوچه، یاد کلوچههای شمال نیافتید؛ این کلوچهها خیلی فرق دارند. کلوچه کاشانی مغز ندارد و از آرد سبوسدار گندم، شکر، روغن نباتی یا حیوانی، هل، زعفران و مغز پسته برای تزئین درست میشود. این کلوچهها کمشیرین هستند، زمان زیادی تازه میمانند و میتوان آنها را در ظرف چید و روی میز پذیرایی گذاشت تا هروقت که تمام شوند.
پشمک؛ زینتبخش هفتسینهای کاشان
شاید باورتان نشود، اما کاشانیها کلوچه کاشان را با پشمک میخورند. پشمک خوراکی محبوب کاشانیهاست و حتی در سفره هفتسین و پذیرایی در عید دیدنیها جایگاه مخصوص به خود را دارد.
حاجی بادام؛ مهمان دائمی خانههای کاشان
شاید فکر کنید حاجی بادام شیرینی سوغات شهر یزد است؛ اما این شیرینیهای خوشمزه کوچک سوغات کاشان هم هستد. این شیرینیهای جمع و جور از پودر بادام، پودر قند، جوز و آرد نخودچی درست میشود. این شیرینی به دلیل کمشیرین بودنش، بسیار محبوب است و همیشه یک کاسه آز آن کنار چای در هر خانه کاشان هست.
نان عباسعلی؛ نان دهه محرم
نان عباسعلی با آرد، روغن، شکر، شیر، زعفران، زرد چوبه و زنجبیل و در تنورهای سنتی پخت میشود. این نان در دهه اول محرم پخته میشود، اما در روزهای دیگر سال هم میشود آن را در برخی نانواییها پیدا کرد.
شهرک صنعتی کاشان
شهرک صنعتی راوندکاشان در مجاورت جاده کاشان به قم در کیلومتر ۵ کاشان به مساحت ۱۸/۸۴ در سال ۱۳۵۸ تاسیس شد.
این شهرک صنعتی مانند دیگر شهرک های صنعتی در استان اصفهان در تلاش برای پیشبرد صنعت و ایجاد شغل بود که توانست با اینکه متراژ کمی نسبت به مابقی شهرک های صنعتی استان اصفهان دارد.
در این شهرک صنعتی ۱۱۹ قرارداد منعقد شده است که در حوزه صنعتی و خدماتی فعالیت می کنند.این شهرک صنعتی ۱۱۹ واحد صنعتی خدماتی به بهره برداری رسیده دارد که از این تعداد ۱۰۵ تای آن فعال بوده و ۱۴ واحد تعطیل هستند. در این شهرک صنعتی ۴۳ واحد از ۱۱۹ واحد به اجاره رفته است.