تاریخچه اسلامشهر
اسلامشهر دارای قدمتی مقارن با هزاره پنجم پیش از میلاد می‌باشد و در روزگار کهن روستایی به نام قاسم‌آباد شاهی بوده‌است. یکی از روستاهای اسلامشهر فیروز بهرام است که بنای آن را به فیروز ساسانی نسبت داده‌اند. اسلامشهر در دوران قاجار منزلگاه اردوی همایونی بوده و به نام قاسم‌آباد خالصه نیز خوانده می‌شده‌است.
وجود بقایای پایه‌های پل بر روی رودخانه سالور و تپه‌های واقع در مجاورت یا نزدیکی آن و آثار مدفون در آنها دلالت بر وجود دوره‌های تاریخی مختلف داشته و حاکی از اهمیت این منطقه‌است.
محوطه‌های باستانی که هم دوره با محوطه‌های باستانی چشمه علی شهر ری، مرتضی گرد و تپه سیلک کاشان هستند مانند تپه مافین آباد و تپه نظام آباد با دارا بودن هفت هزار سال پیشینه تاریخی و فرهنگی از شهرت زیادی در مجامع علمی برخوردار بوده و از شاخص‌های تمدن پیش از اسلام در جهان شناخته می‌شود. همچنین تپه‌های باستانی پراکنده در سطح منطقه را می‌توان با محوطه‌های تاریخی مجاور آن در دشت بزرگ ری مقایسه کرد.
تاکنون ۱۲ اثر تاریخی یاستانی شهرستان اسلامشهر در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. این منطقه به دلیل مرغوبیت و حاصلخیزی زمین‌های مستعد کشاورزی، وجود رودخانه‌های پرآب و رشته قنات‌های جاری آن و همچنین نزدیکی آن به تهران از دیرباز مورد توجه بوده‌است. محوطه باستانی مافین آباد اسلامشهر که به دلیل حفاری‌های غیرمجاز آسیب دیده‌است دارای کهن‌ترین دوره تاریخی است که دیرینگی آن به هزاره پنجم پیش از میلاد می‌رسد.
ایجاد کارخانه‌های بزرگ و قدیمی در اطراف محور جاده قدیم ساوه چون ارج، کیان تایر، ایران خودرو دیزل، میهن، قایق سازی و … موجب جذب مهاجران جویای کار و اسکان آنها در این منطقه شهری در پیش و پس از انقلاب ایران بوده است. نبود برنامه‌ریزی کلان در ارتباط با این میزان از مهاجرت از طرفی موجب افزایش تراکم جمعیتی و ساختمانی شده و از سویی این شهرستان را به لحاظ سیاسی و جمعیتی و اجتماعی در جایگاه ویژه ای در نزدیکی کلانشهر تهران قرار داده است.
یکی از ویژگیهای تاریخی این شهرستان اختلاط فرهنگی و دینی است، از مهمترین مستندات این گفته وجود قبرستان ارامنه در شهرستان در کمربندی شهر است که قدمتی چند ده ساله داشته و امروز نیز مراجعین فراوانی دارد، از شمال و جنوب و شرق و غرب کشور، از همه فرهنگ‌ها، گروه‌هایی در این شهرستان سکنی دارند.
موقعیت جغرافیایی اسلامشهر
شهرستان اسلامشهر یکی از شهرهای استان تهران، درجنوب غربی شهر تهران بر سر راه ارتباطی جاده ساوه قرار گرفته و از طریق بزرگراه‌های قدیم و جدید تهران-ساوه و همچنین راه آن تهران به جنوب کشور و سایر استانهای همجوار ارتباط دارد. فاصله آن تا مرکز شهر تهران حدود ۱۵ کیلومتر است. اسلامشهر در سال ۱۳۷۳ از سوی وزارت کشور به عنوان یکی از شهرستانهای تابعه استان تهران اعلام شد.
وسعت شهرستان در حدود ۱۹۵ کیلومتر مربع است و دارای ۲ بخش، ۴ دهستان و ۴۹ روستا است. این شهرستان در منطقه دشت آبرفتی جنوب تهران واقع شده و ارتفاع آن از سطح دریا در حدود ۱۱۶۵ یا ۱۱۵۰ متر است. این شهرستان، قطارشهری ندارد.
تقسیمات کشوری اسلامشهر
تقسیمات کشوری این شهرستان، بنابرآنچه در نتایج آمارگیری سرشماری سال ۱۳۸۵ کل کشور آمده‌است، بر حسب بخش، شهر، دهستان و روستا به شرح زیر است:
مناطق اسلامشهر
اسلامشهر از ۶ منطقه تشکیل شده که مناطق ۱ و ۲ مرکزی و منطقه ۳ آن شهرک واوان، منطقه ۴ شاطره، منطقه ۵ احمدآباد مستوفی و منطقه ۶ شهرک میان آباد (امام حسین) است.
بخش‌های اسلامشهر
بخش مرکزی بخش چهاردانگه بخش احمدآباد مستوفی
شهرهای اسلامشهر
شهر اسلامشهر شهر چهاردانگه شهر احمدآباد مستوفی
یکی از ویژگیهای تاریخی این شهرستان اختلاط فرهنگی و دینی است، از مهمترین مستندات این گفته وجود قبرستان ارامنه در شهرستان در کمربندی شهر است که قدمتی چند ده ساله داشته و امروز نیز مراجعین فراوانی دارد، از شمال و جنوب و شرق و غرب کشور، از همه فرهنگ‌ها، گروه‌هایی در این شهرستان سکنی دارند.
دهستان‌های اسلامشهر
دهستان بهرام آباد دهستان چیچکلو دهستان ده عباس دهستان احمدآباد مستوفی دهستان فیروزبهرام دهستان چهار دانگه
روستاهای اسلامشهر
روستای مافین آباد روستای ضیاءآباد روستای فیروزبهرام روستای محمدآباد چهار طاقی نصیرآباد (کمتر از ۳ خانوار) روستای ترشنبه روستای گلدسته روستای شمس‌آباد روستای شاطره روستای بهرام‌آباد روستای حسین‌آباد سیاه‌آب روستای ده عباس روستای کرک‌اینکچه روستای سیمون روستای لهک (کمتر از ۳ خانوار) روستای مهران‌آباد روستای نظام‌آباد روستای ایرین ملک‌آباد روستای چیچکلو روستای علی‌آباد روستای علی‌آباد طپانچه روستای بهمن‌آباد روستای رضی‌آباد روستای قلعه اکبربک (کمتر از ۳ خانوار) روستای حسن‌آباد خالصه
اماکن تاریخی اسلامشهر
- تپه باستانی چیچکلو
- تپه باستانی مافین‌آباد
- تپه واوان
- تپه باستانی ده عباس
- تپه سفید گلدسته
- تپه باستانی نظام‌آباد
- یخچال قدیمی علی‌آباد
- یخچال قدیمی ترشنبه
امامزاده‌های اسلامشهر
- امامزاده ابراهیم
- امامزاده اسماعیل (چیچکلو)
- امامزاده سید رضا (علی‌آباد قاجار)
- امامزاده عباس
- امامزاده عقیل
- امامزاده ابوطالب (فیروزکوه بهرام)
- امامزاده ذکریا (ایرین)
- امامزاده طاهر
- امامزاده عیسی (واوان)
- امامزاده محمد (ایرین)
- امامزاده غیبی (شهرک امام حسین)
ورزشکاران اسلامشهر
- حمزه زرینی (والیبالیست)
- سجاد گنج‌زاده (کاراته کار)
- سجاد برزی (کشتی‌گیر)
- حسن رحیمی (کشتی‌گیر)
- امید جهانبخش (فوتبالیست)
- محمد رضا خانزاده (فوتبالیست)
- محمد محمدکاظم (والیبالیست)
موقعیت اقتصادی
شهرستان اسلامشهر يکي از مناطق مهم کشاورزي ، دامپروري و صنعتي در استان تهران محسوب ميشود و تقريباً ۱۲ هزار هکتار اراضي قابل کشت دارد که در حال حاضر بالغ بر ۹ هزار هکتار آن زير کشت محصولات مختلف است. شهرستان با دارا بودن ۲۱۳ واحد گاوداري و ۱۱ واحد مرغداري ، ۱۰ درصد گوشت قرمز ، ۱۸ درصد شير و ۱۰ درصد تخم مرغ و ۸ درصد گوشت مرغ استان را توليد و روانه بازار مي کند.
در شهرستان حدود ۱۲۰۰۰ بنگاه کوچک ، متوسط و بزرگ اقتصادي مستقر و فعالند.تعدادي از واحدهاي بزرگ اقتصادي شامل :
ايران خودرو ديزل ، لبنيات و بستني ميهن ، لبنيات و بستني دومينو ، فيلور ، سينجرگاز ، الکتروژن ، لوله و ماشين سازي ايران ، شرکت صنايع بهسازي چوب ايران ، گروه صنعتي سديد ( شامل سه شرکت ) ، کيان تاير و پايان گل در اين منطقه مستقر ميباشد.
مجتمع صنفي و صنعتي اسلامشهر با ۴۰۰ واحد کارگاهي ، ۲۵۰۰ واحد تجاري ، ۳۵۰ واحد اداري و ۱۰ واحد خدماتي زمينه اشتغال حدود ۲۰۰۰۰ نفر را فراهم نموده است. فعاليت بزرگترين مرکز نمايشگاههاي ماشين آلات سنگين و نيمه سنگين استان و حتي کشور در اين منطقه است.
در سال ۱۳۹۱ براي شهرستان اسلامشهر تعداد ۱۳۳۴۳ نفر ايجاد فرصتهاي شغلي جديد در نظر گرفته شده بود که اشتغال ثبت شده شهرستان در سامانه رصد ۲۲۴۸۴ نفر ميباشد با ۴/۱۶۵ درصد
- تعداد تعاونيهاي ثبت شده شهرستان ۵۸۰ تعاوني
- تعداد تعاونيهاي فعال شهرستان ۳۲۰ تعاوني
- تعداد اشتغال مستقيم ايجادي توسط تعاونيها ۳۴۳۰ نفر
- تعداد اشتغال غير مستقيم ايجادي توسط تعاونيها ۶۴۰۵ نفر
- تعداد شعبات بانکهاي دولتي و خصوصي فعال در شهرستان اسلامشهر حدود ۷۰ شعبه و باجه ميباشد.
- تعداد خودپردازهاي ( ATM ) شهرستان حدود ۷۵ دستگاه
کارخانه‌ها
اسلامشهر دارای تعدادی زیادی کارخانه است که نامورترین آنها کارخانه‌های بستنی میهن و دومینو، کارخانه آلمیران ، کیان تایر و کارخانه آجر سفید می‌باشد.
