طرقبه مشهد یکی از شهر های شهرستان طرقبه شاندیز می باشد که در شهر مقدس مشهد در استان خراسان رضوی، واقع شده و همچنین در دامنه كوه های بینالود قرار گرفته است.
?تاریخ
طرقبه مشهد از جمله آبادی های بزرگ طوس باستان به حساب می آمد. شهر طرقبه قدمتی طولانی دارد و در گذشته (قرون اسلامی) این شهر به عنوان یکی از مناطق دشت طوس به نام ترغبذ شناخته می شد و به آن دلیل که این شهر بر سر راه کوهستانی و مال رو مشهد به نیشابور قرار داشت، در طول قرون اسلامی به صورت گذرگاه و تفرج گاه نیز به شمار می رفت. در گذشته طرقبه مشهد یکی از روستا های کوچک و خوش آب و هوای طوس بوده، که به عنوان ییلاق در نیمه اول سال مورد استفاده قرار می گرفته است. اما امروزه و پس از گذر زمان، طرقبه مشهد به شهر کوچکی تبدیل شده که دارای امکانات تفریحی و گردشگری بسیاری بوده و توانسته توجه مسافران و زائران تور مشهد را به خود جلب نماید.
طرقبه در لغت به معنای آبادی بزرگ می باشد، این نام گذاری به دلیل باغ های بزرگ میوه ای است که در این منطقه وجود دارد، اگر به این شهر بروید متوجه این موضوع می شود زیرا به هر گوشه ای که نگاه می کنید باغ های میوه انبوهی به چشم می خورد.
?جغرافیا
طرقبه مشهد دارای وسعت حدود هزار و ششصد کیلومتر مربعی بوده و مابین رشته کوه های بینالود و تخت رستم قرار گرفته و این شهر در فاصله شانزده کیلومتری از مشهد و در قسمت انتهایی غربی بلوار وکیل آباد واقع شده است.در سال 1395 شمسی طبق آمار سر شماری این منطقه، حدود 21 هزار نفر جمعیت داشته و حدود 7 هزار خانوار را در خود جای داده بود.
علاوه بر باغ های بزرگ و سر سبز طرقبه مشهد، چشمه های آب شیرین بسیاری در هر گوشه کنار از دل طبیعت بیرون آمده است. همچنین علاوه بر تمامی این ها رودخانه ای زیبا و چشم نواز از کنار طرقبه مشهد می گذرد.
?آب و هوا
طرقبه مشهد دارای آب و هوای سرد و خشکی است که باعث می شود زمستان های سردی را در این شهر شاهد باشیم، اما در فصل بهار و تابستان هوا معتدل می شود. به گونه ای که می توان گفت همیشه ما بین 5 تا 10 درجه سانتی گراد از شهر مشهد خنک تر بوده و به دلیل مکان قرارگیری آن و ارتفاع بیشتری که نسبت به مشهد دارد، دارای بارندگی های بیشتری می باشد. به همین موضوع باعث می شود که گردشگران و ساکنین مشهد در این فصل به سمت طرقبه آمده و از آب و هوای معتدل و خنک آن در طبیعتی بکر و رویا گونه کمال لذت را ببرند.
?غذای محلی
غذا هایی نظیر کباب شیشلیک، دیزی، شله، فسنجان، اشکنه یا همان کله جوش و انواع قرمه ها که هر کدام به نوبه خود در هیچ جای دیگری نظیر ندارند. شاید جالب باشد که بدانید دیزی غذای محلی این شهر می باشد، اما شیشلیک پر طرفدار ترین غذای طرقبه مشهد به حساب می آید، به طوری که بسیاری از گردشگرانی که با تور مشهد به این منطقه سفر می کنند زمانی را برای رفتن به شاندیز طرقبه و خوردن شیشلیک در برنامه های خود قرار می دهند.
نکته قابل بیان دیگر آن است که شیشلیک های این منطقه اساساً بره بریانی و گوشت و استخوان گاو است که به شکل حرف T همراه با برنج سرو می شود. از غذا های معروف و پر طرفدار خود بومیان آن منطقه فسنجان می باشد.
?صنایع دستی
صنایع دستی روستایی مکمل اقتصاد کشاورزی بوده و امروزه به عنوان صنعت پایدار و مولد در منطقه از جهات مختلف حائز اهمیت می باشد.
عمده ترین صنایع دستی منطقه طرقبه شاندیز عبارتند از : پوستین دوزی، سبد بافی، قالیبافی، گلیم بافی، جاجیم بافی و صنایع چوبی.
?سوغات
نقره جات، لوازم کریستال، صنایع دستی، انواع اسباب بازی، خشکبار، پوست و چرم و گردو از جمله سوغات مهم منطقه طرقبه شاندیز می باشند.
?جاذبه های دیدنی
?پارک جنگلی وکیل آباد
پارک جنگلی وکیل آباد با وسعتی بالغ بر 250 هزار متر مربع هم از سوی خیابان وکیل آباد مشهد و هم از ابتدای طرقبه دسترسی دارد. آن هایی که می خواهند از همان ابتدا به بخش های بالایی باغ جنگلی دسترسی داشته باشند، از طرقبه وارد آن می شوند. پارک جنگلی وکیل آباد از موقوفات حاج حسین ملک، از رجال سیاسی، ادبی و فرهنگی بوده که املاک موقوفه او نه تنها در جای جای شهر مشهد که در تهران و شهرهای دیگر نیز به چشم می خورد.
در این پارک امکان بازدید از قناتی که کل پارک را آبیاری می کند فراهم شده است و این بخش به ورودی پارک وکیل آباد از طرقبه نزدیک تر است. پارک جنگلی تصاویری بسیار زیبا و به واقع بکر و جنگلی را پیش روی گردشگران قرار می دهد. به علاوه امکانات متنوعی همچون رستوران، بوفه، آلاچیق، فضاسازی برای پیاده روی و نشستن در پارک فراهم شده است. پارک جنگلی در بعضی قسمت ها کاملا مسطح و در بعضی بخش ها کاملا پلکانی است.
?دره جاغرق
دره جاغرق از زیباترین و معروف ترین بخش های طرقبه است که به دلیل استقبال مردم از امکانات رفاهی به خصوص رستوران لبریز شده است. جاغرق در 7 کیلومتری جنوب غربی طرقبه قرار گرفته و آب و هوای بسیار مطبوعی دارد. این روستا که پیش از اسلام نیز مسکونی بوده رودخانه ای فصلی، تعدادی قنات و یک چشمه و آبشار دارد.
از دیدنی های مهم جاغرق درخت چنار 700 ساله ای است که دو متر قطر دارد. قبرستان جاغرق نیز به دوره تیموری بر می گردد و به ثبت ملی رسیده است. علاقمندان به کوهنوردی و آن هایی که به دنبال شکم گردی در بهترین رستوران های اطراف مشهد می باشند، تقریبا هفته ای یک بار حتی زمستان ها نیز به جاغرق می روند. این روستا تابستان های بسیار خنکی دارد ولی به دلیل ارتفاع 1500 متری از سطح دریا زمستان هایش سرد و طاقت فرساست.
?مجموعه گردشگری چالیدره
رودخانه چالیدره از رودخانه جاغرق تغذیه می کند و در گذشته تنها تفریح آن نشستن کنار دریاچه و قایق سواری بود ولی در دهه اخیر تفریحات متنوعی همچون تله سیژ، تله کابین، غواصی، ماهیگیری، اسکی روی آب، برج گردان، بانجی جامپینگ، زیپ لاین، ترن و.. در آنجا راه اندازی شده است که توجه گردشگران ایرانی و خارجی را به خود جلب کرده است. سد چالیدره به سال 1376 بر می گردد ولی امکانات تفریحی آن متعلق به دهه 90 است.
از امکانات رفاهی مجموعه گردشگری چالیدره می توان به مر کز ماساژ، فیش اسپا، رستوران و کافی شاپ اشاره کرد. در ادامه منطقه گردشگری چالیدره با وسعت 16 هکتار می توان به سمت روستاهای نغندر، روستای کنگ و مناطق خوش آب و هوای دیگر رفت. در فصل بهار و تابستان تمامی امکانات تفریحی دریاچه باز است ولی با رفتن به سمت فصل سرما کم کمک بعضی بازی ها بسته می شود.
?روستای نغندر
روستای نغندر در فاصله 10 کیلومتری طرقبه قرار گرفته و منطقه ای سرسبز با چشم اندازهای طبیعی و دل انگیز است. مسیر دسترسی به نغندر بعد از جاده چالیدره است. نغندر در گذشته نوغان دره نامیده می شده است. نغندر از واژه نوغان به معنی ابریشم گرفته شده است و علت این نامگذاری پرورش کرم ابریشم در این روستا از گذشته تا کنون است. علاوه بر این محصول درختان توت نیز در نغندر فراوان است.
روستای نغندر زمستان هایی سرد و تابستانی هایی گرم و خشک دارد. این روستا بیشتر مورد توجه مردم محلی است ولی به دلیل نزدیکی به مشهد، مردم مشهد نیز زیاد به این منطقه در دامنه های شمالی بینالود مراجعه می کنند.
?دره ارغوان
دره ارغوان از مناطق ییلاقی و خوش آب و هوای طرقبه در دامنه های بینالود است که دلیل اصلی شهرتش درخت ها با بوته های ارغوان می باشد. ارغوان گیاهی به رنگ سرخابی و بنفش است که در اوایل اردیبهشت ماه کل دشت را صورتی می کند.
فارغ از اردیبهشت و فصل روییدن ارغوان ها در سایر ایام سال نیز گردشگران با نشستن در کنار رودخانه پرخروش دره و رفتن به سمت آبشار از طبیعت زیبای دره ارغوان لذت می برند. در آنجا یک مرکز رفاهی و گردشگری نیز وجود دارد که می توان در آنجا تخت کرایه کرد و از سوپر مارکتش خرید نمود ولی امکاناتی مثل رستوران در آنجا موجود نیست. سرویس بهداشتی نیز محدود به یک سرویس در همان مرکز رفاهی است. بیشتر افراد علاقمند به طبیعت گردی و کوهنوردی کل مسیر رودخانه را می پیمایند و به سمت آبشارو سرچشمه رود می روند.
?امامزاده یاسر و ناصر
یاسر و ناصر از فرزندان امام موسی کاظم و طبیعتا برادران امام رضا می باشند. آرامگاه این دو امامزاده در 5 کیلومرتی غرب مشهد و ابتدای جاده طرقبه قرار گرفته است. این بقعه نه تنها از زائران ایرانی که استقبال خوبی هم از زائران عرب زبان داشته است. مساحت فعلی کل مجموعه آرامگاهی حدود 1000 متر مربع است ولی قرار است تا هفت هکتار نیز توسعه پیدا کند چون مناطق اطرافش وقف شده یا خریداری شده است.
در ایام عزاداری و مناسبت های مذهبی معمولا دسته ها و هئیت ها در آنجا فعال می شوند و حال و هوایی خاص به امامزاده می دهند. بقعه یاسر و ناصر که در ابتدای جاده حصار و بند گلستان قرار گرفته روز به روز رشد بیشتری می کند و بودجه خوبی برای رسیدگی به آن صرف می شود.
?کمرمقبولا
کمرمقبولا جاذبه های متفاوت در طرقبه است که تمدن تاریخی منطقه طرقبه را به رخ می کشد. در آنجا دست افزارهایی سنگی در میانه دشت به دست آمده که به دوران پارینه سنگی بر می گردد. این نقش های صخره ای در حاشیه دشت توس پراکنده بوده اند و یادآور صحنه های شکار و سبک زندگی اولیه می باشند.
در منطقه کمر مقبولا در حدود 5 کیلومتر تخته سنگ هایی آتشفشانی، سنگ نوشته ها و... با مضامین یکدست در طرح و اندازه های مختلف به چشم می خورد. این آثار در کل منطقه پراکنده اند و در دره هایی به نام های کمرسیاه، کلاته زیری، چشمه عسل، داغستان، بیلدر، کلاته عبدل، کلاته درخت بید و باغو به چشم می خورند.
?روستای مایان
مایان یا مایون از دیگر روستاهای پلکانی و بسیار زیبای شهر طرقبه است. دره مایان مشتمل بر بخش های مایان سفلی، مایان وسطی و مایان علیاست. خانه های با سقف شیروانی و رنگی در مایان، آدمی را به یاد روستاهای شمال کشور می اندازد.
مایان روستایی مسکونی است که اهالی آن از راه دامداری و کشاورزی روزگار می گذرانند. باغستان های این روستا پر از آلبالو، گردو، توت و ارغوان است. رودخانه ای که از این روستا می گذرد همان رودی است که از دامنه های بینالود سرچشمه می گیرد و از ازغد و حصار نیز گذشته به بند گلستان می ریزد.
اطلاعات سایر شهرستان استان خراسان رضوی را در سامانه زمات می توانید مطالعه نمایید.