خرامه

شهر خرامه، شهری است در شهرستان خرامه استان فارس در جنوب ایران. این شهرستان دارای دو بخش می باشد:۱- بخش مرکزی خرامه با جمعیتی حدود ۴۰۲۰۰ نفر و بخش کربال به مرکزیت سلطان شهر با جمعیتی حدود ۲۱۷۰۰ نفر است مردم خرامه از نظر لهجه وگويش به جز عشاير و روستانشينان لهجه ای نزديك به مردم شيراز دارند.

جغرافیا

?خرامه با وسعت ۱٫۵۹۰ کیلومتر مربع و جمعیت ۶۱۵۸۰ نفر با ارتفاع حدود ۱۵۰۰ متر از سطح دریا در طول ۵۳ درجه و ۱۹ دقیقه شرقی و عرض ۲۹ درجه و ۳۲ دقیقه شمالی قرار دارد. با آب و هوای معتدل کوهستانی از دو بخش مرکزی و کربال و ۵ دهستان ،۲ شهر و۵۲ روستا تشکیل گردیده‌است.

?شهرستان خرامه از ۸ سمت به شهرستان‌های استان متصل می‌باشد که یک شاهراه اصلی استان محسوب می‌گردد.

?از سمت جنوب و جنوب شرق به شهرستان فسا، از جنوب و جنوب غرب به شهرستان سروستان، از جنوب شرق به شهرستان استهبان، از شرق و شمال شرق به بختگان، از شمال به شهرستان ارسنجان، از شمال غرب به شهرستان مرودشت، شمال غرب به شهرستان زرقان و از غرب به شهرستان شیراز مرکز استان متصل گردیده‌است.

تاریخچه

?با استفاده از شواهد و اسناد معتبری که در دست است قدمت شهر خرامه و کربال به ۱۵۰۰ سال قبل و به سال ۵۰۰ میلادی برمی گردد.

?بنا به روایاتی نام خرامه از خُورمه به معنی خورشید و مه به معنی ماه اخذ شده‌است.فرض دیگر این است که این نام مأخوذ از خورماه که نام روز یازدهم از ماههای ایران است باشد. حتی امروز نیز بعضی از عشایرمنطقه نام این شهر را خورومه (Khoromah) تلفظ می‌کنند.

?یکی از آثار تاریخی منطقه که از زمان ساسانیان برجا مانده و در فاصله ۵۰۰ متری مغرب خرامه قرار دارد بنای آتشکده‌ای است که در محل به چهار طاقی گبران معروف است که از نظر ساختمان گنبد و کاربندی تا حدودی شبیه آتشکده بهرام است.

اقتصاد

?اقتصادمنطقه برپايه كشاورزی خصوصا برنج كاری وگندم وسيفی جات می باشدكه در سالهای اخير بعلت خشك سالی وايجاد سدهايی در مسير رود كر برنج كاری وكشاورزی هايی كه نياز به آب زياد دارندكنار گذاشته شده است.

?گندم كاری منطقه در سالهای پرآب در سطح استان مقام اول يا دوم را طی سالهای متمادی در اختيار داشته كه اكنون بدلايل ذكر شده توليد گندم نيز با كاهش چشم گيری روبرو شده ودرنتيجه وضعيت اقتصادی كشاورزان خصوصا روستا نشينان را دچار مشكل نموده است.

?عده ی زيادی از روستاييان به دليل نبود امكاناتی چون راه مناسب وآب آشاميدنی و… مجبور به مهاجرت به شهرهای خرامه ، شيراز، مرودشت،ارسنجان و … شده اند.

?گليم بافی ، پرورش زنبورعسل،كارخانه جات برنج كوبی ،سنگ بری ، كارخانه توليد كودشيميايی ،از معدودراههای امرار معاش مردم سخت كوش اين مرز و بوم می باشدكه اين صنايع نيز بی تاثير از خشكسالی نبوده اند.

جاهای دیدنی خرامه

رودكر

?رود کر ( رودخانه كربال) كه استخری آن را كروانه Kor vaenaho ذكر كرده است و برخی نيز كورش Kurosh خوانده اند، در دشت كربال و شمال خرامه روان است، آب آن شيرين ومسيرش از غرب به شرق به پهنای40 متر و عمق 6 تا 10 متر می باشد.

?ابن جوقل در قرن چهارم هجری اين رود را قابل كشتيرانی توصيف كرده وابن بلخی در وصف آن چنين آورده است: منبع اين رودكر از نواحی كلار Kelar است و رودی عاصی است كه هيچ جای را آب ندهد الا جاهايی را كه بند كرده اند. به همين دليل شش بند به نامهای امير amir، فيض آباد feyz – abad تيلكان tilakan موان Mavan و جهان آباد Jahan-abad بر روی آن بسته شده است. اين رود نهايتاً به درياچه بختگان می ريزد

روستای خیر آباد

?مركز بخش كربال واقع در استان فارس ، با مساحت حدود ۳۶۰۰ كيلومتر مربع در ۷۵ كيلومتری شرق شيراز واقع گرديده است و دارای آب و هوای معتدل كوهستانی و ارتفاع آن از سطح دريا ۱۵۰۰ متراست. بخش كربال درطول ۵۳ درجه و ۱۹ دقيقه شرقی و عرض ۲۹ درجه و۳۲ دقيقه شمالی قرار دارد. اين بخش ازشمال به ارسنجان، ازشمال شرقی به آباده طشك، ازشرق به نی ريز، از شمال غربی به مرودشت و زرقان از غرب به شيراز، از جنوب به سروستان و از جنوب شرقی به استهبان متصل می باشد.

?از نظر تقسيمات سياسی كشوری خرامه يكي از بخش هاي اصلی شهر شيراز مركز استان فارس می باشد كه در زمانهاي قديم به دليل قرار گرفتن در مسير كوتاه ترين فاصله ارتباطی بين شهرهای جنوب و جنوب شرقی كشور مانند سيرجان، كرمان و… مسير عبور و مرور از طريق نيريز، خرامه شيراز بوده است.

چهار تاقی گبران

?این بنا یکی از آثار تاریخی بر جای مانده از دوران ساسانیان است و در فاصله 500 متری غرب خرامه جای گرفته است . چهار تاقی گبران از نظر ساختمان گنبد و کاربندی تا حدودی همانند آتشکده بهرام است .

کاروانسرای دیودان

?این کاروانسرا یکی از بناهای سلجوقیان می باشد . این بنا در نزدیکی های دریاچه بختگان ،15 کیلومتری خرامه و در روستای جهان آباد قرار گرفته است .

?از دیگر جاذبه های مهم شهرستان خرامه می توان قلعه بهرام گور ، چهار تاقی ، حمام کهنه ، بند های دوران ساسانیان ، پل انگلیسی ها سنگ قبرهای قدیمی ، حصار شهر و چهار دروازه آن ، آسیاب های اول ، دوم و سوم خرامه ، امامزاده عقیل (ع)، امامزاده ابراهیم (ع) ، امامزاده بی بی رحیمه (س) امامزاده سید عبد الرشید (ع) امامزاده صالح (ع) و امامزاده اسحاق (ع) را بر شمرد .