علی آباد کتول یکی از شهرستان های باصفا و سرسبز استان گلستان است که در حدود ۴۰ کیلومتری شرق مرکز این استان، یعنی شهر گرگان قرار گرفته است. این شهرستان از شرق به شهرستان رامیان، از شمال و شمال شرق به گنبد کاووس، از غرب به شهر گرگان و از جنوب به جنگل های زیبا و حفاظت شده چل چلی محدود می شود. مساحت شهرستان علی آباد ۱۱۶۳ کیلومتر مربع و مساحت ناحیه شهری علی آباد کتول حدودا ۲۰ کیلومتر مربع برآورد شده است. این شهر، پس از گرگان و گنبد کاووس، بزرگترین ناحیه شهری در استان گلستان را شامل می شود. در علی آباد هم مناطق جلگه ای و پست وجود دارد و هم مناطق جنگلی مرتفع و کوهستانی. به دلیل تنوع اقلیمی این منطقه، آب و هوای آن بسیار منحصر به فرد است و به عنوان معتدل ترین آب و هوا در استان گلستان شناخته می شود.
بر اساس یافته های باستان شناسی کارشناسان باستان شناسی کشور در مناطق جلگه ای این شهرستان، می توان با قطعیت گفت که علی آباد کتول حدود ۷۰۰۰ سال قدمت دارد. بیشتر آثار مکشوفه در این شهرستان در موزه های سرسار استان از جمله موزه گرگان نگه داری می شوند.
این شهر یکی از بزرگترین ذخیره گاههای چوب سرخدار در جهان است. هرچند قطع بیرویه این درخت کمیاب و منحصربهفرد آن را به کمترین میزان در سالهای اخیر رساندهاست.
❇️مردم
اکثریت مردم علیآبادکتول از قومیت کتولی که قومی تپوریتبار(طبری) میباشد هستند و به گویش کتولی که گویشی از زبان طبری است سخن میگویند. همچنین اقلیتی از اقوام شاهرودی، آذربایجانی، سیستانی، نیشابوری، کاشمری، سبزواری و فندرسکی در این شهر ساکن هستند. کتولی گویشی از زبان مازندرانی است و گویش فندرسکی برگرفته از بخش فندرسک است.
مذهب اکثریت مردم شهر شیعه هست و حدود ۱۰ تا ۲۰ خانوار ارمنی که ازروسها مهاجر هستند و به مالقان مشهورند در این شهرستان زندگی میکنند.
❇️هنر
فعالیتهای هنری از جمله چادر شب بافی، صنایع دستی و نمد بافی و ساخت ابزار موسیقی از قبیل: تار، دوتار، سه تار، کمانچه و… و خود موسیقی محلی را میتوان نام برد.
❇️غذاهای محلی
در منطقه کتول علاوه بر آیین ها و سنت های بومی همچون موسیقی سنتی کتولی و رقص های محلی و لباس های محلی می توان به غذاها و شیرینی های سنتی همچون ترشو (نوعی آش)، سلف خورشت، بابتو (نوعی شیرینی)، خاکی(نوعی تنقلات)، کندس او(عصاره میوه جنگلی کندس یا ازگیل وحشی)، ترشی آلو گاوی و... اشاره داشت که جذاب برای گردشگران بوده و می تواند به عنوان سوغات وره آورد مناسبی برای گردشگران و مسافران این شهرستان باشد.
❇️جاذبه های دیدنی
?آبشار کبودوال
آبشار کبودوال معروف ترین جاذبه طبیعت گردی و گردشگری شهرستان علی آباد کتول است که در حدود ۵ کیلومتری جنوب شهر علی آباد قرار گرفته است. کمی که از شهر فاصله بگیرید، پس از عبور از جاده زیبایی که از کنار دریاچه سد زرین گل عبور می کند، به منطقه جنگلی زیبایی خواهید رسید که نوید دیدار معروف ترین آبشار تمام خزه ای ایران را به شما می دهد. باید خودروی خود را در پارکینگ عمومی این منطقه پارک کنید و پای به دل این جنگل زیبا بگذارید. با حدود ۳۰ دقیقه پیاده روی در راه سنگ فرش شده این جنگل در کنار رودخانه ای زیبا، به آبشار کبودوال خواهید رسید.
آبشار کبودوال در میان دره ای جنگلی و زیبا قرار دارد و به عنوان مهم ترین تفرجگاه مردم شهر علی آباد شناخته می شود. در سال های گذشته امکاناتی نظیر بوفه و سوپر مارکت؛ پارکینگ و آلاچیق هایی برای استراحت به این سایت گردشگری اضافه شده است.