ماکو یکی از شهرهای زیبا و دیدنی در استان آذربایجان غربی است که جز شهرهای مرزی ایران به شمار می رود. شهر ماکو در نزدیکی مرز ترکیه قرار دارد و زمانی که به سمت این شهر حرکت می کنید از دیگر شهرهایی که در این محدود هستند نظیر مرند و جلفا هم گذر کنید و یک سفر بسیار جالب و پر باری را تجربه کنید.
در شمال غرب ایران در شمال استان آذربایجان غربی قرار گرفتهاست که از شمال به رودخانه قره سو و کشور ترکیه، از شرق به رودخانه ارس و جمهوری آذربایجان و شهرستان پلدشت و از مغرب به کشور ترکیه و شهرستان چالدران و از جنوب به شهرستان شوط محدود است.شهرستان ماکو بخشی از منطقه آزاد ماکو به عنوان جوانترین منطقه آزاد کشور از نظر جغرافیایی بزرگترین منطقه آزاد ایران و دومین منطقه آزاد جهان بعد از منطقه آزاد شانگهای چین است و این منطقه به تنهایی بیش از ۷۵ درصد کل مساحت مناطق آزاد کشور را به خود اختصاص دادهاست. قره کلیسا، قدیمیترین کلیسای جهان و نماد همزیستی ادیان در نزدیکی شهر ماکو و در دشت چالدران قرار دارد.این منطقه به دلیل برخورداری از تمدن کهن، جاذبههای تاریخی فراوان، زیباییهای طبیعی به همراه پوشش گیاهی، رودها، چشمهها، غارها، آبشارها، آب و هوای مناسب، صنایع دستی و دست بافتههای عشایر یکی از قطبهای گردشگری شمالغرب کشور محسوب میشود.
ماکو در طول شرقی ۴۴ درجه و ۲۰ دقیقه و عرض شمالی ۳۹ درجه و ۱۸ دقیقه قرار گرفتهاست و ارتفاعش از سطح آب ۱۶۳۴ متر است.
طبق آمار آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان ماکو در سال ۱۳۷۵ تعداد ۲۰۲۹۳۹ نفر جمعیت داشته که ۱۳/۸ درصد از جمعیت کل استان را شامل میشود، از این تعداد جمعیت ۷۱۵۸۶ نفر شهری (۲۷/۳۵ درصد) و ۱۳۱۳۵۳ نفر روستایی (۷۳/۶۴) درصد میباشد.
آب و هوای شهر ماکو
شهر ماکو با توجه به شرایط جغرافیایی که دارد و نزدیکی آن به کشور ترکیه به طور نسبی آب و هوای سرد و خشکی دارد، هوای این شهر در تابستان ها گرم خشک برآورد می شود و در زمستان همراه با بارش برف و سرمای زیاد می باشد؛ بیشترین بارش ناشی از رگبارهای بهاری است. با توجه به شرایط آب و هوایی که این شهر دارا هست بهترین زمان برای سفر به سمت آن اواخر اسفند تا اواسط فروردین می باشد.
جاذبه های گردشگری شهر ماکو
عمارت کلاه فرنگی ماکو
در سمت شرقی خیابان اما در شهر ماکو عمارتی به نام کلاه فرنگی وجود دارد که قدمت آن به اواخر حکومت قاجار بر می گردد و متعلق به علی قلی خان بیات ماکوئی می شود. گچبری، آینه کاری و شیشه های رنگی ارسی این بنای زیبا، شباهت بسیاری با تالار آینه در کاخ گلستان دارد. عمارت کلاه فرنگی یکی از جذاب ترین جاذبه های شهر ماکو به شمار می رود.دخمه سنگی فرهاد
در هفت کیلومتری غرب شهر ماکو در مجاورت روستای سنگر دخمه ی سنگی فرها یا بام فرها قرار دارد. این اثر تاریخی از آثار مربوط به اقوام اورارتو در قرن هشتم پیش از میلاد مسیح بوده که در این شهر باقی مانده است. دخمه فرهاد دارای دو اتاق تو در تو است که در دل کوه و درون صخره ای بزرگ تراشیده شده اند و با راه پله ای سنگی به کوه متصل می شوند.تالاب بورآلان
دیگر جاذبه ای که در راهنمای سفر به ماکو می خواهیم به آن اشاره کنیم، تالاب بورآلان است که در فاصله ی ۱۵۰ کیلومتری شهر مرزی پلدشت در امتداد مرز مشترک ایران، ترکیه و ارمنستان نیز قرار گرفته است.این تالاب یکی از مهمترین تالاب هایی است که در مرز مشترک ایران قرار گرفته است. تالاب بورآلان با ۲۵۰ هکتار مساحت و وجود چشمه های آب گرم، به عنوان یکی از زیستگاه های اصلی و زمستان گذران ۶۴ گونه پرنده دارای اهمیت زیست محیطی زیادی است.منطقه شکار ممنوع آغگل
منطقه در شهر ماکو در استان آذربایجان غربی وجود دارد که به آن شکار ممنوع آگل گفته می شود. این منطقه باتوجه به شرایط طبیعی از قدیم تا حال زیستگاه گونه های مختلفی از حیات وحش بوده است و به همین دلیل مورد توجه گردشگران زیادی قرار می گیرد.روستای گردشگری رند
در ۱۵ کیلومتری منطقه ی آزاد تجاری و صنعتی ماکو روستایی به نام رند وجود دارد. این روستا سرسبز و زیبا در دامنه ی کوه ها قرار دارد و وجود چشمه های جوشان آب معدنی سبب شهرت بالایی برای این منطقه شده است. روستای رند در سال ۱۳۹۳ از سوی مسئولین منطقه آزاد ماکو به عنوان روستای نمونه گردشگری منطقه آزاد تجاری و صنعتی ماکو انتخاب شد.دریاچه سد بارون
بزرگترین سد آذربایجان غربی در ۱۲ کیلومتری جنوب شهرستان ماکو دریاچه سد بارون است. دریاچه پشت این سد از منظره ی بی نظیری برخوردار است و بهترین گزینه برای ماهیگیری به شمار می رود. قرار گیری این سد در کنار کلیسای زور زور سبب شده تا سالانه گردشگران زیادی برای بازدید از این دریاچه به این سمت بروند.کلیسای مریم مقدس
جذاب ترین جاذبه ی گردشگری که در راهنمای سفر به ماکو می خواهیم به آن اشاره کنیم، کلیسای مریم مقدس است که در فاصله ۱۲ کیلومتری شمال غرب قره کلیسا دیگر کلیسای محبوب این منطقه نیز قرار گرفته است. بنای اولیه این کلیسا در دره بستر رودخانه قره سو و به ارتفاع پنجاه متر بالاتر از سطح دریا قرار داشت، اما به علت اینکه پس از آبگیری سد بارون ممکن بود این بنا در عمق دریاچه پشت سد قرار بگیرد، توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری و همینطور همکاری شورای خلیفه گری ارامنه آذربایجان، به طور کلی به ارتفاعات کنار دریاچه منتقل و در آن نقطه مجددا بازسازی شد.قره کلیسا
قره کلیسا یا کلیسای تادئوس مقدس، قدیمیترین کلیسای ارامنه جهان در استان آذربایجان غربی در شهر ماکو و در روستای قرهکلیسا است. در میان ارمنیان این کلیسا به «تادئوس مقدس» شهرت دارد که گفته میشود در سال ۳۰۰ میلادی، پس از رسمی شدن دین مسیحیت، به دلیل زنده نگه داشتن یاد «طاطاووس مقدس»، مسیحیان مبارز سال ۴۰ میلادی و دیگر مسیحیان کشتهشده در سال ۶۶ میلادی احداث شده است. برخی بر این باورند که پیکر «طاطاووس مقدس» نیز در زیر زمین این کلیسا مدفون شده است.کاخ موزه باغچه جوق
کاخ موزه باغچه جوق یا کاخ سردار ماکو در جنوبشرقی روستای باغچه جوق و در شش کیلومتری ماکو و در دو کیلومتری غرب جاده اصلی بازرگان جای گرفته است. این کاخ باشکوه و مجلل به دستور «تیمور تیموری» ملقب به «اقبالالسلطنه ماکوئی»، یکی از حکام مقتدر و یکی از سردارهای «مظفرالدینشاه» احداث شده است. معماری این بنا تلفیقی از معماری سنتی ایرانی و غربی خصوصا معماری کشور روسیه در اواخر سده نوزدهم میلادی است.مراکز خرید و بازارهای شهر ماکو
بازار بزرگ مرزی منطقه آزاد ماکو بازار بزرگ مرزی منطقه آزاد ماکو در پنج کیلومتری جاده ماکو به بازرگان در سمت چپ جاده قرار دارد. حدود پانصد باب مغازه با برندهای برتر ترکیه، انواع مواد غذایی، پوشاک و لوازم خانگی در این بازار قرار دارد. قیمت مناسب اجناس این بازار نسبت به نقاط دیگر کشور، گردشگران زیادی را مجذوب میکند.
دسترسی به شهر ماکو
در راهنمای سفر به ماکو به حدودی از فاصله ها و همینطور مسیر دسترسی به این شهر مرزی اشاره خواهیم کرد. برای رسیدن به شهر ماکو از تهران حدود ۸۷۶ کیلومتر راه است که حدود ۹ الی ۱۰ ساعت طول خواهد کشید. زمانی که به این شهر رسیدید شهرهای خوی، مرند، شوط و بازرگان از دیگر مقاصدی هستند که می توانید از آن ها دیدن فرمایید.
فاصله ماکو تا برخی از شهرها را به ترتیب در زیر آورد آورده ایم:
فاصله ی ماکو تا تبریز ۲۵۰ کیلومتر
فاصله ی ماکو تا تهران ۸۷۵ کیلومتر
فاصله ی ماکو تا اصفهان ۱۱۵۷ کیلومتر
فاصله ی ماکو تا اهواز ۱۳۸۸ کیلومتر
فاصله ی ماکو تا شیراز ۱۶۴۱ کیلومتر
فاصله ی ماکو تا مشهد ۱۷۶۸ کیلومتر
فاصله ی ماکو تا بندرعباس ۲۰۶۱ کیلومتر
فاصله ی ماکو تا زاهدان ۲۲۶۲ کیلومتر
صنایع و تجارت
شهرستان ماکو و مرز بازرگان، در شمال غربی ایران، یکی از شهرهای تاریخی کشور است، که به عنوان دروازه تجاری ایران و اروپا، از دیرباز نقش پررنگی در فعالیتهای بازرگانی ایران و منطقه داشته است. همجواری این منطقه با کشورهای حوزه قفقاز در کنار نزدیکی آن به قطب صنعتی تبریز و بهرهمندی از زیرساختهای توسعه یافته منطقه نیز بر اهمیت استراتژیک و ظرفیتهای این منطقه افزوده است.
منطقه آزاد تجاری – صنعتی ماکو، برای بهرهگیری از این ظرفیتها، در سال ۱۳۸۹ و با مساحتی بالغ بر ۵۰۰ هزار هکتار احداث شد. این منطقه که شامل بخشهایی از ماکو، بازرگان، شوط و پلدشت میشود، از سمت شرق با جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان و از سمت غرب با کشور ترکیه مرز مشترک دارد. همچنین ویژگیهای طبیعی و اقلیمی این منطقه و جاذبههای گردشگری طبیعی، فرهنگی و تاریخی آن باعث شده منطقه ماکو در صنعت توریسم ایران نیز جایگاه قابل توجهی داشته باشد.
مهمترین اهداف و فعالیتهای منطقه آزاد تجاری – صنعتی ماکو شامل گسترش خدمات تجاری و ترانزیتی، صنایع گردشگری و اکوتوریسم، صنایع فرآوری و کشاورزی و همچنین توسعه واحدهای بزرگ کشت و صنعت و انتقال فناوریهای نو به منطقه است.
صنایع دستی و سوغات
نقل : یکی از خوشمزه ترین سوغاتی های ارومیه و استان بشمار می رود که در طعم های متنوع بیدمشک، زعفرانی، گردویی و پسته ای عرضه میشود؛ هر مسافری بعد از سفر به استان با خرید این سوغات به یاد ارومیه می ماند. حلوا : انواع حلوای هویج، پسته و گردو جزو لذیذترین رهاوردهایی است که میتوان از آذربایجان غربی تهیه کرد. کشمش : با توجه به اینکه انگور یکی از محصولات استراتژیک آذربایجان غربی یه شمار می رود محصول کشمش هم جزو گزینه های خرید بعنوان سوغاتی بشمار می رود.
سیب : سیب باغات ارومیه بی شک با طعم خاص خود می تواند باعث خرید از سوی مسافرین و گردشگران باشد. فرش : فرش تکاب از جمله مهم ترین رهاوردهایی است که میتوان از استان آذربایجان غربی تهیه کرد. عرقیات : عرقیات گیاهی از جمله بیدمشک و بادرشبو از جمله ارزشی ترین سوغاتی هاییست که مسافرین میتوانند در سفر به استان تهیه کنند. می گویند ناصرالدین شاه در میان سوغات و هدایایی که از حاکم ارومیه گرفته، عرق بادرنجویه هم دریافت کرده است! صنایع چوبی : ریزه کاری، نازک کاری و معرق کاری روی چوب از جمله صنایع دستی مهم استان بشمار میرود. انگور : یکی از میوه های خاص منطقه که آذربایجان غربی بعنوان قطب تولید کننده آن محسوب میشود ضمن اینکه بیش از ۴۰ تا ۱۰۰ رقم از انواع انگور در باغات استان برداشت می شود. آب معدنی چشمه سیلوانا : یکی از استانداردترین آب معدنی های کشور که با املاح خاص خود و با سبکی طعمی از آبی گوارا را رقم می زند. تخمه : تخمه خوی یکی از مرغوب ترین و با کیفیت ترین تخمه های کشور به حساب می آید و بی شک در سفر به استان اقدام به تهیه آن کنید. عسل : عسل شهرستان خوی بدلیل استقرار کندوها در دل طبیعت یکی از مرغوبترین عسلهای ایران به شمار می رود ضمن اینکه این شهرستان ۲۰ درصد از عسل کشور را تولید می کند.