از جمله شهرهای بخش مرکزی شهرستان رودبار در استان گیلان است. جمعیت لوشان در سال ۱۳۹۵برابر ۱۳،۰۳۲ نفر برآورد شدهاست. این شهر در میانه راه قزوین به رشت قرار دارد و اولین شهر استان گیلان میباشد.
? مردم شناسی
در این شهر زبان گیلکی رایج است. مسعود پورهادی پژوهشگر زبان و ادبیات گیلکی میگوید: زبان گیلکی از منظر آوایی شش گونه دارد که گونه جنوبی آن که به لهجه رودباری معروف است شامل شهرهای رستمآباد، رودبار، منجیل و لوشان میشود.زبان لری نیز توسط گروهی از مردم لر که در دوره رضاشاه به این منطقه کوچانده شدهاند استفاده میشود. پس از زمینلرزه سال۶۹ به دلیل مهاجرت روستائیان از روستاهای دیگر به این منطقه و همچنین ورود مهاجران جویای کار از سایر نقاط به لوشان ترکیب جمعیتی این شهر دستخوش تغییر شد. این موضوع در خصوص منجیل نیز صادق است.
.
? اقتصاد
کشاورزی و باغداری اصلی ترین شغل مردم این منطقه را تشکیل می دهد که کشت پیاز، سیب زمینی و گندم مهم ترین فعالیت آن هاست. برداشت زیتون از باغات هم از دیگر کارهاییست که به دلیل همجواری به شهر منجیل و رودبار موقعیت اقلیمی مناسبی برای این کار دارد.عده ای هم در دو کارخانه این شهر یعنی معدن ذغال سنگِ سنگ رود و کارخانه سیمان مشغول به کار هستند.
? محصولات کشاورزی لوشان
زیتون و فراوردههای حاصل از زیتون یکی از پر فروشترین محصولات هستند. گندم، پیاز و سیب زمینی از محصولات کشاورزی هستند که توسط کشاورزان کشت شده و با کیفیت خوب به بازار عرضه میشوند.
.
.
? مکان های دیدنی
.
? پل لوشان بر فراز رودخانه شاهرود
رودخانه شاهرود از قسمت جنوبی لوشان میگذرد. این پل که پل خشتی – آجری تاریخی است با طول ۱۰۲ متر و عرض ۷ متر است که در سال ۱۱۷۳ بنا شده است. این پل خشتی برخلاف سایر پلهای خشتی، قوسی شکل نیست و به صورت پلکانی طراحی شده است و دارای ۴ دهانه است.این پل در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
? امامزاده محمد حنیفه
امامزاده محمد حنیفه که در نقشه لوشان با نام محمد بن علی ابیطالب(ع) مشخص شده است میان گیلکها به امامزاده قل قلی معروف است و در فاصله ۱۱ کیلومتری شمال شرق این شهر در روستای بیورزن قرار دارد. از طریق جاده کوهستانی و آسفالته بره سر لوشان میتوانید به امامزاده قل قلی برسید. در آنجا شاید زائرانی را ببینید که در سراشیبی، خلاف جهت جاذبه زمین غلت میزنند چرا که اعتقاد دارند این کار سبب حاجت روایی میشود.
.
.
? امامزاده حمزه
امامزاده حمزه در سمت راست جاده بره سر – لوشان رو به روی کارخانه سیمان خزر قرار دارد. ساختمان قدیمی امامزاده از خشت و گل ساخته شده بود. پس از تخریب بنا، بنای کنونی که دارای ایوان، گنبد و حرم است در زمینی به مساحت ۵۵۰ متر مربع ساخته شد.
.
.
? چشمه سنگرود
سنگرود در ۲۰ کیلومتری شمال شرق لوشان و ۴۵ کیلومتری جنوب شرق رودبار قرار دارد. سنگرود نه تنها مرکز استقرار معدن زغال سنگ سنگرود است بلکه چشمه سنگرود را در خود جای داده است. چشمه سنگرود از ۲ چشمه آبگرم کولور و چشمه آب سرد آبگاز تشکیل شده است. این دو چشمه در نزدیکی یکدیگر اما جدا از هم جاری هستند. چشمه آب گاز از دل کوه خارج میشود و گازدار است. از آبگرم لوشان، چشمه کولور (آب کولور) برای درمان بیماریهای پوستی، رماتیسمی و استخوانی استفاده میشود. چشمه آب کولور سنگرود لوشان حوضچهای مثلث شکل است که در قسمت شمالی آن از رسوبهای کربنات پلکان رنگی و زیبایی به وجود آمده است.
.
.
? لوشان بالا
لوشان بالا روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان رودبار است که ترکنشین لوشان نامیده میشود. ساکنان بومی این منطقه، ترک بودهاند به همین دلیل اهالی روستای لوشان بالا به زبان ترکی صحبت میکنند. نام محلی لوشان بالا، یوخاری لوشان است. زیتون، انار و گردو از محصولات این روستا است. روستای لوشان بالا در ۴ کیلومتری شهر لوشان و آزاد راه قزوین – رشت قرار دارد.