خودرو مانند هر وسیله دیگری ممکن است به دلایل مختلفی اعم از خرابی، تصادف، ضربه و مشکلات فنی دچار آسیب و خرابی شود؛ طوری‌که قطعات آن نیاز به تعویض و تعمیر نیاز داشته باشند. لوازم یدکی به قطعات و لوازمی گفته میشود که در زمان خرابی قطعات اصلی خودرو جایگزین آنها میشود تا خودرو بتواند به فعالیت خود ادامه دهد.
لوازم یدکی باید متناسب با نوع و مدل خودرو باشد و همین‌طور مخصوص کارخانه یا زیر مجموعه‌های همان کارخانه خودروسازی باشند؛ چرا که با توجه به اهمیت لوازم یدکی، بسیاری از مجموعه‌ها لوازم یدکی جعلی و تقلبی تولید می‌کنند که معمولا استفاده از این لوازم یدکی‌ها نه تنها باعث بهبود عملکرد خودرو نمی‌شود بلکه در کارکرد دیگر قطعات نیز تاثیر مخربی می‌گذارد.
لوازم یدکی‌های تقلبی معمولا از لوازم یدکی اصول و اورجینال ارزان‌تر هستند اما کیفیت و کارایی بالایی ندارند و همین‌طور میتوانند به خودرو آسیب بزنند. لوازم یدکی هر خودرو در فروشگاه‌های مخصوصی عرضه میشود و همین‌طور باید توسط تعمیرکاری که به اجزا و قطعات موتوری، بدنه، جلوبندی و گیربکس هر مدل از خودرو تسلط دارد تعویض و یا تعمیر شود. چون بسیاری از لوازم یدکی هر چند اصل هستند اما در صورت نصب نامناسب دوباره آسیب می‌بینند.
?معرفی اقسام لوازم یدکی به کار رفته در خودرو
?پیچ و مهره
از اقسام لوازم یدکی پیچ ها و مهره ها هستند . پیچ ها از اتصالات بسیار مهم و کاربردی در صنایع و زندگی روزمره هستند که به صورت استوانه ای ساخته میشوند که روی آن به تناسب کاربرد پیچ ، روی آن رزوه میشود .رزوه ها میتوانند بسیار عمیق یا سطحی باشند یا با پله های بلند یا کوتاه . سرپیچ ها یا اصطلاحا گل پیچ ها به تناسب ابزار مختلف مدل های مختلف مانند سر شش گوش ، سر چهار گوش ، خزینه آلنی ، پیچ گوشتی خور و … فرم میگیرند .
از دیگر انواع لوازم یدکی مهره ها هستند . به تناسب ویژگی های رزوه ی پیچ ها ، مهره ها برای هر پیچ ساخته میشود . مهره جسمی حلقه ای شکل است داخل آن به تناسب پیچ های مختلف رزوه میشود و خارج آن به تناسب ابزار مختلف به شکل های مختلف شش ضلعی ، چهار ضلعی ، شیار دار برای کار کردن با دست و … در می آید .
پیچ ها به همراه مهره ها به صورت نر و مادگی عمل کرده و مکمل یکدیگر هستند . لازم به ذکر است که پیچ ها میتوانند بدون مهره به کار برده شوند و در سطحی فرو روند . پیچ ها و مهره ها جنس های مختلفی میتوانند داشته باشند ، فولادی ، پلاستیکی و … .
?خارها
خارها به طور کلی وضیفه ثابت نگه داشتن اجزایی را دارد که نیازمند سکون یا گیر کردن به اجزای دیگر هستند . خارها یا مستقیما به عنوان خار به کار میروند ، یا به صورت ترکیبی با ابزار و لوازم دیگر ، به عنوان مثال با پیچ مهره ترکیب شده و یک مهره خاردار به وجود می آورد .
ماهیت آن ذاتا برای ایجاد سکون و گیر کردن است ولی در اجزایی ک نیازمند حرکت هستند نیز به کار میرود . چرا که هر جز جسم متحرک نیازمند تکیه به جسمی ثابت است . جنس خارها با توجه به کاربرد آنها در مصارف لوازم یدکی متفاوت است و میتواند پلاستیکی ، فلزی و … باشد .
?دیاق و بست
از انواع دیگر لوازم یدکی میتوان دیاق ها و بست ها را نام برد . دیاق ها و بست ها ابزاری هستند که به کمک آن ها میتوان دو یا چند جز را به صورت مکانیکی (با اصطکاک) به هم چسبانده و یا نگه داشت .این ابزارها کاربرد بسیار زیادی در صنایع ماشین سازی و بساه بندی و … دارند . از بست ها و دیاق ها میتوان برای مسدود کردن و بستن قطعه ای استفاده کردن . مثلا برای مسدود کردن یک شلنگ یا بستن یک پاکت یا کیسه و … .
آنها به علت سهولت در باز و بسته کردن در مواردی به کار میروند که نیازمند این خاصیت هستند . جنس دیاق ها و بست ها بر اساس کاربردشان مختلف است .
?طلق ها
طلق ها اجزائی پلاستیکی و هستند که بسته به کاربردشان ، مات یا شفاف ، ضخیم یا نازک ، رنگی یا بی رنگ و مواردی از این قبیل ساخته میشوند . به دلیل خاصیت ضد آب و ضد الکتریسیته بودنشان ، اکثرا به عنوان پوشش محافظ برای اجزای الکتریکی استفاده میشوند .
طلق ها با ساخار خاص میتوانند پخش کننده یکنواخت برای نور باشند که این خاصیت آنها باعث شده است که به عنوان لایه محافظ برای چراغ ها در صنایع الکتریکی یا در به عنوان لوازم یدکی در وسایل برقی خودرو استفاده شوند .
?فنر ها
فنر ها ابزاری هستند که خاصیت ارتجاعی یا کشسانی دارند . بسته به کاربرشان با یکی از این دو خاصیت ساخته میشوند . فنرها طبق نوع مصرف آنها بر اثر نیرو یا سخت میشوند یا نرم میشوند . به طور کلی فنر ها وظیفه خنثی کردن نیرو های کششی یا فشاری دارند . فنر ها بر اساس کاربردشان انواع مختلفی دارند ، مانند مارپیچی ، صفحه ای ، لول و … . فنر ها میتوانند به صورت هیدرولیکی باشند که ساختارشان متفاوت با فنر های فلزی است . برای اصلاح خاصیت خمشی فنر ها میتوان از کمک فنرها استفاده کرد که این خاصیت را در فنر ها از بین میبرد .
?فولی ها
فولی یا پولی قطعه ای گرد است که وظایف مختلفی برای آن تعریف شده است . فولی ها میتوانند متحرک و دوار باشند که درآن صورت وظیفه آنها گرداندن اجزای خاصی است ، مانند فولی های مورد استفاده به صورت مکمل به انواع تسمه ها .همچنین میتوانند ثابت باشند و به تناسب مکان استفاده شان باعث جلوگیری از ارتعاش ، تنظیم ورود و خروج سیالات و … میشوند .
فولی ها به صورت یکپارچه و و اغلب فلزی با آلیاژ های مختلف ساخته میشوند که دارای یک یا چند شیار هستند .
?واشر
از پرمصرف ترین لوازم یدکی میتوان واشر ها را نام برد .واشر ها اجزائی حلقه ای هستند که به تناسب کاربردشان در اندازه ها ، ضخامت ها ، جنس ها و مدل های مختلف ساخته میشوند .وظیفه واشر ها توزیع بار پیچ و مهره ، جلگیری از باز شدن مهره در اثر ایجاد اصطکاک ، جلوگیری از نشت سیالات موجود در قطعه ای ، پر کردن فضای میان دو قطعه و … است .
واشر ها پرکاربرد ترین ابزار درزبندی هستند که با ابزار مختلفی مانند میخ و پیچ و…در اجزای مختلفی مانند سیلندر و …استفاده میشوند . جنس آنها میتواند فلزی ، لاستیکی ، نمدی ، فایبرگلاس و … باشد .
برای آشنایی با سایر مشاغل مرتبط با صنعت خودرو در سامانه زمات با ما همراه باشید.
