شهرستان قروه یکی از شهرستان‌های استان کردستان در غرب ایران است مرکز این شهرستان شهر قروه است و از شهرهای تاریخی فرهنگی ایران به‌شمار می‌آید.
وضعیت جغرافیایی
شهرستان قروه با وسعت حدود ، 2430كیلومتر مربع معادل 61/8 درصد مساحت استان را به خود اختصاص داده است . این شهرستان در جنوب شرقی استان قرار گرفته ، از شمال به بیجار، از جنوب به کرمانشاه ،از شرق به همدان و از غرب به سنندج محدود شده است. این شهرستان دارای 4مركز شهری ، 3 بخش ، 9 دهستان و 127 آبادی دارای سكنه است.
آب این شهرستان از طریق 3343 حلقه چاه 187 رشته قنات 542 رشته چشمه با میزان آبدهی 379.674 میلیون مترمكعب و رودخانه های قزل اوزن و سرشاخه های آن با میزان آبدهی 856/53 میلیون متر مكعب تامین می شود.
پیشینه تاریخی
محدودهٔ کنونی شهرستان قروه از قرن نهم به بعد به عنوان بخشی از قلمرو علی شکر معروف بوده‌است. علی شکر از امرای جهانشاه میرزا قراقوینلو بوده‌است بلوک اسفند آباد شهرستان قروه کنونی در دورهٔ حکومت قراقویونلوها بخشی از قلمرو علی شکر محسوب بوده. علت نام گذاری منطقه حد فاصل ساوه وهمدان وزنجان وسنندج را به عنوان قلمرو علی شکر را باید بواسطه خاستگاه‌های بزرگترین و نامدارترین امیر ایل بهارلو امیر علی شکر دانست.
توجه به موقعیت ویژه و اهمیت خاصّ ایل بهارلو در نزد قراقویونلوها و ریاست این فرد بر آن ایل به خوبی می‌تواند مبین اهمیت و اعتبار او باشد. از مراحل نخستین زندگی او اطلاعی در دست نیست؛ ولی در منابع وی را فرزند الف قرابیگ بن بیرم قرابیگ نوشته‌اند.
مستندات تاریخی نشانگر آن است که قروه نه تنها به عنوان یک شهر در دوره قاجاریه مطرح نبوده بلکه مراکز جمعیتی روستایی دیگری که در اطراف آن وجود داشته مانند روستای قصلان بدون تردید یک مرکز جمعیتی قدیمی در منطقه محسوب می‌شده و از اهمیت و مرکزیت بیشتری برخوردار بوده‌است رشد و توسعهٔ قروه در مسیر راه ارتباطی همدان به سنندج صورت گرفته‌است. قرائن تاریخی موید آن است که این روند از اواخر دورهٔ قاجاریه شروع می‌شود هستهٔ اولیهٔ روستای قروه در کنار چشمهٔ سراب و در ارتفاعات جنوب غربی شکل گرفته‌است این ارتفاعات بر دشت وسیع حاصلخیز شمال و شمال شرقی خود مسلط بوده‌است.
صنعت و معدن
قروه سه شهرک صنعتی به نام‌های آونگان، دلبران و سه‌راهی مهم را در خود جای داده‌است؛ همچنین ۸۰ واحد صنعتی در این شهر مشغول به فعالیت‌اند. قروه معادن سنگ و طلای بسیاری را در خود جای داده و نیاز منطقه به سنگهای مختلف را تأمین می‌کند. معادن مختلف آنتیموان در معدن بهارلو، پوکهٔ معدنی، شن کوهی، گرانیت، ماسهٔ کوهی، مرمر و مرمریت در این شهر قرار گرفته‌اند. همچنین از مهم‌ترین سنگهای معدنی استخراجی از معادن این شهر می‌توان به چینی سفید، کریستال و گرانیت اشاره کرد. تعداد کارگاه‌های استخراج معدن قروه در سال ۱۳۸۳ خورشیدی، بالغ بر ۴۶ کارگاه بوده که این کارگاه‌ها مسئولیت استخراج معادن این منطقه را برعهده داشته‌اند.
در سال ۱۳۸۴ خورشیدی، شرکت استرالیایی ریوتیتنو یکی از معادن بزرگ طلا را در منطقهٔ بهارلو-داش‌کسن در شرق قروه کشف کرد. پروانه بهره‌برداری این معدن اکنون با نام ساریگونی صادر شده‌است و دو شرکت داخلی با همکاری یک شرکت قزاقستانی در حال آماده‌سازی این معدن به منظور بهره‌برداری از آن هستند. ذوب آهن زاگرس در این شهرستان واقع است.
جاذبه های گردشگری
چشمه باباگرگر
در روستاي باباگرگر، در حدود 18 کيلومتري شمال شرقي شهرستان قروه، چشمه اي جوشان هميشه مي خروشد که به آن “دنگز” مي گويند. آب اين چشمه در استخري عميق و مدور به محيط 200 متر جمع مي شود. اين چشمه پر آب داراي آبي است که رنگ آن مايل به سرخ است و در بعضي مواقع به رنگ زرد مايل به ليمويي در مي آيد. آب اين چشمه به علت وجود املاح معدني به ويژه گوگرد رنگين است.
ظاهرا اين آب براي امراض سودايي و پوستي مناسب است و در درمان سوً هاضمه و ديگر بيماري هاي دستگاه گوارش و نيز راشيتيسم و درمان تورم موثر مي باشد. اين چشمه و امامزاده باباگرگر در کنار آن از مکان هاي طبيعي و تاريخي استان محسوب مي شوند
منطقه حفاظت شده بدر و پریشان
منطقه حفاظت شده بدر و پریشان با مساحت 43 هزار هکتار در میان استان‌های کردستان و کرمانشاه و در فاصله 12 کیلومتری جنوب شهر قروه قرار دارد. منطقه بدر و پریشان منطقه‌ای کوهستانی است و از کوه‌های صخره‌ای، دره‌های کم عمق، تپه ماهورها و ارتفاعات به هم پیوسته تشکیل شده است که دامنه ارتفاعی آن از 2000 تا 3298 متر متغیر می‌باشد. این منطقه دارای چشمه‌های فراوان است که در این میان می‌توان به چشمه شاه پسند، چشمه‌های شمالی کوه بدر، چشمه کبود و چشمه پناهگاه پریشان اشاره نمود.
این منطقه با پوشش گیاهی مناسب، زیستگاه گونه‌های جانوری مهمی همچون کل و بز می‌باشد که به منظور حفظ این گونه‌ها و چشم‌اندازهای طبیعی و زیبای آن از تاریخ 1375 خورشیدی به عنوان منطقه شکار ممنوع تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفت و در اوایل سال 1385 خورشیدی به منطقه حفاظت شده بدر و پریشان ارتقاء یافت.
پل فرهاد آباد
پل فرهاد آباد در 45 کیلومتری شمال غربی شهرستان قُروه در روستای فرهاد آباد در مسیر جاده قدیمی بیجار بر روی رودخانه بایتمر احداث شده است. پل فرهاد آباد دارای 8 دهانه می‌باشد که چشمه وسط بزرگ‌تر است. این پل 80 متر طول دارد و نوع قوس‌های بکار رفته در آن عموماً جناغی و مصالح استفاده شده، آجر است. تاریخ ساخت پل به طور دقیق مشخص نیست ولی با توجه به شیوه معماری پل، به نظر می‌رسد که به احتمال زیاد از پل‌های دوران صفویه باشد.
این پل در زمان حکومت خسروخان اول مقارن با حکومت زندیه تعمیر و بازسازی شد و فرهاد میرزای معتمدالدوله (عموی ناصرالدین شاه) در زمانی که حاکم کردستان بود آن را مرمت نمود و به همین جهت این پل به نام فرهاد آباد نامیده می‌شود. از آنجا که این پل توسط امیر علایی نیز مورد مرمت واقع شد، به نام پل امیر نیز مشهور است.
حمام قصلان
حمام قصلان از حمام‌های قدیمی شهر قروه است که در روستای قصلان در 6 کیلومتری شمال شرق قروه قرار دارد. تاریخ ساخت این حمام به اواخر دوره زندیه و زمان حکومت خسروخان اول؛ والی وقت کردستان تعلق دارد. این حمام دارای قسمت‌های مختلفی همچون هشتی، حمام سرد، میاندر، حمام گرم، خلوتی خصوصی و عمومی، خزینه و تون می‌باشد و تزئینات منحصر به فرد آهک‌بُری آن با طرح‌های گیاهی، هندسی، انسانی و حیوانی در نوع خود قابل توجه است.
بر اساس کتیبه‌ای که بر سردرِ ورودی حمام نصب گردیده و اکنون در موزه سنندج نگهداری می‌شود، این بنا در سال 1255 هجری قمری در روزگار آصف؛ حاکم وقت سنندج مجدداً تعمیر و مرمت شده است.
غار و صخره های تاریخی فرهاد تاش (وینسار)
در حدود 35 كیلومتری شرق شهر قروه، در فاصله سه روستای داشبلاغ ، آقبلاغ و وینسار بر روی كوهی مرتفع، بقایای یك معدن بزرگ سنگ قرار دارد كه از نظر نوع ، اندازه و تراش سنگ دارای ویژگی های خاص و از اهمیت بسیار برخوردار است. باور مردم برآن است كه این سنگ ها به داستان شیرین و فرهاد ارتباط دارد. نوع حجاری و سفال های موجود در منطقه، احتمالاً به دوره ساسانی تعلق دارد.
این منطقه در ایام بهار به عنوان تفرجگاه مورد استفاده مردم است. در ضلع شرقی همین كوه فرهادتاش، دهانه غاری وجود دارد كه “اورل استین” مستشرق اروپایی هنگام بررسی منطقه غرب كشور، از این غار نام برده و ظاهراً نتوانسته وارد آن شود. حوالی منطقه فرهادتاش نمونه های فسیل دریایی زیادی وجود دارد.
دریاچه سراب کوثر
دریاچه سراب کوثر در فاصله یک کیلومتری جنوب شهر قروه قرار دارد. آب این دریاچه از چشمه‌های متعددی که در بستر دریاچه وجود دارند تأمین می‌شود. این دریاچه از گذشته‌های دور تأمین‌کننده آب آشامیدنی و کشاورزی اهالی شهر بوده و امروزه یکی از گردشگاه‌های مهم این شهر محسوب می‌شود و علاقمندان رشته قایقرانی و سایر ورزش‌های آبی به این دریاچه زیبا مراجعه می‌نمایند. در میان دریاچه یک جزیره کوچک سر از آب بیرون آورده که به نحو زیبایی نورپردازی شده و با عبور از پل آهنی می‌توان به آن رسید.
دریاچه سراب کوثر با نام «تک آغاج» که واژه‌ای ترکی است و به معنای تک درخت می‌باشد نیز خوانده می‌شود.
جهت آشنایی بیشتر باسایر شهرهای استان کردستان می توانید به سامانه سراسری زمات مراجعه کنید
