یاسوج

 اکثر صنایع موجود در استان در اطراف یا خود این شهر واقع شده‌اند؛ لذا افراد زیادی از شهرستان‌های همجوار برای پیداکردن شغل رهسپار این شهر می‌شوند

یکی از شهرهای جنوبی ایران و مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد است. این شهر همچنین مرکز شهرستان بویراحمد نیز می‌باشد. یاسوج در شمال شرقی استان واقع شده‌است. قبل از ایجاد این شهر، در حدود ۶ کیلومتری آن، یک شهر قدیمی به نام «تل‌خسرو» قرار داشت که زمانی مرکز نفوذ خوانین بویراحمد علیا بوده‌است. اینک به جز تپه‌های پراکنده و یک روستا، اثری دیگر از آن باقی نمانده‌است.

تل‌خسرو متجاوز از دو هزار سال قدمت دارد. لیکن احداث ابنیهٔ معاصر در پیرامون آن، بعد از سال ۱۳۰۹ خورشیدی شروع شده و تا سال ۱۳۲۳ ادامه یافت و پس از آن متروک شده‌است.

شهر نوپای یاسوج درکنار رودخانه بشار در آغوش تپه‌های متعدد در ارتفاع ۱۸۷۰ متری از سطح دریا قرار گرفته، این شهر که در سال ۱۳۴۴ فقط دارای یک خیابان اصلی بود، امروزه از گسترش و توسعه زیادی برخودار می‌باشد . در فصل زمستان برف زیادی در این شهر می بارد و اکثر نقاط و ارتفاعات اطراف آن برای مدتی طولانی پوشیده از برف باقی می ماند .

که این فرصت بسیار خوبی برای دوستداران ورزشهای کوهستانی بخصوص اسکی می‌باشد تا بخوبی از آن استفاده کنند. شهر یاسوج تاکنون بالغ بر ۱۸ کیلومتر وسعت یافته است، یکی از مهمترین دلایل این توسعه مرکزیت اداری و سیاسی این شهر می‌باشد که از سال۱۳۴۲ مرکز فرمانداری کل کهگیلویه و بویر احمد بوده و سپس در سال ۱۳۵۵ به مرکزیت کل استان ارتقاء یافته است.این استان از شمال با استانهای اصفهان و چهارمحال بختیاری و از جنوب با فارس و بوشهر و از شرق با شهرستان اقلید( بزرگترین شهرستان شمال فارس )و از غرب با استان خوزستان همسایه است .

آب و هوا

شهر یاسوج در منطقهٔ اقلیم سردسیری واقع شده و دارای هوای معتدل متمایل به سرد است. در این شهر، میزان بارش برف و باران زیاد می‌باشد و به علت بارش فراوان برف و باران و پوشیده شدن ارتفاعات از برف برای مدت مدیدی از سال، از منابع آب کافی برخوردار می‌باشد. در سال‌های اخیر وضعیت بارش خوب نبوده

مهاجرپذیری و صنایع

از آن‌جایی که شهر یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد می‌باشد و اکثر صنایع موجود در استان در اطراف یا خود این شهر واقع شده‌اند؛ لذا افراد زیادی از شهرستان‌های همجوار برای پیداکردن شغل رهسپار این شهر می‌شوند.

تأسیس (شکل گیری مرکزیت کنونی شهر)

منطقه بویر احمد منطقه عشایری بود و عشایر همه ساله به ییلاق و قشلاق کوچ می‌کردند چه بسا که هنوز هم کم وبیش دیده می‌شود. لذا این عامل مهمی محسوب میشد که ابنیه ومحل کسب وتجارت در بویر احمد ساخته نشود وایلات مایحتاج سالانه خود را از پیله وران اردکان فارس تهیه کنند ومعمولا هر طایفه یک طرف حساب برای خود داشت که معاملاتشان باایشان انجام می‌شد. به دلیل سخت‌گذر بودن منطقه و به دلیل نبود جاده و برف‌گیر بودن ان کم کم اردکانی‌ها اقدام به سکنا گزیدن در منطقه را نمودند.

آبشار یاسوج

در شمال شرقی و در فاصله سه کیلومتریشهر یاسوج پس از عبور از دیواری کشیده از درختان و باغ های سر سبز سیب و گردو آب چشمه هایی که از دل کوههای زاگرس جوشیده . آبشاری را به ارتفاع 10متر را به منظر تماشا گذاشته است.

جاذبه‌های طبیعی

آبشار یاسوج اصلی‌ترین جاذبه گردشگری شهر یاسوج آبشار زیبا و معروف یاسوج می‌باشد این آبشار (پارک جنگلی ابشار)در فاصله ۲ کیلومتری مرکز شهر و در شمال شهر یاسوج واقع است و هر ساله مورد توجه گردشگران و توریستهای ایرانی و خارجی قرار می‌گیرد

آب چشمه‌هایی که از دل کوه‌های زاگرس جوشیده در دو کیلومتری شمال شهر یاسوج آبشاری به ارتفاع ده متر را به منظر تماشا گذاشته است‌. چشم‌انداز این آبشار، نهرهای آب در بستر مارپیچ مشبک، باغ‌های میوه، مراتع سرسبز و پر از گل‌های رنگارنگ است، که چشم بیننده را خیره می‌سازد. هر ساله آبشار یاسوج در فصل بهار، تابستان و پاییز پذیرای گردشگران است‌.از دیگر آبشارهای این استان، آبشار بهرام بیگی است‌. این آبشار در میان صخره‌های سنگی واقع شده و بعد از مارگون قرار دارد.آبشار بن رود نیز بعد از سی سخت قرار گرفته و شامل توف‌شاه (آبشار شاه) و آبشار بن رود است که ازچندین چشمه تشکیل شده و حدود ۲۰ متر ارتفاع دارد و منطقه بسیار زیبایی را پدید آورده است‌.

باغ چشمه بلقیس این باغ در شهرستان کهگیلویه ودر شهر چرام واقع شده است ویکی از مهمترین جاذبه‌های توریستی منطقه می باشد. زمین حاصلخیز منطقه باعث شده که از هر نوع درخت در این باغ پرورش یابد. باغ دارای چندین چشمه می‌باشد که از دهانه شمالی به باغ می ریزد وآب چشمه‌ها در جویبارهای مشبکی که با اصول معماری قابل توجهی تراس بندی شده به استخر زیبائی سرازیر می شود. این باغ در شرق شهر چرام به فاصله 2 کیلومتری واقع شده.

پارک ساحلی پارک ساحلی رود بشار که در ورودی شهر یاسوج قرار دارد یکی از متنوع‌ترین و زیباترین اماکن تفریحی موجود در شهر یاسوج است. وجود رود آرام بشار در کنار این پارک فضایی متفاوت را جهت گذراندن لحظاتی به یاد ماندنی فراهم کر ده است. درخت کاریها، فضاهای سبز، پیست دو چرخه سواری، اسکیت و زمین‌های فوتبال و بازیهای کودکانه، پارک را میزبان شایسته برای مسافرانش کرده است. نسیم خنک وشامه نوازی که از رود بشار به این پارک می رسد، جان و دل را طراوت می بخشد.این پارک در تمام ایام سال میهمانان وگردشگران بسیاری را از سر تا سر ایران با خود همراه می کند.منظره چشم نواز وخاطره انگیز پارک به گونه ایست که از هر نقطه تماشایش رنگ و شکل دیگری دارد.شبهای پارک ساحلی بویژه در فصلهای بهار وتابستان در میان هیاهوی کودکان نورپردازی‌های فوق العاده زیبا و هنرمندانه بس مفرح و زندگی بخش است.در این مکان امکانات رفاهی، تفریحی و بهداشتی برای مسافران فراهم گردیده تا با خیالی آسوده فقط به گردش و تفریح بپردازند.

تنگ مهریان در شهرستان کهگیلویه

تنگ مهریان در یک کیلومترى مسیر یاسوج به اصفهان چشم اندازى زیبا و طبیعى چشم هر مسافرى را مى نوازد که به تنگ مهریان معروف است. در این مکان رودى با کش وقوس و پیچیدگى خاص با رنگ آمیخته به سبز و فیروزه اى، در دره اى نه چندان عمیق انگارى فرش سبز مواجى را به نمایش گذاشته است. درختان زیبایى اطراف این رودخانه سر خم کرده اند، گو عاشقانى هستند که به ستایش این فرش فیروزه اى مى پردازند.

امامزاده ای به نام امامزاده شاه حسن در این منطقه وجود دارد که پذیرای زایران در این منطقه است.

در این منطقه درختها کج و معوج درکنار هم قرارگرفته اند، آب زاییده از برف که در منطقه کاکان مى گذرد، مسیرى جدا از رود مهریان را طى مى کند. اگرچه راهسازان براى ایجاد جاده هاى عریض دراین منطقه به مسطح کردن تپه‌ها پرداخته اند اما درختهاى استوار بر تپه‌ها را بر روى پشته هاى کوچک مخروطى شکل نگاه دارند و ویران نکنند.

تنوع درختانى نظیر سپیدار، بلوط، افرا، چنار، کاج، انگور وحشی و بنه در تنگ مهریان از ویژگی‌های شگفتی انگیز این منطقه است.

تنگه مهریان در زمستان هم محل رفت و آمد هزاران علاقه مند به ورزش اسکی است. این تنگه دراین فصل همچنین شاهد تشکیل یخى بزرگ برروى صخره اى مقابل بارگاه امامزاده حسن است که این توده یخ روز شصتم زمستان شکسته شده و روز هفتادم (حدود دهم اسفندماه) با صدایى که کیلومترها شنیده مى شود، از صخره فروریخته و مژده بهار مى دهد. آب زلال و شفاف رودخانه مهریان که بخشى از آن از چشمه هاى تنگ معروف به کبوترى است پس از طى مسیر به رودخانه بشار یاسوج و رودخانه کارون در استان خوزستان مى ریزد.

مشته بافی یاسوج

مشته بافی همان گلیم است، با این تفاوت که برخلاف گلیم از یک رو بافته می‌شود و طرف دیگر طرح مورد نظر ایجاد می‌شود. سمتی که طرح دارد، به علت پرزهایی که در این قسمت قرار دارد، نرم‌تر است و طرف دیگر آن قابل استفاده نیست.

چنته یاسوج

آیینه‌دان یا چنته از دیگر صنایع دستی سنتی و محبوب این منطقه است که جهت وسایل شخصی زنان و نگهداری قرآن و آینه کاربرد دارد. بافت چنته و مواد بکار رفته در بافت آن گاهی شبیه به گلیم و گاهی شبیه قالی یا هر دو است. نقوش معمول در چنته همان نقوش فرش‌ها و گلیم‌ها، ولی در ابعاد کوچک‌تر است.

[caption id="attachment_635165" align="aligncenter" width="300"] مفرش بافی[/caption]

مفرش‌ بافی

مفرش دستبافته‌ای است مستطیل شکل و درب‌دار به شکل صندوق، که برای حمل و نقل لحاف و تشک یا اسباب و لوازم زندگی درهنگام کوچ عشایر مورد استفاده قرار می‌گیرد. مفرش با تکنیک بافت گلیم و الیاف پشمی الوان بافته می‌شود و نقوش آن معمولا برجسته و الحاقی است.

گبه یاسوج

گبه نوعی زیرانداز است که زنان یاسوج آن را از موی بز، پنبه و پشم تهیه می‌کنند. رنگ‌ها و طرح‌های این زیرانداز مختص به فرهنگ اقوام لر این استان است. گبه می‌تواند سوغاتی ویژه برای معرفی فرهنگ این منطقه باشد.

عسل یاسوج

این منطقه به دلیل قرارگیری در منطقه‌ای کوهستانی و مرتفع، شرایط مناسبی در جهت دامپروری دارد. پرورش زنبور عسل در یاسوج یکی از بهترین و محبوب‌ترین فعالیت‌های دامداری به شمار می‌رود. عسل طبیعی این منطقه که شهرت بسیاری دارد، دارای کیفیت بالایی است و به همین دلیل یکی از سوغات خوراکی مقوی این منطقه محسوب می‌شود.

گیاهان وحشی کوهی

گیاهان وحشی کوهی که برخی از آن‌ها خواص دارویی دارند در تپه‌ها و دشت‌های این منطقه به خوبی می‌روید. این گیاهان که اکثرا در فصل بهار و تابستان در دامنه‌های کوه های این استان می‌رویند، خواص متعددی دارند و برای بومیان مطقه نیز منبع کسب درآمد هستند. گفته می‌شود در یاسوج نزدیک به یک چهارم گیاهان دارویی همچون گل گاو زبان، گل بابونه، گل بومادران و بنشن که در اروپا مصرف می‌شود، وجود دارد. این گیاهان وحشی و دارویی سوغات مناسبی خواهند بود.

گردو یاسوج

در این استان بیش از هفت هزار هکتار باغ گردو وجود دارد. زمین‌های این منطقه شرایط خوبی برای کاشت گردو دارد. گردو این منطقه از کیفیت بالا و خوبی برخوردار است که آن را به سوغاتی محبوب مبدل کرده است.

انگور یاسوج

هر ساله از باغ‌های انگور این منطقه بیش از ۳۶ هزار تن انگور برداشت می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها یاقوتی، عسگری، سیاه، ریش‌بابا، رجبی و رطبی است. این انگورها سوغات خوراکی لذیذی برای گردشگران محسوب می‌شود.

نان توک و نان بلوط

نان توک و نان بلوط از نان‌های سنتی و محلی این منطقه به شمار می‌رود. نان توک با یک چوب بلند پهن می‌شود و روی تابه‌ای داغ گذاشه می‌شود تا خوب برشته شود. نان بلوط نیز از میوه درخت بلوط تهیه می‌شود.